Palestyna pod panowaniem krzyżowców
 | Ten artykuł od 2018-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Palestyna pod panowaniem krzyżowców przebywała w okresie od 1099 do 1291 roku.
Historia
Rys ogólny
Powstanie i szybki rozwój tureckiego sułtanatu seldżuckiego spowodowało, że Turcy Seldżuccy przejęli kontrolę nad całym Bliskim Wschodem łącznie z Jerozolimą, do której w 1079 roku sułtan Sulejman zabronił wstępu chrześcijanom wszystkich wyznań.
Pobudziło to chrześcijańską Europę do zorganizowania I wyprawy krzyżowej, która była prowadzona w latach 1096-1099, głównie siłami rycerzy lotaryńskich (w Bizancjum i na Bliskim Wschodzie nazywanych „Frankami”) oraz normańskich i prowansalskich.
Zwycięzcy ustanowili chrześcijańskie Królestwo Jerozolimskie, które obejmowało dawną Fenicję, Syrię i Palestynę. Było to klasyczne państwo feudalne z systemem lennym. Było ono lennem stolicy apostolskiej.
Historia Palestyny
Fatymidzi na początku 1098 roku pokonali szybkim szturmem turecką załogę Jerozolimy i przejęli kontrolę nad tym miastem, ogłaszając jego ponowne otwarcie dla chrześcijan.
W 1099 roku krzyżowcy zdobyli Jerozolimę (15 lipca 1099). Po zdobyciu Jerozolimy krzyżowcy dokonali rzezi obrońców i mieszkańców miasta. Zabito około 40 tysięcy mieszkańców, Muzułmanów i Żydów (Żydów spalono uwięzionych w budynku synagogi[1]).
W niecały miesiąc po bitwie, 12 sierpnia 1099, krzyżowcy pokonali idącą na pomoc Jerozolimie armię fatymidzką pod Askalonem, co ostatecznie przesądziło o zwycięstwie I krucjaty.
W Palestynie zostało utworzone Królestwo Jerozolimskie, którego pierwszym władcą został Gotfryd de Bouillon.
W 1181 roku książę Antiochii, Renald de Châtillon, samowolnie zerwał zawieszenie broni z muzułmańskim sułtanem Saladynem i rozpoczął działania wojenne na Morzu Czerwonym. Między innymi napadnięto na samo serce Islamu, na Mekkę. Wywołało to natychmiastową reakcję świata muzułmańskiego, który zjednoczył się pod wodzą sułtana Saladyna.
W 1186 roku sułtan Saladyn zażądał od króla Królestwa Jerozolimskiego Gwidona z Lusignan wypłacenia odszkodowania i zwrotu łupów zagrabionych przez Renalda de Châtillon. Wobec jego odmowy rozpoczęła się wojna. Krzyżowcy ponieśli klęskę w bitwie pod Hittin (1187 r.) i utracili Tyberiadę, Akkę i Jaffę. W 1187 roku sułtan wkroczył do Jerozolimy.
Siły angielskie i francuskie (III wyprawa krzyżowa) w 1191 roku zdobyły twierdzę Akkę, a następnie pas nadmorski z Cezareą i Jaffą. Królem odbudowywanego Królestwa Jerozolimskiego ponownie został Gwidon z Lusignan. W toku dalszych działań krzyżowcy uzyskali korzystny pokój (1192 r.) z sułtanem Saladynem, dającym swobodny dostęp Chrześcijanom do miejsc świętych w Palestynie.
Wyprawa Fryderyka II odzyskała Jerozolimę w 1229 roku. W 1239 roku krzyżowcy zawarli sojusz z Syrią przeciwko Egiptowi, i wykorzystując spory pomiędzy muzułmanami przejęli kontrolę nad całą Galileą. W 1240 roku przejęli kontrolę nad Górą Tabor.
W 1244 roku nastąpiła ostateczna utrata Jerozolimy.
W 1291 upadła ostatnia twierdza krzyżowców w Palestynie, Akka. W ten sposób zakończyła się historia Królestwa Jerozolimskiego.
Kolejni władcy Królestwa Jerozolimskiego
- Gotfryd de Bouillon (lata 1099-1100)
- Baldwin I z Boulogne (lata 1100-1118) – poszerzył on terytorialnie królestwo, zdobywając Akkę, Sydon, oraz Bejrut. Podporządkował królestwu także pozostałe państwa chrześcijańskie jako lenna: Hrabstwo Edessy, które sam utworzył, Księstwo Antiochii oraz Hrabstwo Trypolisu
- Baldwin II z Bourcq (lata 1118-1131) – w 1124 zdobył i włączył do królestwa Tyr
- Melisanda i jej mąż Fulko (lata 1131-1143). Po śmierci Fulko dalej panowała jego żona
- Melisanda ze swoim synem Baldwinem III (lata 1143-1153)
- Baldwin III (lata 1143-1162)
- Amalryk I (lata 1162-1174)
- Baldwin IV Trędowaty (lata 1174-1185) – w tym czasie w Królestwie Jerozolimskim rozpoczęły się walki stronnictw o przejęcie władzy nad Królestwem
- Baldwin V (lata 1185-1186)
- Sybilla i Gwidon z Lusignan (lata 1186-1192) – krzyżowcy ponieśli klęskę w bitwie pod Hittin (1187 r.) i utracili Tyberiadę, Akkę, Jaffę i Jerozolimę
- Izabela Jerozolimska i Konrad z Montferratu (1192 rok) – Konrad został skrytobójczo zamordowany w Tyrze przez członków islamskiej sekty asasynów (28 kwietnia 1192)
- Izabela Jerozolimska i Henryk II z Szampanii (lata 1192-1197)
- Izabela Jerozolimska i Amalryk II (lata 1197-1205)
- Maria z Montferratu (lata 1205-1212)
- Jolanta Jerozolimska i Jan z Brienne (lata 1205-1225)
- Jolanta Jerozolimska i Fryderyk II (lata 1225-1228)
- Konrad II (lata 1228-1254) – w latach 1229-1244 przejściowo odzyskano Jerozolimę
- Konrad III (lata 1254-1268)
- Hugo I (lata 1268-1284)
- Karol z Anjou (lata 1277-1285)
- Jan II (lata 1284-1285)
- Henryk II Cypryjski (lata 1285-1291)
Przypisy
- ↑ Gibb, H.A.R. The Damascus Chronicle of the Crusades: Extracted and Translated from the Chronicle of Ibn Al-Qalanisi. Dover Publications, 2003 (ISBN 0-486-42519-3).
Zobacz też
| Starożytność | |
|---|---|
| Średniowiecze | |
| Nowożytność | |
| Współczesność |
- Palestyńczycy
- Palestyna
- Syropalestyna
Media użyte na tej stronie
The Palestine Ensign, flown by ships registered in the British Mandate territory during the period 1927–1948. This was the only Palestine-specific flag which was not restricted to official use by a government functionary or department (see Flag of the British Mandate for Palestine).
Zdobycie Jerozolimy podczas I krucjaty (1099 r.)
Stub image for modern Palestine (West Bank and Gaza strip).