Palhinhaea

*Palhinhaea*
	; Palhinhaea cernua
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	telomowe
Gromada	naczyniowe
Klasa	widłaki
Rząd	widłakowce
Rodzina	widłakowate
Rodzaj	Palhinhaea
	Nazwa systematyczna
	Palhinhaea Franco & Vasc.; Bol. Soc. Brot., ser. 2, 41: 24. 1967
	Typ nomenklatoryczny
	Palhinhaea cernua (L.) Vasc. & Franco (= Lycopodium cernuum L.)
Synonimy
	Lepidotis P. Beauv. (Greuter & Troia, 2014); Lycopodiella sect. Campylostachys (K. Müller) B. Øllg.; Lycopodium sect. Campylostachys K. Müller;
	Lepidotis P. Beauv. (Greuter & Troia, 2014); Lycopodiella sect. Campylostachys (K. Müller) B. Øllg.; Lycopodium sect. Campylostachys K. Müller;

Palhinhaea – rodzaj roślin należący do rodziny widłakowatych. Obejmuje od ok. 15^[6] do ok. 23–25 gatunków^[2]^[3]. Rośliny z tego rodzaju należą do najbardziej rozpowszechnionych w obrębie widłakowatych^[6] z okazałym Palhinhaea cernua – gatunkiem o największym rozprzestrzenieniu w obrębie tego rodzaju i rodziny^[7]. Widłaki te spotykane są na wszystkich kontynentach w strefie tropikalnej i subtropikalnej^[6]. Są to rośliny naziemne, tylko P. steyermarkii bywa epifitem^[5].

P. cernua bywa uprawiany jako roślina ozdobna. Lokalnie wykorzystywany jest jako roślina lecznicza i zamiennik kapoku^[8].

Nazwa rodzaju upamiętnia portugalskiego botanika – Rui Teles Palhinha (1871–1950)^[6].

Morfologia

Kłos zarodnionośny P. cernua

Pokrój: Pędy naziemne łukowato wznoszą się nad powierzchnią ziemi i korzenią się w miejscach, w których się z nią kontaktują. Z każdego takiego łukowato wzniesionego odcinka wyrasta zwykle jeden wzniesiony pęd (tylko u P. steyermarkii i P. bradei płożący, wspinający się lub zwisający^[5]), rozgałęziający się i przypominający małe drzewo (choinkę). Zwłaszcza boczne odgałęzienia są na końcach silniej rozgałęzione. Łodygi osiągają do 3,5 mm średnicy. Rozgałęzienia pędu zwieńczone są pojedynczym, zwykle zwisającym kłosem zarodnionośnym (podnoszący się jedynie u P. bradei^[5]). U roślin z tego rodzaju nie wykształcają się rozmnóżki^[6]. Liście i łodygi zwykle pokryte są drobnymi, rozgałęziającymi się włoskami^[5].
Liście (mikrofile): Wyrastają skrętolegle i nie są ułożone wzdłuż pędu w rzędach, nie są też zróżnicowane morfologicznie poza zwykle krótszymi liśćmi (sporofilami) w obrębie kłosa zarodnionośnego. Mają kształt równowąski i są całobrzegie^[6].
Zarodnie: Niemal kuliste, w kątach sporofili tworzących pojedynczy kłos zarodnionośny. Liście zarodnionośne krótsze od wegetatywnych^[6]. Zarodnie zagłębione są częściowo w korze osi kłosa i osłonięte błoniastą nasadą sporofili^[5].
Gametofit: Fotosyntezujący (zielony), rozwijający się na powierzchni gleby, o kształcie spłaszczonej kuli^[6].

Systematyka

Palhinhaea torta

Pierwotnie rośliny tu zaliczane, jak wszystkie współczesne widłakowate, włączane były do jednego rodzaju – widłak Lycopodium^[9]. W 1964 Josef Holub wyodrębnił z niego zaliczane tu rośliny do rodzaju widłaczek Lycopodiella. W 1967 zaproponowano ich wydzielenie w randze osobnego rodzaju i zaproponowano dla niego nazwę Palhinhaea, ale koncept ten nie był akceptowany. Rośliny te zaliczano do sekcji Campylostachys (K. Muller) B. 0llgaard w obrębie rodzaju Lycopodiella^[4]. W systemie PPG I z 2016 roku uznano Palhinhaea za odrębny rodzaj jako jeden z czterech w ramach podrodziny Lycopodielloideae W.H.Wagner & Beitel ex B.Øllg., 2015 (w całości odpowiadającej rodzajowi Lycopodiella w jego szerokiemu ujęciu)^[2].

Wykaz gatunków^[3]

Palhinhaea bradei (Nessel) Holub
Palhinhaea camporum (B.Øllg. & P.G.Windisch) Holub
Palhinhaea cernua (L.) Vasc. & Franco
Palhinhaea cerrojefensis B.Øllg.
Palhinhaea curvata (Sw.) Holub
Palhinhaea descendens (B.Øllg.) Holub
Palhinhaea divaricata B.Øllg.
Palhinhaea glaucescens (C.Presl) Holub
Palhinhaea hainanensis C.Y.Yang
Palhinhaea lehmannii (Hieron.) Holub
Palhinhaea lugubris B.Øllg.
Palhinhaea maniculata (B.Øllg.) B.Øllg.
Palhinhaea pendulina (Hook.) Holub
Palhinhaea pseudocurvata B.Øllg.
Palhinhaea pungens (Alderw.) Holub
Palhinhaea reflexifolia B.Øllg.
Palhinhaea riofrioi (Sodiro) Holub
Palhinhaea steyermarkii (B.Øllg.) Holub
Palhinhaea suffruticosa (Alderw.) Holub
Palhinhaea tomentosa (Alderw.) Holub
Palhinhaea torta (Sieber ex Underw. & F.E.Lloyd) Christenh.
Palhinhaea trianae (Hieron.) Holub
Palhinhaea veigae Vasc.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.
↑ ^a ^b ^c Michael Hassler and Bernd Schmitt: Checklist of Ferns and Lycophytes of the World. 2020. [dostęp 2020-07-17].
↑ ^a ^b K.U.Kramer, P.S. Green (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. I. Pteridophytes and Gymnosperms. Berlin, Heidelberg, New York, London, Paris, Tokyo, Hongkong, Barcelona: Springer-Verlag, 1990, s. 37-38. ISBN 3-540-51794-4.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Benjamin Øllgaard, Paulo G. Windisch. Lycopodiaceae in Brazil. Conspectus of the family II. The genera Lycopodiella, Palhinhaea, and Pseudolycopodiella. „Rodriguésia”. 67, 3, 2016. DOI: 10.1590/2175-7860201667313.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Palhinhaea Vasconcellos & Franco. W: Flora of North America [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2020-07-18].
↑ Palhinhaea cernua (Linnaeus) Vasconcellos & Franco. W: Flora of North America [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2020-07-18].
↑ David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 546. ISBN 978-1-107-11502-6.
↑ Zbigniew Podbielkowski, Irena Rejment-Grochowska, Alina Skirgiełło: Rośliny zarodnikowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986, s. 668. ISBN 83-01-04394-6.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[ppgI-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.

[check-3] Michael Hassler and Bernd Schmitt: Checklist of Ferns and Lycophytes of the World. 2020. [dostęp 2020-07-17].

[kramer-4] K.U.Kramer, P.S. Green (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. I. Pteridophytes and Gymnosperms. Berlin, Heidelberg, New York, London, Paris, Tokyo, Hongkong, Barcelona: Springer-Verlag, 1990, s. 37-38. ISBN 3-540-51794-4.

[oll-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Benjamin Øllgaard, Paulo G. Windisch. Lycopodiaceae in Brazil. Conspectus of the family II. The genera Lycopodiella, Palhinhaea, and Pseudolycopodiella. „Rodriguésia”. 67, 3, 2016. DOI: 10.1590/2175-7860201667313.

[america-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Palhinhaea Vasconcellos & Franco. W: Flora of North America [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2020-07-18].

[america_gat-7] Palhinhaea cernua (Linnaeus) Vasconcellos & Franco. W: Flora of North America [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2020-07-18].

[mabb-8] David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 546. ISBN 978-1-107-11502-6.

[9] Zbigniew Podbielkowski, Irena Rejment-Grochowska, Alina Skirgiełło: Rośliny zarodnikowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986, s. 668. ISBN 83-01-04394-6.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Palhinhaea

Morfologia

Systematyka

Przypisy

Media użyte na tej stronie