Pani z Shalott

(mal. William Maw Egley, 1858)

Pani z Shalott (ang. The Lady of Shalott) – poemat autorstwa Alfreda Tennysona z 1842 roku, nawiązujący do legend arturiańskich i powstały z inspiracji legendą o Elaine z Astolat.

Forma

(mal. William Holman Hunt, 1905)

Utwór jest napisany kunsztowną strofą dziewięciowersową, rymowaną aaaabcccb[1]. Wersy są w większości czteroakcentowe.

On either side the river lie
Long fields of barley and of rye,
That clothe the wold and meet the sky;
And thro' the field the road runs by
To many-tower'd Camelot;
The yellow-leaved waterlily
The green-sheathed daffodilly
Tremble in the water chilly
Round about Shalott.


Treść

"Dość mam już półmroku" rzekła Pani z Shalott - obraz pędzla Johna Williama Waterhouse'a, 1915.
(mal. J.W. Waterhouse, 1888)

Poemat opisuje historię damy z zamku na wyspie Shalott. Podlega ona klątwie zmuszającej ją do bezustannego tkania zaczarowanej sieci. Nie wolno jej też wprost oglądać świata na zewnątrz, więc widzi tylko jego odbicie w lustrze.

Pewnego razu, widząc przejeżdżającego obok zamku Lancelota, zakochuje się w nim. Po raz pierwszy przestaje tkać i wygląda z zamku przez okno, co ściąga na nią śmiertelny skutek klątwy.

Opuszcza zamek znajdując łódź, na której wypisuje swoje imię, i śpiewając płynie z nurtem rzeki do Camelotu. Im bliżej celu, tym bardziej słabnie i umiera nim łódź dociera do zamku.

Zebrani na przystani rycerze oraz damy wraz z królem ze zdziwieniem obserwują niezwykłe zjawisko. Wszystkich ogarnia zabobonny strach, z wyjątkiem przejętego jej urodą Lancelota, który prosi Boga o zbawienie Pani z Shalott.

Wpływ

(mal. John Atkinson Grimshaw, ok. 1875)

Poemat wywarł silne wrażenie na malarzach z Bractwa Prerafaelickiego oraz ich naśladowcach przedstawiających w swych obrazach sceny z wiersza (m.in. William Holman Hunt, John William Waterhouse, Arthur Hughes, Walter Crane, Henry Meynell Rheam, William Maw Egley, John Atkinson Grimshaw). Bywają one mylone z obrazami ilustrującymi legendę o Elaine z Astolat (za element pozwalający odróżnić te dwa tematy uznaje się obecność służącego w łodzi).

Motyw ten wraz z fragmentem wiersza wykorzystała Agatha Christie jako tytuł i motto jednej ze swych powieści (Zwierciadło pęka w odłamków stos).

Kanadyjska piosenkarka Loreena McKennitt skomponowała muzykę do słów poematu, utwór trafił na jej album The Visit, wydany w roku 1991[2]. Amerykańska piosenkarka i poetka Emilie Autumn stworzyła nawiązującą do treści poematu piosenkę Shalott włączoną w jej album Opheliac (2006)[3].

Przekład

Balladę Tennysona przełożyła na język polski Anna Bańkowska (Kwartalnik Literacki Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, R. 2, nr 1 (2016), s. 199-203)[4].

Przypisy

  1. ↑ Tennyson's Poems Summary and Analysis of "The Lady of Shalott" (ang.). gradesaver.com. [dostęp 2017-01-24].
  2. ↑ Loreena McKennitt – The Visit (2016, Vinyl). [dostęp 2021-02-18].
  3. ↑ Emilie Autumn – Opheliac (2006, CD). [dostęp 2021-02-18].
  4. ↑ Alfred Tennyson, przekład Anna Bańkowska: The Lady of Shalott (Pani z Shalott).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

John William Waterhouse The Lady of Shalott.jpg
based on the poem The Lady of Shalott by Alfred Lord Tennyson.
"And down the rivers dim expanse
Like some bold seer in a trance,
Seeing all his own mischance --
With a glassy countenance
Did she look to Camelot.
And at the closing of the day
She loosed the chain, and down she lay;
The broad stream bore her far away,
The Lady of Shalott."
Shalott3.jpg
The Lady of Shalott