Panodoros z Aleksandrii

Panodoros z Aleksandrii (również Panodorus z Aleksandrii) – mnich egipski, żyjący pod koniec IV i na początku V wieku po Chr., współczesny Teofilowi z Aleksandrii, autor kroniki świata[1].

Panodoros jest autorem napisanej ok. 395-408 kroniki powszechnej (Chronografia) opisującej dzieje świata od Adama i Ewy. W swojej pracy oparł się głównie na Chronike historia Deksippa, Kronikach świata Sekstusa Juliusza Afrykańskiego i Kronice Euzebiusza z Cezarei. Jego dzieło zaginęło. W oparciu o nie, około 800 roku, Jerzy Synkelos napisał swoją Eklogé chronographías[2][3]. Panodoros próbował w swojej kronice uzgodnić chronologię dziejów Egipcjan i Chaldejczyków z wydarzeniami biblijnymi. Wyliczył, że od czasów biblijnego Adama do 412 roku po Chr., roku śmierci Teofila z Aleksandrii, upłynęło 5904 lat[1]. Za początek istnienia świata przyjął 29 sierpnia (pierwszy dzień roku egipskiego)[4] 5493 roku. Stworzoną przez niego syntezę późnoantycznej historiografii chrześcijańskiej uzupełnił około 412 roku Anonnios z Aleksandrii[3].

W swoim dziele oparł się na pseudo-manethońskiej pracy, zatytułowanej Księga Sothis która umożliwiła mu uzgodnienie chronologii biblijnej. Księga Sotis powstała według ustaleń Alfreda von Gutschmida pod koniec trzeciego wieku po Chr. Opiera się głównie na informacjach dostarczonych przez Józefa Flawiusza (Przeciw Apionowi) i Euzebiusza z Cezarei (Kroniki)[5].

Według relacji Jerzego Synkelosa, Panodoros, przyjął, że pierwsza starożytna dynastia egipska opisana w Księdze Sotis, obejmująca sześciu władców, jest dynastią bóstw, władców miesięcy księżycowych, a podany w Księdze okres jej panowania powinien być liczony nie w latach lecz w miesiącach księżycowych, mających około 29,53 dni. Po przeliczeniu, 11985 miesięcy księżycowych, dało 968 lat i jedenaście miesięcy słonecznych. Dla "drugiej i trzeciej dynastii półbogów" wybrał Panodoros jako współczynnik konwersji kwartały (horai, sezony). Łączna liczba 858 "lat Sotis" dla 15 półbogów po przeliczeniu wyniosła 214 lat i sześć miesięcy. W konsekwencji pierwszy ziemski władca Egiptu faraon Menes, poprzedzony przez 21 bogów i półbogów, wstąpił na tron, według obliczeń Panodorosa, po 1183 latach i pięciu miesiącach od stworzenia świata[6].

Przypisy

  1. ↑ a b G. Verbrugghe, J. Wickersham: Berossos and Manetho. s. 175-177.
  2. ↑ O. Jurewicz: Historia literatury bizantyńskiej. s. 132.
  3. ↑ a b Piotr Szczur: Panodor. W: Encyklopedia Katolicka. T. 14. s. 1221-1222.
  4. ↑ David Ewing Duncan: Historia kalendarza. s. 38.
  5. ↑ W. Waddell: Manetho. s. 234-235.
  6. ↑ F. Siegert: Flavius Josephus. s. 71.

Bibliografia

  • David Ewing Duncan: Historia kalendarza. Warszawa: Fakty, 2002.
  • O. Jurewicz: Historia literatury bizantyńskiej. Wrocław: Ossolineum, 1984. ISBN 83-04-01422-X.
  • Folker Siegert: Flavius Josephus: Über die Ursprünglichkeit des Judentums - Contra Apionem. Bd. 1. Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2008, ​ISBN 978-3-525-54206-4​ (Schriften des Institutum Judaicum Delitzschianum 6,1).
  • Piotr Szczur: Panodor. W: Encyklopedia Katolicka. T. 14. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2010.
  • Gerald P. Verbrugghe, John M. Wickersham: Berossos and Manetho, introduced and translated. Native traditions in ancient Mesopotamia and Egypt. University of Michigan Press, Ann Arbor (Michigan) 2000, ​ISBN 0-472-08687-1​.
  • William Gillian Waddell: Manetho. Harvard University Press, Cambridge (Mass.), 2004, ​ISBN 0-674-99385-3​.