Panczenlama

Panczenlama (tyb.: པན་ཆེན་བླ་མ, Wylie: pan-chen bla-ma, ZWPY: Bainqên Lama) – duchowny buddyjski, uważany za drugiego w hierarchii przywódcę duchowego buddyjskiej szkoły Gelugpa[1].

Obecny XI Panczenlama (Gendun Czokji Nima) (ur. 1989) został porwany i uwięziony przez władze Chin. Zgodnie z tradycją jest on odpowiedzialny za odnalezienie i intronizację kolejnego dalajlamy – duchowego i politycznego przywódcy Tybetu. Rząd chiński oficjalnie wyznaczył swojego kandydata na panczenlamę.

Sprawa porwania i uwięzienia panczenlamy odbiła się szerokim echem na arenie międzynarodowej. O natychmiastowe uwolnienie chłopca apelował Parlament Europejski, Kongres i administracja prezydenta USA, parlamentarzyści i przywódcy państw z całego świata.

XI Panczenlama jest uważany za najmłodszego więźnia politycznego.

Lista panczenlamów

ImięCzas życiaTybetański/WylieZWPYInne spotykane transliteracje
1.Khedrup Je1385–1438[2]མཁས་གྲུབ་རྗེ་་
Mkhas-grub Rje,་
མྷས་གྲུབ་དགེལེགས་དཔལ་བཟང་
Mkhas-grub Dge-legs Dpal-bzang-po
Kaichub Gêlêg BaisangboKhädrup Je, Khedrup Gelek Pelsang, Kedrup Geleg Pelzang, Khedup Gelek Palsang, Khedrup Gelek Pal Sangpo
2.Sönam Choklang1438–1505[2]བསོད་ནམས་ཕྱོག་ཀྱི་གླང་པོ་་
Bsod-nams Phyogs-glang,་
བསོད་ནམས་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་
Bsod-nams Phyogs-kyi Glang-po
Soinam Qoilang,
Soinam Qoigyi Langbo
Sonam Choglang, Soenam Choklang
3.Ensapa Lobsang Döndrup1505–1568[2]དབེན་ས་པ་བློ་བཟང་དོན་དྲུཔ་་
Dben-sa-pa Blo-bzang Don-grub
Wênsaba Lobsang ToinchubGyalwa Ensapa, Ensapa Lozang Döndrup, Ensapa Losang Dhodrub
4.Lobsang Czokji Gjalcen1570–1662བློ་བཟང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་་
Blo-bzang Chos-kyi Rgyal-mtshan
Lobsang Qoigyi GyaicainLosang Chökyi Gyältsän, Lozang Chökyi Gyeltsen, Lobsang Choekyi Gyaltsen, Lobsang Choegyal, Lobsang Chökyi Gyaltsen
5.Lobsang Jesze1663–1737བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས་་
Blo-bzang Ye-shes
Lobsang YêxêLobsang Yeshi, Losang Yeshe
6.Lobsang Palden Yeshe1738–1780བློ་བཟང་གྤལ་ལྡན་ཡེ་ཤེས་་
Blo-bzang Gpal-ldan Ye-shes
Lobsang Baidain YêxêPalden Yeshe, Palden Yeshi
7.Palden Tenpai Nyima1782–1853གྤལ་ལྡན་བསྟན་པའི་ཉི་མ་་
Gpal-ldan Bstan-pa'i Nyi-ma
Dainbai NyimaTänpä Nyima, Tenpé Nyima, Tempai Nyima, Tenpey Nyima
8.Tenpai Wangchuk1855?–1882བསྟན་པའི་དབང་ཕྱུག་་
Bstan-pa'i Dbang-phyug
Dainbai WangqugTänpä Wangchug, Tenpé Wangchuk, Tempai Wangchuk, Tenpey Wangchuk
9.Thubten Chökyi Nyima1883–1937ཐུབ་བསྟན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་་
Thub-bstan Chos-kyi Nyi-ma
Tubdain Qoigyi NyimaChoekyi Nyima, Thubtän Chökyi Nyima
10.Lobsang Trinlej Czokji Gjalcen1938–1989བློབཟང་ཕྲིན་ལས་ལྷུན་གྲུབ་
ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་་
Blo-bzang Phrin-las Lhun-grub Chos-kyi Rgyal-mtshan
Lobsang Chinlai Lhünchub Qoigyi GyaicainChoekyi Gyaltsen, Chökyi Gyeltsen, Choekyi Gyaltse, Trinley Choekyi Gyaltsen, Lozang Trinlä Lhündrup Chökyi Gyältsän
11.Gendun Czokji Nima1989–དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་་
Dge-'dun Chos-kyi Nyi-ma
Gêdün Qoigyi NyimaGendün Chökyi Nyima, Gendhun Choekyi Nyima
Qoigyijabu[3]1990–ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་་
Chos-kyi Rgyal-po
Qoigyi GyaiboChoekyi Gyalpo, Chökyi Gyälbo, Gyaincain Norbu, Gyaltsen Norbu

Zobacz też

Przypisy

  1. Panczenlama, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-08-08].
  2. a b c Pierwszym trzem panczenlamom tytuł został nadany pośmiertnie.
  3. Zwany fałszywym Lamą. Przedłożony przez chiński rząd Panczenlama, który nie został oficjalnie wybrany przez mnichów.