Parafia św. Jana Jerozolimskiego za Murami w Poznaniu

Parafia św. Jana Jerozolimskiego za Murami w Poznaniu
kościół parafialny
Państwo	Polska
Siedziba	Poznań
Adres	ul. Świętojańska 1 61-113 Poznań
Data powołania	XIII w. (1832)
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Archidiecezja	poznańska
Dekanat	Poznań - Nowe Miasto
Kościół	Kościół pw. św. Jana Jerozolimskiego za Murami w Poznaniu
Filie	kaplica w Domu Pomocy Społecznej
Proboszcz	ks. prałat Paweł Deskur[1]
Wspomnienie liturgiczne	Poniedziałek Wielkanocny (odpust Emaus), uroczystość św. Jana Chrzciciela 24 czerwca
Położenie na mapie Poznania Parafia św. Jana Jerozolimskiego za Murami w Poznaniu
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Parafia św. Jana Jerozolimskiego za Murami w Poznaniu
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Parafia św. Jana Jerozolimskiego za Murami w Poznaniu
52°24′34″N 16°57′31″E/52,409444 16,958611
Strona internetowa

Parafia pw. św. Jana Jerozolimskiego za Murami w Poznaniu – rzymskokatolicka parafia archidiecezji poznańskiej przynależąca do dekanatu Poznań - Nowe Miasto. Terytorialnie obejmuje dzielnice Poznania: Komandoria i Podwale. Siedziba parafii znajduje się przy ul. Świętojańskiej 1.

Historia

Kult chrześcijański na terenie dzisiejszej Komandorii został zapoczątkowany już w początkach polskiej państwowości. Pod koniec XI wieku przy rozwidleniu dróg z grodu poznańskiego w kierunku Giecza i Śremu wzniesiono kościół pod wezwaniem św. Michała. Pierwotny tytuł kościoła zachował się w nazwie pobliskiej ulicy św. Michała. W Rocznikach ks. Jana Długosza widnieje zapis o tym, że w 1170 roku książę wielkopolski Mieszko III Stary wraz bp. Radwanem fundowali przy kościele św. Michała schronisko (hospicjum) dla przybywających wędrowców. Ten sam książę w 1187 roku kościół i hospicjum przekazał w ręce joannitów. Pod koniec XII wieku joannici rozpoczęli budowę nowego kościoła w stylu romańskim jednak zbudowanego z cegły. Nadali mu nowy tytuł św. Jana Chrzciciela zwanego Jerozolimskim. Do nazwy kościoła dopisano również przydomek extra muros (za murami) wskazujący na położenie kościoła poza granicami Poznania. Joannici sprawowali posługę duszpasterską dla wiernych mieszkających na wschód od Warty (z wyjątkiem Śródki i Zawad). Zakon joannitów utworzył przy kościele komandorię, która przetrwała aż do 1832 roku, kiedy to władze pruskie dokonały kasaty zakonu.

Pod koniec XV wieku na skutek pożaru kościół został przebudowany w stylu gotyckim, natomiast XVI wieku dobudowano nawę boczną wraz z wieżą. Kolejna większa inwestycja budowlana miała miejsce w latach 1719-1740 z inicjatywy komandora Michała Dąbrowskiego. W tym okresie wzniesiono barokową kaplicę ku czci Krzyża Świętego, w podziemiach której grzebano zmarłych komandorów zakonu.

Na skutek kasaty zakonu w 1832 roku władze kościelne utworzyły parafię prowadzoną przez księży diecezjalnych. W 1870 roku papież Pius XI nadał kościołowi przywilej odpustu zupełnego dla wszystkich nawiedzających kościół w Poniedziałek Wielkanocny (tzw. odpust Emaus). Na przełomie XIX i XX wieku parafia maltańska obejmowała swoim zasięgiem Komandorię, Główną, Przedmieście Warszawskie, Chartowo, Żegrze, Święty Roch oraz Rataje. Po I wojnie światowej sukcesywnie powstawały nowe parafie:

• 1924: parafia Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej na Głównej,
• 1936: parafia Chrystusa Odkupiciela na Osiedlu Warszawskim (wydzielona z parafii na Głównej)
• 1937: parafia św. Rocha (restytuowana).

W czasie II wojny światowej niemieccy okupanci zakazali działalności parafii, a kościół zamienili na magazyn. Budynek ucierpiał na skutek walk pomiędzy Armią Czerwoną a wojskami niemieckimi zimą 1945 roku. Po ustaniu działań wojennych dzieło odbudowy kościoła oraz organizacji życia parafialnego zlecono ks. Władysławowi Koperskiemu. W czasie rekonstrukcji świątyni przywrócono romańskie elementy wystroju. W związku z budową nowej dzielnicy mieszkaniowej "Rataje" w latach 60. i 70. XX wieku od parafii oddzielono teren Chartowa i Żegrza, ustalając aktualną granicę.

W 1992 roku do Poznania powrócili przedstawiciele zakonu maltańskiego, którzy na terenie parafii uruchomili specjalistyczne gabinety medyczne.

Współczesność

Parafia przynależy do dekanatu Poznań-Nowe Miasto. Proboszczem od 2010 roku jest ks. prałat Paweł Deskur. Terytorialnie obejmuje zasięgiem ok. 4,5 tys. mieszkańców. Oprócz zwyczajnego kultu Bożego w parafii sprawowane są nabożeństwa z zastosowaniem języka migowego dla osób niesłyszących.

Przypisy

Bibliografia

• Strona parafii
• Informacje o parafii na stronie archidiecezji poznańskiej