Papieska elekcja 1277

Papieska elekcja 1277
Ilustracja
Daty i miejsce
21 maja – 25 listopada 1277
Viterbo
Główne postacie
Dziekan

Bertrand de Saint-Martin OSB

Protoprezbiter

Simon de Brion (nieobecny)

Protoprezbiter elektorów

Ancher Pantaleon

Protodiakon

Giovanni Gaetano Orsini (do wyboru 25 listopada)
Giacomo Savelli (w dniu 25 listopada)

Wybory
Liczba elektorów
• uczestnicy
• nieobecni


7
1

Wybrany papież
Zdjęcie papieża
Giovanni Gaetano Orsini
Przybrane imię: Mikołaj III (papież)

Papieska elekcja 21 maja – 25 listopada 1277 – jedna z najmniejszych pod względem liczby uczestników elekcja papieska po przyznaniu uprawnień elektorskich wszystkim kardynałom przez Sobór laterański III (1179). Zakończyła się wyborem Mikołaja III na następcę Jana XXI.

Śmierć Jana XXI

Papież Jan XXI zmarł 20 maja 1277 wskutek ran odniesionych w wyniku zawalenia się stropu w swoim pałacu w Viterbo po zaledwie 8 miesiącach pontyfikatu. Krótko po swoim wyborze wydał bullę Licet felicis recordationis, w której potwierdził zniesienie przez jego poprzednika Hadriana V konstytucji Ubi Periculum o konklawe. Obiecał wydanie nowych regulacji dotyczących wyboru papieża, ale nie zdążył tego zrobić przed swoją tragiczną śmiercią[1].

Lista uczestników

W elekcji uczestniczyło 7 z 8 żyjących wówczas kardynałów, co stanowiło najmniejszą w historii liczbę po Soborze Laterańskim w 1179 roku[2][3][4]:

Wszyscy elektorzy zostali mianowani przez papieża Urbana IV, z wyjątkiem Giovanni Orsiniego, którego mianował jeszcze Innocenty IV, oraz Bertranda, którego mianował Grzegorz X.

Nieobecni

Jeden francuski kardynał mianowany przez Urbana IV[2][3][4]:

  • Simon de Brion (24 grudnia 1261) – kardynał prezbiter S. Cecilia; protoprezbiter Świętego Kolegium Kardynałów; legat papieski we Francji

Podziały w Świętym Kolegium

Święte Kolegium było podzielone na dwa silnie zantagonizowane stronnictwa, z których każde liczyło po trzech kardynałów[2][3][4]:

  • frakcja "andegaweńska" – stronnicy króla Sycylii i Neapolu Karola I Andegaweńskiego. Członkami tej frakcji byli dwaj francuscy kardynałowie (Pantaleon i Bray) i prawdopodobnie także Goffredo z Alatri. Jej kandydatem był nieobecny kardynał Simon de Brion;
  • frakcja "rzymska" – grupująca kardynałów pochodzących z rzymskich rodów arystokratycznych Orsini i Savelli, przeciwnych dominacji Andegawenów w Italii. Jej kandydatem był Giovanni Gaetano Orsini.

Bertrand de Saint-Martin zajmował postawę neutralną[2][3][4].

Przebieg elekcji. Wybór Mikołaja III

Ponieważ Jan XXI zmarł w Viterbo, kardynałowie zebrali się celem wyboru następcy również w tym mieście. Przez blisko sześć miesięcy trwały bezowocne głosowania, w których głosy dzieliły się po równo według podziału na stronników i przeciwników Andegawenów. Impas został przełamany dopiero w listopadzie, kiedy zniecierpliwione władze miejskie Viterbo podjęły decyzję o zamknięciu elektorów w miejscowym ratuszu i stopniowym ograniczaniu im dostaw pożywienia. 25 listopada, po półrocznej sediswakancji, kardynałowie wybrali na papieża najbardziej doświadczonego ze swego grona kardynała Giovanni Gaetano Orsiniego, rzymianina, który przyjął imię Mikołaj III. Zwycięstwo Orsiniego było możliwe dzięki kardynałowi Savelliemu, który przeciągnął na jego stronę kardynałów przeciwnej frakcji. Niezwłocznie po swoim wyborze Mikołaj III powrócił wraz z kurią do Rzymu i tam 26 grudnia został uroczyście koronowany[2][3][4].

Z chwilą wyboru Mikołaja III liczba członków Świętego Kolegium spadła do siedmiu, co było najmniejszą liczbą w ciągu całej historii tej instytucji. Stan ten utrzymał się do 12 marca 1278 roku, kiedy to Mikołaj III na pierwszym zwołanym przez siebie konsystorzu mianował dziewięciu nowych kardynałów[2].

Przypisy

  1. John Paul Adams: Sede Vacante 1276, August-September. 2010. [dostęp 2015-03-08].
  2. a b c d e f John Paul Adams: Sede Vacante 1277. 2010. [dostęp 2015-03-08].
  3. a b c d e Horace Mann: The lives of the Popes in the Middle Ages. Vol. 16. Londyn: 1932, s. 59-60.
  4. a b c d e Richard Sternfeld: Der Kardinal Johann Gaetan Orsini (Papst Nikolaus III.) 1244-1277. Berlin: 1905, s. 288-300.

Media użyte na tej stronie

Sede vacante.svg
Emblem of the Holy See when the see is vacant.

Graphic reference:

Franchi Ritratto di Niccolò III.jpg
Portrait of pope Nicholas III in the Pinacoteca Ambrosiana, Milan