Pałac w Ciszycy

Pałac w Ciszycy
(niem.) Schloss Ruhberg
Symbol zabytku nr rej. 652/J z dn. 7.08.80
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Ciszyca

Adres

ul. Jeleniogórska 38

Kondygnacje

2

Ukończenie budowy

lata 90. XVIII w.

Pierwszy właściciel

Malzan

Położenie na mapie Kowarów
Mapa konturowa Kowarów, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Pałac w Ciszycy”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pałac w Ciszycy”
Położenie na mapie powiatu karkonoskiego
Mapa konturowa powiatu karkonoskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Pałac w Ciszycy”
Ziemia50°48′19″N 15°48′48″E/50,805278 15,813333
Dolina Pałaców i Ogrodów-mapa
Ruiny domku myśliwskiego

Pałac w Ciszycy – pałac znajdujący się w gminie Mysłakowice, w północno-wschodniej części Kotliny Jeleniogórskiej, położony u stóp wzgórza Radziwiłówka.

Historia

Pierwszym znanym właścicielem posiadłości był hrabia Malzan, następnym śląski minister prowincji hrabia Karl Georg von Hoym[1], który w latach 90. XVIII w. wzniósł niewielki pałacyk w stylu empire. W 1825 roku dwór wraz z majątkiem, po trzyletnim okresie dzierżawy, nabył książę Antoni Henryk Radziwiłł, pełniący w latach 1815–1833 funkcję namiestnika Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Remont wnętrza został wykonany pod wpływem Karla Friedricha Schinkla. Ściany zostały pokryte tapetami ze znanej fabryki z Kessel, w meblach przeważały motywy neogotyckie. Ciszycę odwiedzał w swoim czasie brat ówczesnego króla, książę Wilhelm Pruski z żoną. Po śmierci Antoniego Radziwiłła (w 1833) i jego żony Luizy Pruskiej majątek odziedziczyła córka Eliza, zaręczona w młodości z księciem Wilhelmem, która mieszkała w Ciszycy do śmierci w 1834 roku.

Następnie dobra przeszły w posiadanie kolejnej córki Antoniego Radziwiłła, Wandy, żony księcia Adama Czartoryskiego. Potomkowie Wandy i Adama Czartoryskich mieszkali w Ciszycy do 1927 roku tj. do czasu, gdy majątek zakupił baron von Stein-Äcker, który poddał pałacyk renowacji. W latach 30. posiadłość należała do Solly Edelmann. W 1938 zrealizowano tu film „Legenda miłosna”, odtwarzający dzieje romansu Elizy i Wilhelma[2]. Obecnie pałac i oficyna są własnością prywatną.

Opis obiektu

Pałac w Ciszycy jest prostą, jednopiętrową budowlą, na planie prostokąta, krytą czterospadowym, mansardowym dachem ozdobionym facjatkami. Od północnego zachodu łączy się z nim jednopiętrowy budynek służbowy, na parterze murowany z górną kondygnacją z drewna. Fasady południowo-wschodnia i południowo-zachodnia liczą po 7 osi okiennych, elewacje boczne po 5. W kierunku poziomym podzielone są na kondygnacje płaskim gzymsem listwowym. Elewację główną wyróżnia trzyosiowy, lekko wysunięty ryzalit przystrojony w partii górnej ornamentami empirowymi i gzymsem zwieńczonym fryzem kostkowym. Nieistniejący obecnie balkon wsparty był na czterech doryckich kolumnach, przed którymi rozpościerał się taras. Dekoracji fasad, obecnie pokrytych niefortunnie narzutem tynkowym, dopełniały ozdobne podokienniki wykonane w tynku. Wewnątrz zachowały się tylko fasetowe plafony oraz częściowo stolarka z pocz. XIX w. – okna i drzwi.

W otoczeniu budynku znajdował się romantyczny park, z którego do dziś zachowały się niektóre okazy roślin: 18-metrowy tulipanowiec amerykański liczący około 250 lat, ponad 200-letnie sosny wejmutki, dwa buki pospolite, dąb szypułkowy w odmianie stożkowej. Park jest obecnie zaniedbany.

Przypisy

  1. Łuczyński Romuald M. Zamki, dwory i pałace w Sudetach, Legnica, 2008, s. 72.
  2. Aneta Augustyn: Wypadało tu bywać. 17 kwietnia 2008. [dostęp 2009-04-17]. (pol.).

Bibliografia

  • Wojciech Kapałczyński, Piotr Napierała: Zamki, pałace i dwory Kotliny Jeleniogórskiej. Wrocław: Fundacja Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej, 2005, s. 81–83. ISBN 83-92292-21-9.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
Pomnik Historii logo.svg
Logo Pomników Historii Polski
Chojnik1.jpg
Zamek Chojnik - litografia z poczatku XIX wieku
PL Kowary, ruiny wieży widokowej 0029-001.JPG
Autor: Irena Goderska, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kowary Ciszyca - wieża widokowa w parku pałacowym (zabytek nr A/2177 z dn. 23.04.10)
Map of the Jelenia Góra valley, Lower Silesia, Poland - 20081010.jpg
Autor: Fundacja Dolina Pałaców i Ogrodów., Licencja: CC BY 3.0
Mapa z oznaczeniem pałaców i zamków Kotliny Jeleniogórskiej.
Kowary location map.svg
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map Kowary, Poland.
Pałac w Ciszycy.jpg
Autor: Enamo, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Pałac w Ciszycy od strony południowej. Kowary.