Parafia Świętych Apostołów Piotra i Andrzeja w Jedlińsku

Parafia św. Apostołów Piotra i Andrzeja

kościół parafialny
Państwo	Polska
Siedziba	Jedlińsk
Adres	ul. św. Wojciecha 2 26-660 Jedlińsk
Data powołania	XVI wiek
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Diecezja	radomska
Dekanat	jedliński
Kościół parafialny	Świętych Apostołów Piotra i Andrzeja
Proboszcz	ks. kan. Grzegorz Wójcik
Wezwanie	św. Piotra, św. Andrzeja
Wspomnienie liturgiczne	Świętych Apostołów Piotra i Andrzeja
Położenie na mapie gminy Jedlińsk Parafia św. Apostołów Piotra i Andrzeja
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Parafia św. Apostołów Piotra i Andrzeja
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Parafia św. Apostołów Piotra i Andrzeja
Położenie na mapie powiatu radomskiego Parafia św. Apostołów Piotra i Andrzeja
51°30′40″N 21°07′25″E/51,511111 21,123611
Strona internetowa

Parafia rzymskokatolicka Świętych Apostołów Piotra i Andrzeja w Jedlińsku – jedna z 13 parafii dekanatu jedlińskiego diecezji radomskiej. Erygowana w XVI wieku. Parafię prowadzą księża diecezjalni.

Historia

• Jedlińsk był miastem prywatnym Mikołaja Jedlińskiego, herbu Nabrani, lokowanym na prawie magdeburskim w 1530 przywilejem Zygmunta I Starego. Prawa miejskie stracił w 1869. Właściciel ufundował w początkach XVI w. pierwotny kościół drewniany i wtedy też powstała tu parafia katolicka. W 1561 kościół został zajęty przez arian, dzięki protekcji Jedlińskich. Arianie założyli tu szkołę, sprowadzając nauczycieli z Rakowa. W tym czasie katolicy uczęszczali do kościołów w Lisowie, Wsoli i Błotnicy. W 1630 nabył Jedlińsk Stanisław Witowski i usunął arian. Parafia katolicka została ponownie erygowana w 1637 przez abp. Jana Wężyka. Dziedzic Witkowski w 1645 ufundował murowany kościół pw. MB Szkaplerznej i św. Stanisława bp. Poświęcony on został przez abp. Macieja Łubieńskiego. Jednak już w 1655 został doszczętnie zniszczony przez Szwedów, a wkrótce „morowe powietrze" zupełnie miasto wyludniło. Po tych nieszczęściach założono w 1661 szpital dla ubogich i starców, a przy nim kościół pw. św. Wojciecha, spełniający rolę świątyni parafialnej. Ta świątynia została zniszczona w 1809 i definitywnie rozebrana w 1860. W drugiej połowie XVIII w. gruntownie odrestaurowano kościół parafialny nadając tytuł św. Apostołów Piotra i Andrzeja, prawdopodobnie według projektu Jakuba Fontany, staraniem dziedzica Aleksandra Józefa Załuskiego i jego syna bp. krakowskiego Andrzeja Stanisława Załuskiego, który w 1753 kościół poświęcił. Konsekracji dokonał w 1773 biskup kijowski i czernichowski Józef Załuski, brat bp. Andrzeja. W latach 1976–1979 staraniem ks. Franciszka Borowskiego podjęto prace przy kościele zabezpieczając m.in. fundamenty i wie­że. W latach 1994–1997 gruntownie odnowiono elewację zewnętrzną wraz z detalami architektonicznymi, a wewnątrz odnowiono zabytki i dokonano wiele przeróbek. Kościół orientowany, barokowy, fasada zachodnia posiada dwie wieże, w szczycie fasady znajduje się herb Junosza biskupa Załuskiego. Z parafii pochodził Sł. B. bp Piotr Gołębiowski, administrator diecezji sando­mierskiej. 9 września 1995 obchodzono 350-lecie istnienia kościoła i, pod przewodnictwem kard. Józefa Glempa, modlono się przy chrzcielnicy o beatyfikację bp. P. Gołębiowskiego.

Proboszczowie

Terytorium

Do parafii należą: Czarna Rola, Gryzów, Gutów, Janki, Jedlanka, Jedlińsk, Józefów, Moczydło, Narty, Nowa Wola, Płasków, Romanów, Wola Gutowska, Nowe Zawady, Stare Zawady^[1].

Przypisy

Bibliografia

• Rocznik Diecezji Radomskiej – 2007, ISBN 978-83-920767-7-3
• Rocznik Diecezji Radomskiej – 2018, ISBN 978-83-7789-493-4
• Sebastian Piątkowski, Jedlińsk. Monografia historyczna miejscowości i jej okolic, Urząd Gminy w Jedlińsku, Jedlińsk 2012.
• Jan Wiśniewski, Dekanat radomski, Radom 1911.