Paiwan

Paiwan
Ilustracja
Populacja

70 tys.

Miejsce zamieszkania

Republika Chińska

Język

paiwan

Grupa

Aborygeni tajwańscy

Tradycyjna rzeźba kultowa Paiwanów

Paiwan (chiń. 排灣; pinyin Páiwān) – rdzenna grupa etniczna zamieszkująca Tajwan, zaliczana do Aborygenów tajwańskich. Ich ojczyzną są południowo-wschodnie regiony wyspy[1]. W 2003 roku ich liczebność szacowano na prawie 70 tysięcy, co czyni ich trzecią co do wielkości grupą aborygeńską po Ami i Atayal[2]. Posługują się własnym językiem paiwan, należącym do grupy tajwańskiej języków austronezyjskich[1].

Paiwanowie dzielą się na dwie różniące się dialektami grupy: Raval i Butaul. Ci drudzy dzielą się z kolei na grupy Paumaumaq, Chaoboobol, Parilarilao i Pagarogao[1][3]. Paiwanowie są blisko spokrewnieni z mieszkającymi na północ od nich Rukai[1][3]. Tradycyjnie zamieszkiwali wsie liczące od 100 do 1000 osób, ogrodzone murem budowanym z kamieni i bambusa. Do tradycyjnych zajęć należały myślistwo i uprawa ziemi oparta na gospodarce wypaleniskowej[1].

Zwierzęciem totemicznym Paiwanów był wąż, którego przedstawienie wyszywano na ubraniach, zaś jedzenie jego mięsa było objęte tabu[4]. Dużą rolę odgrywał ponadto kult przodków, których wizerunki umieszczano na ścianach, filarach i dachach domostw. Społeczeństwo miało charakter matrylinearny[3]. Jego wewnętrzna struktura była ściśle hierarchiczna, członkowie klas wyższych mieli prawo do posiadania ziemi, używania ozdób i tatuowania się[2]. Władza należała do wodza, dziedziczącego ją na zasadzie primogenitury[2][4].

Przypisy

  1. a b c d e James S. Olson: An Ethnohistorical Dictionary of China. Westport: Greenwood Press, 1998, s. 271–272. (ang.)
  2. a b c Paiwan, dmtip.gov.tw [dostęp 2015-01-15] [zarchiwizowane z adresu 2010-01-04] (ang.).
  3. a b c Taiwan Country Study Guide. T. 1: Strategic Information and Developments. Washington: International Study Publications, 2013, s. 85. (ang.)
  4. a b An Introduction to the Paiwan, edu.ocac.gov.tw [dostęp 2015-01-15] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Paiwan sculpture Academia Sinica 10-727-03983.jpg
Relief of the Paiwan people. Slate, early 20th century. Found in Laiyi (來義), county of Pindong (屏東), Taiwan.
Barnefestivalen (41534926190).jpg
Autor: Riddu Riđđu, Licencja: CC BY-SA 2.0
Foto: Eirin Roseneng