Parafia św. Apostoła Jakuba w Łosince

Parafia św. Apostoła Jakuba

Cerkiew parafialna
Państwo	Polska
Siedziba	Łosinka
Adres	Łosinka 17A 17-210 Narew
Data powołania	1778
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
Diecezja	warszawsko-bielska
Dekanat	Narew
Cerkiew	św. Apostoła Jakuba
Proboszcz	ks. prot. mgr Jerzy Kos
Wezwanie	św. Apostoła Jakuba, syna Alfeusza
Wspomnienie liturgiczne	9/22 października
Położenie na mapie gminy Narew Cerkiew parafialna
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Cerkiew parafialna
Położenie na mapie województwa podlaskiego Cerkiew parafialna
Położenie na mapie powiatu hajnowskiego Cerkiew parafialna
52°50′50,2″N 23°33′43,4″E/52,847278 23,562056

Kaplica cmentarna św. Jerzego w trakcie remontu (2009)

Parafia św. Apostoła Jakuba – parafia prawosławna w Łosince, w dekanacie Narew diecezji warszawsko-bielskiej.

Na terenie parafii funkcjonuje 1 cerkiew i 1 kaplica:

• cerkiew św. Apostoła Jakuba w Łosince – parafialna
• kaplica św. Jerzego w Łosince – cmentarna

W należącej do parafii wsi Krzywiec znajduje się Diecezjalne Centrum Kultury Prawosławnej „Światłość”.

Historia

Pierwsze pisemne wzmianki o unickiej parafii w Łosince pochodzą z 1778 (informacja o poświęceniu cerkwi, metryka ślubu). W 1805 zbudowano dom parafialny (przetrwał do naszych czasów, obecnie w stanie ruiny). Po synodzie połockim (1839) parafia w Łosince przyjęła prawosławie. W II połowie XIX w. nastąpił znaczny wzrost liczby wiernych (w 1878 parafia liczyła 2330 osób), co wiązało się z koniecznością wzniesienia większej świątyni. W latach 1882–1886 zbudowano obecnie istniejącą cerkiew (konsekrowaną 30 sierpnia 1887). Dotychczasową świątynię parafialną przeniesiono na cmentarz i rozbudowano (1883), nadając jej wezwanie św. Jerzego. Pod koniec XIX w. rozwinięto sieć szkolnictwa cerkiewnego; w 1894 na terenie parafii działało 10 szkół.

W 1900 parafia należała do dekanatu Bielsk Podlaski w nowo powstałej eparchii grodzieńskiej. W skład parafii wchodziły wsie: Borysówka, Grodzisko, Kamień, Kotłówka, Koweła, Krynica, Krzywiec, Kutowa, Łosinka, Nowiny, Podborowisko, Przybudek, Rzepiska, Trywieża, Wasylkowo, Wólka oraz kolonie Usnarszczyzna i Wieżanka^[1].

W czasie I wojny światowej większość wiernych udała się na bieżeństwo. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę parafia wznowiła działalność jako etatowa; wraz z cała diecezją grodzieńską weszła w skład Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Bezpośrednio po II wojnie światowej część ludności została przesiedlona do ZSRR; w późniejszym czasie nastąpiły też migracje do ośrodków miejskich. W 1962 parafię włączono do nowo utworzonego dekanatu Narew (w diecezji warszawsko-bielskiej). W latach 80. XX w. zbudowano nowy dom parafialny. Cerkiew parafialną gruntownie wyremontowano w latach 1994–1997. 1 lipca 2000 otwarto Diecezjalne Centrum Kultury Prawosławnej „Światłość” w Krzywcu (w budynku dawnej szkoły podstawowej). W latach 2009–2011 wyremontowano kaplicę cmentarną.

Parafia w 2007 liczyła 964 wiernych, w 2016 liczyła ok. 700 wiernych. W skład parafii wchodzą wsie: Łosinka, Borysówka, Golakowa Szyja, Gorodzisko, Kamień, Kotłówka, Koweła, Krzywiec, Krynica, Kutowa, Nowiny, Olchowa Kładka, Podborowisko, Przybudki, Rzepiska, Trywieża, Usnarszczyzna, Wasilkowo i Wieżanka.

Wykaz proboszczów

• 1839 – ks. Benedykt Telakowski
• 1882 – ks. Jan Nowicki
• od 1994 – ks. Jerzy Kos

Przypisy

Bibliografia

• Wasilkowo i Golakowa Szyja. W: Grzegorz Sosna, Antonina Troc-Sosna: Łosinka – Parafia na skraju Puszczy Ladzkiej. Pod red. Doroteusza Fionika. Bielsk Podlaski – Ryboły: Stowarzyszenie Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach, 2009. ISBN 978-83-925074-8-2.
• Kalendarz Prawosławny 2016, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, ss. 136–140, 173
• Hierarchia i kler kościoła prawosławnego w granicach II Rzeczypospolitej i Polski powojennej w XIX–XXI wieku, ks. Grzegorz Sosna i m. Antonina Troc-Sosna, Ryboły 2012

Linki zewnętrzne

• Serwis Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Łosinka: Historia parafii św. ap. Jakuba