Papirus 137
Data powstania | |
---|---|
Rodzaj | Kodeks papirusowy |
Numer | |
Zawartość | |
Język | |
Rozmiary | 9,4 x 12 |
Odkrywca | Oksyrynchos |
Miejsce przechowywania | Sackler Library |
Papirus 137 (według numeracji Gregory-Aland), oznaczany symbolem , znany także jako Papirus Oxyrhynchus 5345 – grecki rękopis Nowego Testamentu pisany na papirusie, w formie kodeksu. Paleograficznie datowany jest na II wiek lub III wiek[1]. Zawiera fragment Ewangelii Marka. Znaleziony został w Oksyrynchos, w Egipcie, tekst został opublikowany w 2018 roku. Jest wykorzystywany w krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu.
Opis
Zachowały się fragmenty jednej karty kodeksu. Według rekonstrukcji oryginalna karta kodeksu miała rozmiar 9,4 na 12 cm[1]. Format ten stosują nieliczne rękopisy. Tekst był pisany jedną kolumną na stronę, 28 linijek tekstu na stronę, około 28 liter w linijce[2]. Litery są małe, proste, o wysokości 2-3 milimetrów. Litera ipsylon wystaje poniżej dolnej linii, litera phi poniżej dolnej i powyżej górnej. Pozostałe litery mieszczą się pomiędzy obu liniami. Litery epsilon i sigma są wąskie, gamma, delta, mi, ni, tau, ipsylon i phi są szerokie. Litery gamma, mi, ni, ipsylon i phi mają półszeryfy u dołu, kappa u góry, natomiast iota u dołu i góry. Pionowe i ukośne linie liter są grubsze niż poziome. Skryba stara się kaligrafować, ale nie jest w tym konsekwentny, litery alfa i sigma uzyskują różne kształty. Skryba nie stosuje punktacji, raz zastosował dierezę nad literą ipsylon[3].
Nomina sacra zapisywane są skrótami (ΠΝΙ)[4].
Zachowany tekst zawiera następujące fragmenty Ewangelii Marka 1,7-9; 1,16-18[1]. Jest dopiero drugim rękopisem Ewangelii Marka znalezionym w Oksyrynchos. Tym pierwszym jest Kodeks 069 z V wieku. Po odkryciu stał się najstarszym znanym rękopisem Ewangelii Marka (przedtem był nim Chester Beatty I)[3].
Tekst
Wydawcy rękopisu porównali jego tekst z tekstem 28 wydania Nestle-Alanda Novum Testamentum Graece (NA28)[5].
W Mk 1,2 zamiast την οδον σου (drogę twoją) przekazuje τας οδους (drogi), w czym jest zgodny z Kodeksem Efrema, 011, 055, 064, 0104, 0130, 0233, 733, 807, 954, 2517, 2538 i lekcjonarzem 950. 28 wydanie Nestle-Alanda (NA28) stosuje wariant την οδον σου[6].
W Mk 1,8 zamiast εν πνευματι (w duchu) przekazuje πνευματι (duchu, duchem), w czym jest zgodny z Kodeksem Watykańskim, Regius, niektórymi rękopisami starołacińskimi i Wulgatą. NA28 stosuje wariant εν πνευματι i jest zgodne z większością rękopisów[7].
W Mk 1,17 fragment pomija ο Ιησους (Jezus), w czym jest zgodny z Beratinus i minuskułem 1194. Wariant uważany jest za błędny, powstał prawdopodobnie w ten sposób, że Jezus pisane skrótem i z poprzedzającym go rodzajnikiem jest identyczny z trzema ostatnimi literami poprzedniego wyrazu. Wariant ten został odnotowany w wydaniu Sodena, natomiast aparat krytyczny NA28 nie uwzględnia tego wariantu[7].
Historia rękopisu
Znaleziony został w Oksyrynchos przez Grenfella i Hunta na przełomie XIX i XX wieku. Opublikowany został dopiero w 2018 roku[8]. W końcu 2011 roku Scott Carroll podał na Twitterze, że Papirus Rylandsa 457 nie jest już najstarszym rękopisem Nowego Testamentu[9]. Na początku 2012 roku Daniel Wallace ogłosił, że odkryto fragment Ewangelii Marka z końca I wieku. Informacja ta obiegła media społecznościowe, a Wallace został poproszony, by nie zabierał głosu do chwili publikacji fragmentu. W 2018 roku, po publikacji, Wallace przeprosił za swoją naiwność i podanie fałszywych informacji. Stwierdził, że sam rękopisu nie badał, a zaufał źródłom, których nie zweryfikował[10]. Dirk Obbink i Daniela Colomo odatowali rękopis na koniec II lub początek III wieku[3]. INTF datuje rękopis na II lub III wiek[1].
Papirus wciągnięty został na listę papirusowych rękopisów Nowego Testamentu prowadzonej przez Institut für neutestamentliche Textforschung (INTF). Skatalogowany został pod numerem 137[1]. Wykorzystany został w Editio Critica Maior[11].
Rękopis przechowywany jest w Sackler Library (P.Oxy. 5345) w Oksfordzie[1].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f INTF: Papirus 137 (GA). W: Liste Handschriften [on-line]. Münster Institute. [dostęp 2021-03-30].
- ↑ Obbink i Colomo 2018 ↓, s. 4.
- ↑ a b c Obbink i Colomo 2018 ↓, s. 5.
- ↑ Obbink i Colomo 2018 ↓, s. 6.
- ↑ Obbink i Colomo 2018 ↓, s. 4, 6.
- ↑ Editio Critica Maior, cz. 2/1, s. 3.
- ↑ a b Obbink i Colomo 2018 ↓, s. 7.
- ↑ Jones 2019 ↓, s. 89-93.
- ↑ Hixson 2018 ↓.
- ↑ Wallace 2018 ↓.
- ↑ Editio Critica Maior, cz. 2/2, s. 5.
Bibliografia
- INTF: Papirus 137 (GA). W: Liste Handschriften [on-line]. Münster Institute. [dostęp 2021-03-30].
- Elijah Hixson. Despite Disappointing Some, New Mark Manuscript Is Earliest Yet. „Christianity Today”, May 30 2018.
- Brice C. Jones. A Newly Published Fragment of the Gospel of Mark (P¹³⁷). „Early Christianity”. (10), s. 89-93, 2019.
- Dirk Obbink, Daniela Colomo: The Oxyrhynchus Papyri LXXXIII. pod red. Peter John Parsons, N. Gonis. Egypt Exploration Society, 2018, s. 4-7.
- Daniel B. Wallace: First-Century Mark Fragment Update. 23 May 2018. [dostęp 2021-03-30].
Media użyte na tej stronie
P.Oxy. LXXXIII 5345, comprising Mark I 7–9, 16–18; published in The Oxyrhynchus Papyri Volume LXXXIII (2018). Also known as "First Century Mark".