Panczo Władigerow

Panczo Władigerow
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia13 marca 1899
Zurych
Pochodzeniebułgarskie
Data i miejsce śmierci8 września 1978
Sofia
Instrumentyfortepian
Gatunkimuzyka poważna
Zawódkompozytor, dyrygent, pianista

Panczo Władigerow, bułg. Панчо Владигеров (ur. 13 marca 1899 w Zurychu, zm. 8 września 1978 w Sofii[1][2]) – bułgarski kompozytor, dyrygent i pianista.

Życiorys

Brat-bliźniak skrzypka Lubena Władigerowa[1]. W latach 1910–1912 uczył się w prywatnej szkole muzycznej u Dobriego Christowa i Henricha Wiznera[2], następnie wyjechał do Berlina[1]. Od 1912 do 1915 roku pobierał prywatnie lekcje kompozycji u Paula Juona i fortepianu u Karla Heinricha Bartha[2]. W latach 1914–1918 uczył się w Staatliche Akademische Hochschule für Musik u Friedricha Gernsheima i Georga Schumanna, w semestrze 1917/1918 i 1920/1921 był też uczniem Leonida Kreutzera w Akademie der Künste[2]. Od 1920 do 1932 roku pracował jako dyrygent i kompozytor Deutsches Theater w Berlinie[2]. Po powrocie do kraju był w latach 1932–1974 wykładowcą kompozycji, fortepianu i muzyki kameralnej w konserwatorium w Sofii[2], od 1940 roku był profesorem tej uczelni[2]. Do jego uczniów należeli Paraszkew Chadżiew, Aleksandyr Rajczew, Łazar Nikołow i Penczo Stojanow[2]. Był współzałożycielem Bułgarskiego Stowarzyszenia Muzyki Współczesnej[2].

Występował jako koncertujący pianista w Bułgarii i poza granicami kraju[2]. Dwukrotnie odznaczony nagrodą im. Felixa Mendelssohna (1918 i 1920)[2]. W 1949 roku otrzymał tytuł Ludowego Artysty Bułgarii[2]. W 1968 roku otrzymał nagrodę im. Herdera[2]. Jego synem był Aleksandyr Władigerow[1].

Twórczość

Stylistycznie nawiązywał do harmoniki późnoromantycznej (wpływy Rachmaninowa i R. Straussa)[2]. Czerpał też z elementów bułgarskiego folkloru muzycznego, w twórczości instrumentalnej i wokalno-instrumentalnej wykorzystując tematy z pieśni ludowych[2]. W dojrzałym okresie swojej twórczości sięgał po współczesne techniki wyrazu[2]. Po 1945 roku wprowadził do swoich utworów tematykę zgodną z nakazami socrealizmu[2].

Ważniejsze kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

Utwory orkiestrowe

  • I symfonia (1939)
  • II symfonia „Majska” na orkiestrę smyczkową (1949)
  • Simfoniczna legenda (1919)
  • Byłgarska siuita (1927)
  • 7 simfoniczni byłgarski tanca (1931)
  • uwertura Zemia (1933)
  • 4 rumynski simfoniczni tanca (1942)
  • uwertura heroiczna Deweti septemwri (1949)
  • Ewrejska poema (1951)
  • poemat dramatyczny Pesen za mira (1956)
  • 5 koncertów fortepianowych (I 1918, II 1930, III 1937, IV 1953, V 1963)
  • 2 koncerty skrzypcowe (I 1921, II 1968)

Utwory kameralne

  • Sonata na skrzypce i fortepian (1914)
  • Trio na fortepian, skrzypce i wiolonczelę (1916)
  • Byłgarska rapsodija „Wardar” na skrzypce i fortepian (1922; zorkiestrowana 1928)
  • 2 byłgarski parafrazi na skrzypce i fortepian (1925)
  • Kwartet smyczkowy (1940)

Utwory fortepianowe

  • 4 piesi (1915)
  • 10 impresii (1920)
  • 6 ekzoticzni preliudii (1924)
  • Epizodi (1941)
  • Kartini (1950)
  • 5 charakterni piesi (1965)
  • 4 piesi (1973)
  • 5 bagateli (1978)

Pieśni na głos i fortepian

  • 6 liriczni pesni (1917)
  • 4 pesni (1974)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • Septemwri 1944 na chór a cappella lub chór i orkiestrę (1945)

Utwory sceniczne

  • opera Car Kałojan (1935–1936, wyst. Sofia 1936)
  • balet Legenda za ezeroto (1946, wyst. Sofia 1962)

Muzyka do sztuk teatralnych

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3798. ISBN 0-02-865571-0.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 12. Część biograficzna w–ż. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2012, s. 224–225. ISBN 978-83-224-0935-0.

Media użyte na tej stronie