Palmiarnia Poznańska

Palmiarnia Poznańska
Symbol zabytku nr rej. 147/Wlkp/A z 14 marca 1980
Ilustracja
Palmiarnia Poznańska
Państwo

 Polska

Miejscowość

Poznań

Adres

ul. Jana Matejki 18
60-767 Poznań

Typ budynku

palmiarnia

Rozpoczęcie budowy

1910

Ukończenie budowy

1911

Ważniejsze przebudowy

1983-1992

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, w centrum znajduje się punkt z opisem „Palmiarnia Poznańska”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Palmiarnia Poznańska”
Ziemia52°24′06″N 16°54′04″E/52,401667 16,901111
Strona internetowa

Palmiarnia Poznańska – dydaktyczno-wystawowa placówka botaniczna znajdująca się w poznańskim Parku Wilsona. Na powierzchni 4600 m² (46 000 m³) w 12 pawilonach (część jest niedostępna dla publiczności – rozmnaża się w nich rośliny) prezentowanych jest około 1100 gatunków roślin, a w akwarium 170 gatunków ryb oraz około 50 gatunków roślin wodnych. Palmiarnia Poznańska jest największą w kraju i jedną z największych w Europie[1].

Historia

Projekt ogródek przy palmiarni, lipiec 1939 (zbiory Archiwum Państwowego w Poznaniu)

Palmiarnia powstała w 1911[2] na terenie ówczesnego Ogrodu Botanicznego (dziś Park Wilsona w Poznaniu) jako budynek murowany, o dużych powierzchniach przeszklonych i powierzchni 534 m². W związku z dużym przyrostem eksponatów w 1924 dodano system połączonych szklarni, w 1922 pierwsze wystawowe akwarium w kraju, a w 1929, na dzień przed otwarciem Powszechnej Wystawy Krajowej, oddano nowy powiększony budynek, którego powierzchnia wynosiła 1694 m², autorstwa architekta Stefana Cybichowskiego. W siedmiu pawilonach oprócz roślin prezentowano również ryby, owady i gady. Podczas II wojny światowej wybuch bomby lotniczej podczas alianckiego nalotu w 1941 roku spowodował, że w szklarni wypadły szyby i podczas zimy 1941/1942 wiele eksponatów zginęło. Połamane zostały drzewa i krzewy, a 30% najcenniejszych gatunków roślin poważnie ucierpiało (całkowicie zniszczona została kaktusiarnia i dział roślin tropikalnych). Podczas walk w 1945 palmiarnia została zniszczona w 90%, jednak już w tym samym roku przystąpiono do odbudowy. Dzięki uratowaniu części zbiorów, a także roślinom zwiezionym z terenu całego kraju już w 20 kwietnia 1946 otwarto niemal wszystkie pawilony (dział roślinności pustynnej i wodnej otwarto w 1947). Najpierw oszklono główny segment budynku i tu przeniesiono wszystkie ocalałe rośliny. Palmiarnia otrzymała też liczne dary z innych instytucji i miejscowości, m.in. kolekcję agaw przekazał Uniwersytet Poznański, a mieszkańcy Sulechowa wysłali palmy, draceny, laury i sagowce[3].

Wnętrze palmiarni

W 1961 Międzynarodowe Targi Poznańskie przekazały palmiarni swoją szklarnię, dzięki której, po połączeniu z istniejącym kompleksem powierzchnia obiektu wzrosła do 2528 m². Rdzewiejąca i gnijąca wskutek upływu czasu konstrukcja została zamknięta dla zwiedzających 11 kwietnia 1978, lecz nadal utrzymywano bogatą kolekcję w celach naukowych. W 1982 podjęto decyzję, a 9 czerwca 1983 wmurowano kamień węgielny pod nową palmiarnię. W celu ochrony istniejących zbiorów przebudowę wykonywano metodą obudowy, czyli wokół istniejących pawilonów wznoszono nowe, o konstrukcji aluminiowej, a gdy wyposażono je już we wszystkie niezbędne urządzenia, stary pawilon rozbierano, chroniąc tym samym rośliny przed działaniem niekorzystnych czynników z zewnątrz. W 1989 rozpoczęto montaż stalowej konstrukcji pawilonu akwariowego[4]. Palmiarnia Poznańska ponownie otworzyła swoje podwoje dla zwiedzających 1 października 1992.

Przez blisko 50 lat dyrektorem Palmiarni był Zbigniew Wągrowski (ur. 1942), który na emeryturę przeszedł z końcem 2014, zmarł zaś 14 października 2016[5].

1 września 2015 stanowisko dyrektora objął Przemysław Szwajkowski[6].

Zobacz też

Przypisy

  1. Włodzimierz Łęcki: 365 zagadek o Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2010, s. 99.
  2. Palmiarnia nie tak stara.... [w:] POLSKA - GŁOS WIELKOPOLSKI [on-line]. epoznan.pl, 1 września 2009. [dostęp 2009-09-01].
  3. Joanna Labuda, Podaj cegłę, czyli poznaniacy budują miasto, w: Czasy Głosu, wydanie specj. Głosu Wielkopolskiego, 16.2.2015, s.17
  4. Wydarzenia w Poznaniu w roku 1989. Część pierwsza, w: Kronika Miasta Poznania, nr 2/1990, s.187, ISSN 0137-3552
  5. Zmarł Zbigniew Wągrowski, były dyrektor Palmiarni, lazarz.pl [dostęp 2016-10-23] (pol.).
  6. Palmiarnia Poznańska - bip.poznan.pl, bip.poznan.pl [dostęp 2018-08-14] (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
2021 Poznan Palm house Victoria.jpg
Autor: Qasinka, Licencja: CC0
Palmové arboretum v Poznani. Victoria.
Palmiarnia Poznańska.JPG
Autor: Fidelio, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Poznań, palmiarnia, 1910-1911, 1929, 1983-1992
Projekt ogródek przy Palmiarni Poznańskiej 1939.jpg
Autor:
AnonimowyUnknown author
, Licencja: CC0
dyrekcja ogrodów miejskich
Poznań outline map.svg
Autor:

Oskarro. © użytkownicy OpenStreetMap.

Copyright użytkownicy UMP-pcPL., Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa lokalizacyjna Poznania