Pandan połaciowy

Pandan połaciowy
	(c) Forest & Kim Starr, CC BY 3.0
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	pandanowce
Rodzina	pandanowate
Rodzaj	pandan
Gatunek	pandan połaciowy
	Nazwa systematyczna
	Pandanus tectorius Parkinson ex Du Roi; Naturforscher (Halle) 4: 250 1774.
Synonimy
	Pandanus odoratissimus Martelli; Pandanus veitchii Mast.;
	Pandanus odoratissimus Martelli; Pandanus veitchii Mast.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski

Pandan połaciowy^[5], pochutnik pachnący^[6] (Pandanus tectorius) – gatunek roślin z rodziny pandanowatych (Pandanaceae). Pochodzenie: wybrzeża morskie Oceanu Indyjskiego i Spokojnego^[5]. Strefy mrozoodporności: 10-11^[7]. Rośnie na stanowiskach podmokłych i bagiennych.

Owoc

Pandanus tectorius 'Veitchii' – odmiana ozdobna o prążkowanych liściach

(c) Forest & Kim Starr, CC BY 3.0

Blizny liściowe

(c) Forest & Kim Starr, CC BY 3.0

Korzenie przybyszowe

Morfologia

Pokrój: Niewielkie, wiecznie zielone, widlasto rozgałęzione drzewo, osiągające wysokość do 10 m^[7]^[6]. Liczne i grube korzenie przybyszowe. Pień jasnoszary, pokryty pierścieniami blizn poliściowych.
Liście: Długie (80 do 180 cm, rzadko do 3 m^[6], mieczowate, bardzo twarde, ułożone na końcach pędów w śrubowato skręconych rzędach, z kolcami na brzegach i na spodzie nerwu głównego.
Kwiaty: Kwiaty męskie i żeńskie wyrastają na różnych roślinach, kwiatostany męskie o długości do 60 cm, z jasnymi podsadkami z białymi kłosami, mocno pachnące; żeńskie kuliste około 5 cm średnicy, osłonięte listkami okrywowymi.
Owoce: Okrągławe, przypominające ananasy, drewniejące synkarpium, o średnicy do 25 cm, dojrzałe w kolorze pomarańczowym, złożone z kilkudziesięciu grup owoców, każda grupa zawiera 5-11 pojedynczych pestkowców.

Zastosowanie

Uprawiany ze względu na owoce, na wyspach Polinezji stanowił główne źródło pożywienia^[6]. Istnieje wiele odmian uprawnych.
Liście wykorzystywane do pokrywania domostw, stąd nazwa łacińska, do wyplatania mat, kapeluszy, w przeszłości również odzieży, żagli itd.^[5]

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-21] (ang.).
↑ ^a ^b Pandanus tectorius. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-04-21].
↑ Pandanus tectorius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Jolanta i Karol Węglarscy: Rośliny dalekiej Azji. Szkice etnobotaniczne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo naukowe, 2006, s. 88. ISBN 83-60247-27-7.
↑ ^a ^b ^c ^d Jens G. Rohwer: Atlas roślin tropikalnych. Wyd. 1. Warszawa: Horyzont, 2002, s. 52. ISBN 83-7311-378-9.
↑ ^a ^b Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants. Portland: Timber Press, 2008, s. 307. ISBN 978-0-88192-585-2.

Uprawa

W uprawie roślina rozmnażana tylko wegetatywnie, gdyż rozmnożona z nasion wraca do dzikich form drobnoowocowych.

Bibliografia

Jens G.J.G. Rohwer Jens G.J.G., Atlas roślin tropikalnych, MałgorzataM. Świdzińska (tłum.), Warszawa: HORYZONT, 2002, ISBN 83-7311-378-9, OCLC 68634821 .
Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants. Portland: Timber Press, 2008. ISBN 978-0-88192-585-2.
Jolanta i Karol Węglarscy: Rośliny dalekiej Azji. Szkice etnobotaniczne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo naukowe, 2006. ISBN 83-60247-27-7..

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-21] (ang.).

[tpl-3] Pandanus tectorius. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-04-21].

[iucn-4] Pandanus tectorius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[weglarscy-5] Jolanta i Karol Węglarscy: Rośliny dalekiej Azji. Szkice etnobotaniczne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo naukowe, 2006, s. 88. ISBN 83-60247-27-7.

[rohwer-6] Jens G. Rohwer: Atlas roślin tropikalnych. Wyd. 1. Warszawa: Horyzont, 2002, s. 52. ISBN 83-7311-378-9.

[llamas-7] Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants. Portland: Timber Press, 2008, s. 307. ISBN 978-0-88192-585-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne