Parafia Świętych Kosmy i Damiana w Bartnem

Parafia Świętych Kosmy i Damiana
Ilustracja
Cerkiew parafialna
Państwo Polska
Województwo małopolskie
SiedzibaBartne
AdresBartne 23
38-307 Sękowa
Data powołaniaXVII w.; 1928; 1958 (reaktywacja)
Data zamknięcia1947
Wyznanieprawosławne
KościółPolski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
Diecezjaprzemysko-gorlicka
DekanatGorlice
CerkiewŚwiętych Kosmy i Damiana
Filie• cerkiew św. Dymitra w Bodakach
• cerkiew Opieki Matki Bożej w Wołowcu
Proboszczks. lek. wet. i mgr teologii prot. Mirosław Cidyło
WezwanieŚwiętych Kosmy i Damiana
Wspomnienie liturgiczne1/14 listopada
Położenie na mapie gminy Sękowa
Mapa konturowa gminy Sękowa, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Bartne, cerkiew parafialna”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko prawej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Bartne, cerkiew parafialna”
Położenie na mapie powiatu gorlickiego
Mapa konturowa powiatu gorlickiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Bartne, cerkiew parafialna”
Ziemia49°33′44,2″N 21°20′10,6″E/49,562278 21,336278

Parafia Świętych Kosmy i Damiana – parafia prawosławna w Bartnem, w dekanacie Gorlice diecezji przemysko-gorlickiej.

Na terenie parafii funkcjonują 3 cerkwie:

W obrębie parafii, w Rozstajnem znajduje się kapliczka pod wezwaniem Świętych Męczenników Pawła i Joanny.

Historia

Pierwsze pisemne wzmianki o Bartnem pochodzą z XVI w. Prawosławna ludność wsi należała wówczas do parafii w Ropicy Ruskiej. Miejscowa parafia prawosławna powstała w XVII w. W I połowie XVIII w. przyjęła unię.

Nabożeństwa prawosławne w Bartnem wznowiono podczas I wojny światowej; były one celebrowane przez kapelana wojsk carskich dla stacjonującego tam pułku Kozaków Dońskich. Po wojnie pierwszą liturgię sprawowano 18 marca 1928, co miało związek ze schizmą tylawską i reaktywacją w Bartnem parafii prawosławnej. Jeszcze we wrześniu tego roku rozpoczęto budowę cerkwi pod wezwaniem Świętych Kosmy i Damiana, którą ukończono po 2 miesiącach (konsekracja miała miejsce 14 listopada, w święto patronów). W latach 1938–1942 w Bartnem działał skit ławry Poczajowskiej.

Po rozpoczęciu wysiedleń ludności łemkowskiej w ramach akcji „Wisła” (1947), parafia przestała funkcjonować. W opustoszałej cerkwi urządzono owczarnię. W związku z powrotem części wysiedlonej ludności, w 1958 parafię reaktywowano. W latach 1968–1969 dokonano gruntownego remontu cerkwi parafialnej, a w 1996 zbudowano nową plebanię.

Kapliczka w Rozstajnem

Murowana kapliczka w Rozstajnem została zbudowana w 1928, w czasie tzw. schizmy tylawskiej. W latach 1947–2003 obiekt nie był użytkowany. Obecnie pod wezwaniem Świętych Męczenników Pawła i Joanny. Nabożeństwo jest odprawiane raz w roku, w drugą sobotę czerwca[1].

Zasięg terytorialny

Bartne, Wołowiec, Bodaki, Rozstajne, Sękowa

Wykaz proboszczów

  • 1928–1929 – ks. Onufry Sapieha
  • 1929–1930 – ks. Michał Bałyk
  • 1930–1931 – ks. Jan Patronik
  • 1931–1933 – ks. Andronik Łaszuk
  • 1933–1934 – ks. Stefan Paszkiewicz
  • 1934–1935 – ks. Teodor Waniga
  • 1935–1937 – ks. Michał Bałyk
  • 1938 – o. ihumen Michał (Chrapowicki)
  • 1938–1943 – hieromnich Symeon (Marczuk)
  • 1943–1947 – ks. Jan Lewiarz[2]
  • 1947–1957 – parafia nie funkcjonuje
  • 1958–1960 – vacat
  • 1961–1962 – ks. Mikołaj Czurak
  • 1962–1967 – ks. Teodor Wasiluk
  • 1968–1976 – ks. Mikołaj Bańkowski
  • 1976–1984 – ks. Paweł Bereźniak
  • 1984–1986 – ks. Anatol Siegień[3]
  • 1986–1991 – ks. Anatol Fiedoruk
  • 1991 – ks. Paweł Siwiec
  • 1991–2005 – ks. Jerzy Kulik
  • 2005–2007 – ks. Andrzej Kwoka
  • od 2007– ks. Mirosław Cidyło

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ ks. Julian Felenczak: Św. Męcz. Chełmskich i Podlaskich w Świątkowej. orthodox.pl, 8 czerwca 2013. [dostęp 2021-04-10].
  2. ↑ A. Brożyniak, R. Ziobroń, Prawosławie w Bieszczadach po II wojnie światowej [w:] red. J. Izdebski, K. Kaczmarski, M. Krzysztofiński, Bieszczady w Polsce Ludowej 1944–1989, Instytut Pamięci Narodowej, Oddział w Rzeszowie, Rzeszów 2009, ISBN 978-83-7629-111-6, s. 334.
  3. ↑ Zmarł ks. mitrat Anatol Siegień. orthodox.pl, 6 czerwca 2020. [dostęp 2020-06-06].

Bibliografia

  • Kalendarz Prawosławny 2016, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, s. 189
  • Hierarchia i kler kościoła prawosławnego w granicach II Rzeczypospolitej i Polski powojennej w XIX–XXI wieku, ks. Grzegorz Sosna i m. Antonina Troc-Sosna, Ryboły 2012
  • Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, nr 4 (377), rok 2021, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 02039-4499, ss. 16–18.

Linki zewnętrzne

Parafie dekanatu Gorlice

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Japanese Map symbol (Church).svg
Japanese map symbol "Church". U+26EA
Kapliczka Rostajne.jpg
Autor: Lukaszsym, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kapliczka przydrożna w Rozstajnem
Wołowiec, Cerkiew Opieki Matki Bożej (HB1).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY 3.0
Wołowiec, Cerkiew Opieki Matki Bożej w Wołowcu