Parafia św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Dąbrowie Wielkiej

Parafia pw.
św. Stanisława
Biskupa i Męczennika
w Dąbrowie Wielkiej
Ilustracja
Kościół parafialny - fasada
Państwo

 Polska

Siedziba

Dąbrowa Wielka

Adres

Dąbrowa Wielka 21
18-220 Czyżew

Data powołania

1423

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Diecezja

łomżyńska

Dekanat

wysokomazowiecki

Kościół

św. Stanisława BM

Proboszcz

ks. kan. mgr. Andrzej Stypułkowski

Wezwanie

św. Stanisława Biskupa i Męczennika

Wspomnienie liturgiczne

św. Stanisława BM
św. Mikołaja Biskupa

Położenie na mapie gminy Czyżew
Mapa konturowa gminy Czyżew, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Parafiaśw. Stanisława BMw Dąbrowie Wielkiej”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Parafiaśw. Stanisława BMw Dąbrowie Wielkiej”
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego
Mapa konturowa powiatu wysokomazowieckiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Parafiaśw. Stanisława BMw Dąbrowie Wielkiej”
Ziemia52°50′47″N 22°24′28″E/52,846389 22,407778

Parafia pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Dąbrowie Wielkiej – rzymskokatolicka parafia należąca do dekanatu wysokomazowieckiego, diecezji łomżyńskiej, metropolii białostockiej. Siedziba parafii mieści się w Dąbrowie Wielkiej. Została erygowana w 1423 r.

Budowle parafialne

Kościół parafialny

W latach 1883–1889 z fundacji parafian i Stanisława Kierznowskiego zbudowano obecny kościół w Dąbrowie Wielkiej pw. św. Stanisława BM, według projektu arch. Józefa Piusa Dziekońskiego i Stanisława Kucharzewskiego. Kościół został konsekrowany 2 czerwca 1925 przez biskupa Romualda Jałbrzykowskiego. W 1944 r. wskutek wysadzenia wież zniszczono fasadę i pd. przęsło nawy. Został odbudowany w latach 1947–60. Jego fasada jest zwrócona na południe. W latach 1995–2000 uzupełniono wyposażenie kościoła i wykonano ogrzewanie. Obecny kościół jest w stylu neogotyckim, z romańskimi detalami architektonicznymi[1].

Dawne świątynie
  • Kościół w Długiej Dąbrowie został założony w 1423 r. w czasach biskupa łuckiego Andrzeja Spławskiego[2]. Fundatorami kościoła w Długiej Dąbrowie byli przedstawiciele trzech rodzin – bracia: Stanisław, Piotr, Bogusław i Falisław; Jan ze swymi bratankami oraz Mścisław, Maciej i Paweł, dziedzic w Długiej Dąbrowie. Wymienieni zostali także dziedzice dziesięciu wsi szlacheckich, którzy mieli przynależeć do nowo powstałej parafii: Miodusy, Kaczyno, Święcko, Brzóski, Średnica, Mystki, Włosty, Plewki, Gierałty i Szepietowo. Nowy kościół otrzymał wezwanie Zwiastowania NMP, św. św. Anny, Katarzyny, Stanisława i Mikołaja. W latach 1476–79 plebanem w Długiej Dąbrowie był ks. Marcin[3].
  • Ostatni drewniany kościół z końca XVII w. służył wiernym do czasu zbudowania nowego, murowanego kościoła[1].
Plebania

Murowana plebania, wybudowana w 1939, jest wpisana do rejestru zabytków[4].

Zasięg parafii

Do parafii należą wierni z następujących miejscowości: Dąbrowa Wielka, Dąbrowa-Bybytki, Dąbrowa-Cherubiny, Dąbrowa-Dołęgi, Dąbrowa-Dzięciel, Dąbrowa-Gogole, Dąbrowa-Kaski, Dąbrowa-Kity, Dąbrowa-Łazy, Dąbrowa-Michałki, Dąbrowa-Moczydły, Dąbrowa-Nowa Wieś, Dąbrowa-Szatanki, Dąbrowa-Tworki, Dąbrowa-Wilki, Dąbrowa-Zabłotne, Kaczyn-Herbasy, Kaczyn Stary, Kamień-Rupie, Stary Kamień, Szepietowo-Żaki, Święck-Strumiany, Święck Wielki, Święck-Nowiny, Trzeciny, Wólka Duża i Wólka Mała[5].

Dokumenty parafialne

Księgi metrykalne

Zachowane księgi metrykalne z parafii Dąbrowa Wielka są opracowywane w formie bazy indeksów nazwisk i udostępniane w formie internetowej wyszukiwarki nazwisk przez grupę projektpodlasie[6] [7].

Liber Baptisatorum1703-1724, 1770-1905, 1910-1913
Liber Copulatorum1700-1919
Liber Mortuorum1745-1911

Duszpasterze

Nagrobek ks. Tomasza Knyżewskiego
Proboszczowie pracujący w parafii (od roku 1476)
  • ks. Marcin (1476-1479)
  • ks. Mikołaj Rapaczki (16.01.1542)
  • ks. Franciszek Dąbrowski zm. 4.01.1750
  • ks. Leopold Antoni Dąbrowski (2.02.1750) zm. 19.03.1785
  • ks. Paweł Jabłoński zm. 5.05.1774 – pełnił dwa lata funkcję tym. prob.
  • ks. Mateusz Dąbrowski zm. 12.10.1813[8].
  • ks. Stanisław Kruszewski (1824)
  • ks. Jan Sieczkowski (1847,1865)[9].
  • ks. Tomasz Knyżewski zm. 6.04.1887 r.
  • ks. Józef Władysław Ciszewski zm. 27.01.1902
  • ks. Bernard Włostowski  ? zm. 13.12.1917
  • ks. Ignacy Mioduszewski zm. 4.12.1922
  • ks. Franciszek Sokołowski (1923-1937) zm. 11.11.1936
  • ks. Zygmunt Skarżynski (1937-1941)
  • ks. Franciszek Łapiński (1941-1947)
  • ks. Jan Idźkowski (1947-1978)
  • ks. Roman Pogonowski (1978-1993) zm. 12.08.1996
  • ks. Jerzy Średnicki (1993-2006)[10].
  • ks. Antoni Mierzejewski (2006-2013)
  • ks. Wiesław Pac (2013-2016)
  • ks. Andrzej Stypułkowski od 2016
Wikariusze
  • ks. Tomasz Knyżewski (Krzyżewski) (1847) zm. 6.04.1887 r.
  • ks. Leopold Podsiada (19.02.1880)
  • ks. Franciszek Dąbrowski zm. 4.01.1750
  • ks. Barnaba Mystkowski (1883-1888, 1887) zm. 25.05.1891 lub 5.06.1891[11].
  • ks. Edward Polak (1933)

Galeria

Przypisy

  1. ↑ a b Kałamajska–Saeed M., Katalog Zabytków Sztuki Województwa Łomżyńskiego. Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice. Seria Nowa, Tom IX zeszyt 2. Polska Akademia Nauk i Instytut Sztuki, Warszawa 1986. s. 31.
  2. ↑ J. Maroszek, Dzieje obszaru gminy Szepietowo w XV–XX wieku, Szepietowo 2006. s. 72.
  3. ↑ T. Jaszczołt, Fundacje kościelne na Podlasiu do końca XV wieku. W: Kościoły a państwo na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim. Źródła i stań badań pod redakcją M. Kietlińskiego, K. Sychowicza, W. Śleszyńskiego. Wydawnictwo Prymat, Białystok 2005. s. 25-26. dostępna na stronie: komunikat.org (2012-06-26)
  4. ↑ Diecezja Łomżyńska. [dostęp 2012-07-03].
  5. ↑ Opis parafii na stronie diecezji łomżyńskiej
  6. ↑ Lista indeksowanych parafii, indeksy.projektpodlasie.pl [dostęp 2020-07-20].
  7. ↑ Katalog Ksiąg Metrykalnych, katalog.projektpodlasie.pl [dostęp 2020-07-27].
  8. ↑ Józef Maroszek, Dzieje obszaru gminy Szepietowo w XV-XX wieku. Szepietowo 2006 r. s. 20-21
  9. ↑ Karol Maycho, Rocznik religijny wyznań chrześcijańskich w Królestwie Polskimna rok 1847. Warszawa 1847 r. s. 256.
  10. ↑ Rocznik jubileuszowy diecezji łomżyńskiej. Łomża 2000 r. s. 510-511
  11. ↑ Przegląd Katolicki, nr. 41 Warszawa, 28 września - 10 października 1895 r. s. 648-649.

Linki zewnętrzne

Parafie dekanatu Wysokie Mazowieckie
Kościoły dekanatu Wysokie Mazowieckie
kościoły
parafialne
kościoły
filialne

Media użyte na tej stronie

Czyżew (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Czyżew, Polska
Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Powiat wysokomazowiecki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu wysokomazowieckiego, Polska
Japanese Map symbol (Church).svg
Japanese map symbol "Church". U+26EA
Dąbrowa Wielka (województwo podlaskie) - nagrobki na cmentarzu rzymskokatolickim.JPG
Autor: Adam-dalekie-pole, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cmentarz ten znajduję się w odległości 0, 25 m od kościoła pw. św. Stanisława BM, jest o powierzchni 3ha. Sporą część tego cmentarza stanowią nagrobki zabytkowe, niestety czas zrobił swoje i wymagają one odnowienia i odrestaurowania.
Dąbrowa Wielka- widok na kościół.JPG
Autor: Adam-dalekie-pole, Licencja: CC BY-SA 3.0
początek miejscowości - widok od wschodu
Dąbrowa Wielka - kościół pw. św. Stanisława BM –widok od pn. –zach..JPG
Autor: Adam-dalekie-pole, Licencja: CC BY-SA 3.0
W latach 1883 –1889 z fundacji parafian i Stanisława Kierznowskiego zbudowano kościół w Dąbrowie Wielkiej pw. św. Stanisława BM, wg projektu arch. Józefa Piusa Dziekońskiego i Stanisława Kucharzewskiego. 1944 r. w skutek wysadzenia wież zniszczono fasadę i pd. przęsło nawy. Odbudowany 1947 –60 r. Fasada zwrócona na pd. Neogotycki kosciół z romańskim detalem architektonicznym. (Kałamajska –Saeed M. Katalog Zabytków Sztuki Województwa Łomżyńskiego, Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice. Seria Nowa, Tom IX zeszyt 2. Polska Akademia Nauk i Instytut Sztuki, Warszawa 1986 r. s. 31.)
Dąbrowa Wielka (województwo podlaskie) - fasada kościoła.JPG
Autor: Adam-dalekie-pole, Licencja: CC BY-SA 3.0
Na fotografii widoczne są zniszczenia fasady kościoła z 1944 roku, jakich doznała na skutek wysadzenia wież – kolor cegły.
Dąbrowa Wielka (województwo podlaskie) - nagrobek budowniczego kościoła pw. św. Stanisława BM – ks. Tomasza Knyżewskiego.JPG
Autor: Adam-dalekie-pole, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nad wejściem do kościoła znajduje się data 1888. Kościół budowany był w latach 1883–89 z fundacji parafian i Stanisława Kierznowskiego właściciela majątku Szepietowo Wawrzyńce. Ks. Tomasz Knyżewski był w tym czasie proboszczem. Urodził się w Krzyżewie par. Waniewo, rodzice: Jan i Katarzyna z domu Chorki.
Dąbrowa Wielka (województwo podlaskie) - kaplica.JPG
Autor: Adam-dalekie-pole, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kaplica ta znajduje się przy kościele i pochodzi z początku XX w.