Parafia św. Michała Archanioła w Gnieźnie

Parafia pw. św. Michała Archanioła

Kościół parafialny
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Siedziba	Gniezno
Adres	ul. św. Michała 2-4
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Archidiecezja	gnieźnieńska
Region	gnieźnieński
Dekanat	Gniezno II
Kościół	św. Michała Archanioła w Gnieźnie
Filie	Kościół Świętego Krzyża (na cmentarzu Świętego Krzyża)
Proboszcz	ks. Krzysztof Woźniak
Wspomnienie liturgiczne	29 września
Położenie na mapie Gniezna Parafia pw. św. Michała Archanioła
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Parafia pw. św. Michała Archanioła
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Parafia pw. św. Michała Archanioła
Położenie na mapie powiatu gnieźnieńskiego Parafia pw. św. Michała Archanioła
52°32′14,346″N 17°36′11,019″E/52,537318 17,603061
Strona internetowa

Parafia św. Michała Archanioła w Gnieźnie – rzymskokatolicka parafia znajdująca się w dekanacie Gniezno II, w archidiecezji gnieźnieńskiej.

Historia

Pierwsze wzmianki o powstałej przy kościele wybudowanym ok. 1040 parafii pochodzą z 1316. Nowy kościół wzniesiono po drugiej połowie XIV w. Po jego spaleniu w 1316, odnowili Go parafianie. W 1806 wojska francuskie zmieniły kościół w magazyn siana i słomy. Kościół groził upadkiem, a w 1810 magistrat Gniezna, uznał kościół niezdatnym do reperacji. Kościół uratował proboszcz Michał Jasieniecki, a jego odbudowa trwała do 1815. Od dawna kościół był siedzibą dekanatu. Świątynia należała do dawnego przedmieścia Wójtostwa będącego do 1659, samodzielną jednostką administracyjną, istniejącą poza jurysdykcją miasta królewskiego, dopiero w XIX w. komunalnie z Gnieznem połączonej. Obecny kościół pochodzi z epoki rozkwitu sztuki gotyckiej, tj. z przełomu XIX/XX w. Podobieństwo szczegółów, zachowanego w pierwotnym kształcie sklepienia prezbiterium, do naw bocznych katedry gnieźnieńskiej, uprawnia do wniosku, że kościół ten budowano w tym samym mniej więcej czasie, co nawy katedry gnieźnieńskiej, tj. w drugiej połowie XIV w. Kościół w bryle gotyckiej, jest budowlą trzynawową, halową, orientowaną. Murowany z cegły w układzie polskim. Układ cegieł, na skutek wielokrotnych przeróbek, zatarty. W prezbiterium, sklepienie krzyżowo-żebrowe, o żebrach zwornikach i wspornikach za sztucznego kamienia i dekoracją rzeźbiarską ze scenami polowań i figuralno-roślinną. Oba zworniki posiadają herb Jastrzębiec, być może abp. Gnieźnieńskiego Wojciecha Jastrzębca (+ 1436), drugiego prymasa Polski. Reszta świątyni otrzymała obecny kształt przy restauracji w latach 1811–1815. W nawach sklepienie korytkowe. Chór muzyczny wsparty na dwóch kolumnach z XIX w. Na dachu kościoła znajduje się sygnaturka. Ślady gotycyzmu zachowały się, poza prezbiterium, tylko ostrołukiem nad kruchtą południową, która była otwartym przedsionkiem, i na zewnętrznych ścianach kościoła, od północy jednouskokowymi, a od południa dwuuskokowymi szkarpami. W zewnętrznej południowej ściany nawy i prezbiterium znajdują się dołki wiercone w cegle, pochodzące od tak zwanych świdrów ogniowych, w średniowieczu służących do krzesania rytualnego ognia w Wielką Sobotę. W XIV w. przy kościele istniał szpital, a w pobliżu położony był targ skórny i ratusz. W miejscu dawnej kruchty zachodniej, w 1900, staraniem ks. proboszcza A. Ussorowskiego, została dobudowana wieża neobarokowa, na której znajdują się trzy dzwony, jeden z 1820 i dwa z 1838. Nowszą kruchtę dobudowano od południa. Należy odnotować, że dnia 6 marca 1795 był w kościele abp. gnieźnieński Ignacy Krasicki, poeta i powieściopisarz. Na zewnętrznej ścianie południowej i wschodniej kościoła, tablice upamiętniające pochowanych tu kapłanów i dobrodziejów kościoła, a pod krucyfiksem tablica upamiętniająca ks. Franciszka Napierałę, proboszcza tego kościoła, zamęczonego w 1942 w Dachau. Kościół został poświęcony w 1521, a pamiątkę jego poświęcenia obchodzi się w ostatnią niedzielę października. Uroczystości odpustowe, ku czci świętego Michała Archanioła, patrona tej parafii, są obchodzone 29 września. Corocznie podczas uroczystości odpustowych św. Wojciecha przenosi się w procesji relikwie tego świętego, z Bazyliki Prymasowskiej, do tego kościoła, które nazajutrz po całonocnej adoracji Najświętszego Sakramentu, wracają w uroczystej procesji, na swoje miejsce. Od dawna była siedzibą dekanatu^[1], którą w 1999 przeniesiono do parafii na Winiarach.

Kościół

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Opis parafii na stronie archidiecezji gnieźnieńskiej
• Strona parafii