Pampasowiec grzywiasty

Pampasowiec grzywiasty
Chrysocyon brachyurus[1]
(Illiger, 1815)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Podrząd

psokształtne

Rodzina

psowate

Rodzaj

Chrysocyon
C.E.H. Smith, 1839[2]

Gatunek

pampasowiec grzywiasty

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 NT pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania

Pampasowiec grzywiasty[4], wilk grzywiasty (Chrysocyon brachyurus) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych i jej największy przedstawiciel w Ameryce Południowej.

Występowanie i środowisko

Zamieszkuje południową Brazylię (gdzie nazywany jest lobo-guará), Paragwaj i Boliwię[5] oraz niewielkie obszary Argentyny.

Ewolucja i systematyka

Według najnowszych badań genetycznych nie jest blisko spokrewniony z żadnym z pozostałych psowatych. Wydaje się, że jest pozostałością południowoamerykańskiej plejstoceńskiej fauny dużych ssaków. Jest jedynym przedstawicielem rodzaju pampasowiec[4] (Chrysocyon).

Etymologia

Nazwa rodzajowa: gr. χρυσος khrusos „złoto”; κυων kuōn, κυνος kunos „pies”[6]. Epitet gatunkowy: gr. βραχυς brakhus „krótki”; -ουρος -ouros „-ogonowy”, od ουρα oura „ogon”[7].

ZooManedWolf.jpg

Wygląd

Przypomina nieco lisa, ale ma bardzo długie kończyny. Kończyny przednie są krótsze od tylnych. Sierść dość długa, miękka, ruda, po bokach czarny, krótka na nogach; na grzbiecie sierść czarna, nastroszona; ogon puszysty, może być biały lub czarny; podbrzusze białe. Na szyi i karku sztywna, odstająca grzywa długości ok. 13 cm. Wnętrze małżowiny ucha porośnięte białym włosem.

Chrysocyon.brachyurus.jpg

Wielkość

Wysokość w kłębie: 75–91 cm

Długość ciała bez ogona: ok. 130 cm

Długość ogona: ok. 30 cm

Masa ciała: 20–25 kg

Tryb życia i zachowanie

Aktywny wieczorem i nocą, w dzień odpoczywa w wysokiej trawie lub zaroślach, zwykle w tych samych miejscach. Samce wyraźnie bardziej aktywne od samic. Jego głos to pojedyncze szczeknięcia w sporych odstępach czasu. Poluje jak lis – podkradając się blisko do ofiary. W przeciwieństwie do większości dużych psowatych (wilk szary, likaon) nie tworzy stad. Żyje w parach, terytorium pary wynosi średnio 20–30 km². Chodzi inochodem, co sprawia, że kołysze się lekko na boki.

Rozród

Dojrzałość płciowa w 1 roku życia, ale rozród dopiero w następnym; okres rui trwa 3–5 dni, ciąża trwa 62–66 dni; po tym okresie rodzi się 1–5 szczeniąt, każde o masie ok. 300g.

Pożywienie

Poluje na gryzonie, króliki i ptaki. Duży procent jego diety stanowią owoce; niezbędnym roślinnym składnikiem jego jadłospisu jest tzw. wilcze jabłko, czyli lobeira (nazwa miejscowa) – Solanum lycocarpum z rodziny psiankowatych, bez którego zwierzę to choruje na nicieniowe zapalenie nerek. Wilk grzywiasty jest głównym czynnikiem rozprzestrzeniającym nasiona tej rośliny.

Status

Według IUCN ma status NT „podwyższonego ryzyka”[3]; jednakże zważywszy, że jego zasięg zmniejszył się znacznie (kiedyś obejmował też Urugwaj i Argentynę) nie można wykluczyć, że wkrótce dołączy do gatunków zagrożonych. W Brazylii chroniony.

W 2012 roku brazylijscy naukowcy zapowiedzieli sklonowanie zwierząt ośmiu gatunków – w tym pampasowca grzywiastego. Celem tego działania ma być ochrona zagrożonych gatunków przed wymarciem[8][9].

Przypisy

  1. Chrysocyon brachyurus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. C.E.H. Smith: Dogs. Cz. 1. Edynburg: W.H. Lizars, 1839, s. 241. (ang.)
  3. a b R.C. Paula, K. DeMatteo, Chrysocyon brachyurus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2019-08-15] (ang.).
  4. a b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 148. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
  5. Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Chrysocyon brachyurus. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 23 października 2009]
  6. T.S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Washington: Government Printing Office, 1904, s. 188, seria: North American Fauna. (ang.)
  7. brachyurus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).
  8. Andy Coghlan: Brazil aims to clone endangered animals (ang.). New Scientist, 12 listopada 2012. [dostęp 2018-08-18].
  9. Brazylia sklonuje zagrożone zwierzęta. geekweek.pl, 9 listopada 2012. [dostęp 2018-08-18].

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Maned Wolf 6, Beardsley Zoo, 2009-11-06.jpg
Autor: Sage Ross, Licencja: CC BY-SA 3.0

A Maned Wolf (Chrysocyon brachyurus) at Beardsley Zoo

Pozycja fotografa 41° 12′ 42,66″ N, 73° 10′ 54,03″ W Kartographer map based on OpenStreetMap. To i inne zdjęcia na: OpenStreetMap info
ZooManedWolf.jpg
Maned Wolf Taken at by me Ltshears at the Louisville Zoo, November 5th 2006.
Maned Wolf range.png
Autor: Chermundy, Licencja: CC BY-SA 4.0
Maned Wolf (Chrysocyon brachyurus) range
Status iucn3.1 NT pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Chrysocyon.brachyurus.jpg
Autor: sarefo, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Chrysocyon brachyurus (Maned Wolf) in Cologne Zoo, Germany.