Padalec kolchidzki

Padalec kolchidzki
Anguis colchica
(Nordmann, 1840)
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Rząd

łuskonośne

Rodzina

padalcowate

Rodzaj

Anguis

Gatunek

padalec kolchidzki

Synonimy

Otophis eryx var. colchica Nordmann, 1840[1][2]
Anguis fragilis colchica (Nordmann, 1840)[2]

Tarczki przedczołowe (scuta praefrontalia) u zaskrońca indochińskiego. Tutaj stykają się krawędziami jak u padalca zwyczajnego. U padalca kolchidzkiego rozdziela je tarczka międzynozdrzowa (scutum internasale). U padalca jest pojedyncza[3], nie dwie jak na tym zdjęciu.
Padalec turkusowy mogący być padalcem kolchidzkim ze względu na oddzielone tarczki przedczołowe (sc. praefrontalia). Ojcowski Park Narodowy.
Padalec zwyczajny mający tarczki przedczołowe (sc. praefrontalia) stykające się krawędziam.

Padalec kolchidzki, padalec wschodni[4] (Anguis colchica) – gatunek beznogiej jaszczurki z rodziny padalcowatych, wydzielony w 2010 roku z padalca zwyczajnego[2][4][1].

Występuje od Europy Środkowej do Iranu oraz prawdopodobnie we wschodniej Skandynawii[2]. Jego zasięg występowania w Polsce obejmuje przypuszczalnie południowo-wschodnią i wschodnią część kraju[4].

Systematyka

Padalec zwyczajny Anguis fragilis (sensu lato) został podzielony w 2010 roku na 3 gatunki. Są to:

  • Anguis fragilis (padalec zwyczajny, sensu stricto)
  • Anguis colchica (padalec kolchidzki)
  • Anguis graeca

Do takich wniosków doszedł zespół badaczy pracujących pod kierownictwem Václava Gvoždíka. Podstawą były wyniki analizy mitochondrialnego oraz jądrowego DNA[2][4].

W Polsce występują dwa pierwsze gatunki[4].

Z Czech i Węgier znane są mieszańce padalca zwyczajnego oraz kolchidzkiego[4].

Zasięg występowania

Padalec kolchidzki występuje od Czech i regionu Bałtyku w Europie Środkowej aż do Iranu oraz prawdopodobnie we wschodniej Skandynawii i na północno-wschodnich Bałkanach[2]. Jego zasięg występowania w Polsce nie jest dokładnie zbadany. Przypuszczalnie obejmuje południowo-wschodnią i wschodnią część kraju[4].

Natomiast padalec zwyczajny (sensu stricto) zamieszkuje Europę Zachodnią i Środkową, północno-zachodnie Bałkany i prawdopodobnie zachodnią Skandynawię[2].

Morfologia

Morfologia padalca kolchidzkiego jest niedostatecznie poznana[2]. Różnice pomiędzy tym gatunkiem a padalcem zwyczajnym (sensu stricto) są zestawione w poniższej tabeli[2][4]:

padalec kolchidzki
Anguis colchica
padalec zwyczajny
Anguis fragilis
tarcze przedczołoweoddzielone (pileus typu C)[2][4],
mogą stykać się narożami (B),
rzadko krawędziami (A)[2]
stykają się krawędziami (A)
otwór słuchowywyraźnyniewyraźny
liczba rzędów łusek
na tułowiu
26–3024–26
turkusowe plamki
na grzbiecie[2],([4])
częste u samców
rzadkie u samic
rzadkie, tylko u samców
niebieskie ubarwienie
spodu ciała[4]
samcesamice

Szczyt głowy[4] lub też czaszkowa okolica głowy (jej powierzchnia grzbietowa) u jaszczurek czy węży[3] jest określana terminem pileus[4][3].

Cechy morfologiczne odróżniające te gatunki odpowiadają z grubsza różnicom pomiędzy dawniej rozpoznawanymi formami fragilis i colchica[2].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Uetz, P., Freed, P. & Jirí Hošek (eds.): The Reptile Database. Anguis colchica (NORDMANN, 1840). Zoological Museum Hamburg. [dostęp 2017-10-11].
  2. a b c d e f g h i j k l m Václav Gvoždík, David Jandzik, Petros Lymberakis, Daniel Jablonski i inni. Slow worm, Anguis fragilis (Reptilia: Anguidae) as a species complex: Genetic structure reveals deep divergences. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 55, s. 460–472, 2010. Elsevier. (ang.). 
  3. a b c Włodzimierz Juszczyk: Płazy i gady krajowe. Wyd. drugie zmienione. T. Część 3: Gady - Reptilia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 89. ISBN 83-01-05696-7.
  4. a b c d e f g h i j k l m Grzegorz Skórzewski. Uwagi na temat badań i występowania padalca kolchidzkiego Anguis colchica incerta w Polsce / Remarks on the studies and occurrence of the Eastern Slow Worm Anguis colchica incerta in Poland. „Chrońmy Przyr. Ojcz.”. 73 (1), s. 57–63, 2017. 

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Blindschleich7.jpg
Autor: User:Valerius Geng, Licencja: CC BY-SA 3.0
Anguis fragilis
Anguis colchica2.jpg
Autor: Omid Mozaffari, Licencja: CC BY 2.0
Anguis colchica
AB045 Scales on a snakes head.jpg
Autor: AshLin, Licencja: CC BY-SA 2.5
Scales on a snake's head. (Photo 2). Originsl photo is of Buff-striped Keelback Amphiesma stolata Family Colubridae, Serpentes.