Paprocany

Paprocany
Dzielnica Tychów

Hotel Piramida w Paprocanach
Państwo Polska
Województwo śląskie
MiastoTychy
W granicach Tychów1951
Tablice rejestracyjneST
Położenie na mapie Tychów
Mapa konturowa Tychów, na dole znajduje się punkt z opisem „Paprocany”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Paprocany”
50°05′46,3200″N 18°59′38,4000″E/50,096200 18,994000
Portal Polska

Paprocany (niem. Paprotzan[1]) – dzielnica Tychów położona w południowej części miasta.

Dzielnica graniczy ze Śródmieściem i z Cielmicami.

Paprocany znane są z Portu Pieśni Pracy (jednego z największych festiwali szantowych w południowej Polsce), festiwalu im. Ryśka Riedla (w latach 1999–2008), Jeziora Paprocańskiego oraz licznych gatunków flory i fauny.

Tuż przy południowo-zachodnim brzegu jeziora (już w granicach gminy Kobiór), znajduje się zabytkowy pałac myśliwski w Promnicach. Natomiast na północno-wschodnim brzegu jeziora znajduje się kompleks wypoczynkowy.

U zbiegu ulic Sikorskiego i Parkowej znajduje się obelisk upamiętniający urodzonego tu rzeźbiarza Augusta Kissa.

Nazwa

Nazwa dzielnicy pochodzi od polskiej nazwy rośliny leśnej paproci (Polypodiopsida Cronquist)[1]. Nazwę tę jako źródłosłów miejscowości – „von paproć = Farrenkraut” podał niemiecki nauczyciel Heinrich Adamy. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 r. we Wrocławiu jako starszą od niemieckiej wymienia on nazwę w polskiej formie – „Paprociny”, podając jej znaczenie „Farrenkrautort”, czyli po polsku „Miejscowość paproci”[1]. Niemcy zgermanizowali nazwę na Paprotzan, w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie.

W dokumencie sprzedaży dóbr pszczyńskich wystawionym przez Kazimierza II cieszyńskiego w języku czeskim we Frysztacie w dniu 21 lutego 1517 r. wieś została wymieniona jako Paproczany[2].

Historia

Zanim w wyniku procesów urbanizacyjnych Paprocany stały się częścią Tychów, były one osobną wsią. Pierwsza wzmianka o Paprocanach pojawia się w Liber beneficiorum Jana Długosza. Paprocany wymieniane są jako wieś należąca do parafii lędzińskiej (ok. 1450 r.)[3].

Miejsce walk powstańczych podczas I powstania śląskiego[4]. Do 1950 r. miejscowość była siedzibą gminy Paprocany.

Tranzyt

Paprocany mają dobrze rozwiniętą infrastrukturę drogową – przez tę dzielnicę biegnie dwujezdniowa ul. Sikorskiego, łącząca południowe dzielnice Tychów z drogą krajową nr 1. Dodatkowo przez tę dzielnicę kursują trolejbusy i autobusy ZTM – w dzielnicy Paprocany znajduje się jedna z dwóch pętli trolejbusowych w mieście. Znajduje tam się również rondo im. Zesłańców Sybiru, koło którego stoi pomnik Zesłańców Sybiru (odsłonięty w kwietniu 2008 r.). Przez Paprocany przebiega również ul. Armii Krajowej – jedna z najbardziej ruchliwych ulic w Tychach.

Galeria

Przypisy

  1. a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 51, OCLC 456751858 (niem.).
  2. Ludwik Musioł. Dokument sprzedaży księstwa pszczyńskiego z dn. 21. lutego 1517 R.. „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku”. R. 2, s. 235–237, 1930. Katowice: nakł. Towarzystwa ; Drukiem K. Miarki. 
  3. Czesław Grot: Paprocany: (szkic monograficzny wioski górnośląskiej) przeszłość i teraźniejszość. Urząd Gminny w Paprocanach, 1938. (pol.)
  4. red. Franciszek Hawranek: Encyklopedia powstań śląskich. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982, s. 372. (pol.)

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Mapa Tychy.svg
Autor: Milowerk, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mapa lokalizacyjna Tychów
Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Zespół zabudowy Huty Paprockiej budynek mieszkalno-administracyjny, budynek produkcyjny, budynek gospodarczy.jpg
Autor: PytlosP, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Zespół zabudowy Huty Paprockiej: budynek mieszkalno-administracyjny, budynek produkcyjny, budynek gospodarczy
Statek Paprocany.JPG
Autor: Mo Cuishle, Licencja: CC BY-SA 3.0
Statek - wodny plac zabaw, OW Paprocany, Tychy, Polska
Tychy Jezioro Paprocańskie 1.jpg
Tychy Jezioro Paprocańskie 1 fotografię wykonał tyski artysta fotografik
Hotel Piramida.jpg
Autor: Jacek Czyba, Licencja: CC BY-SA 3.0
Hotel Piramida w Tychach nad jeziorem Paprocańskim