Parafia św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Sarnakach
 Nowy, neobarokowy kościół pw. św. Stanisława | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres | ul. Kościelna 2 |
| Data powołania | ok. 1430 r. |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół | św. Stanisława |
| Filie | • kaplica św. Józefa Robotnika w Lipnie |
| Proboszcz | ks. prał. Andrzej Jakubowicz |
| Wezwanie | |
Położenie na mapie gminy Sarnaki _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Sarnaki") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu łosickiego  | |
 52°18′46,7″N 22°53′31,6″E/52,312972 22,892111 | |
| Strona internetowa | |
Parafia pw. św. Stanisława w Sarnakach – parafia rzymskokatolicka należąca do dekanatu Sarnaki, diecezji drohiczyńskiej, metropolii białostockiej.
Historia
Powstanie parafii w Sarnakach datuje się na ok. 1430 rok. Wtedy to został wybudowany pierwszy kościół, który znajdował się obok dzisiejszej plebanii. Źródła archiwalne z 1802 roku podają: "kościółek ten był z drewna łupanego pokryty gontami. W środku całości jest kopuła drewniana pokryta gontami, na jej powierzchni znajduje krzyż żelazny, a w niej sygnaturka. Większe wejście do przedsionka kościoła jest z przeciwnej strony w stosunku do wejścia na cmentarz od ulicy. Jest mniejsze wejście z prawej strony większego wejścia. Próg przy nich jest ułożony ze zwykłych kamieni. Zegar słoneczny umieszczony jest na gontach. Po prawej stronie od wejścia większego jest wejście na chór. Tarcza i zegar słoneczny są ułożone z gontów. Okien jest osiem i tablica szklana w ołowianej oprawie". Kościół ten był już stary, "podparty ze wszystkich stron słupami drewnianymi".
Dlatego też w 1816 roku został rozebrany. Miejscowy dziedzic Stanisław hr. Ossoliński postawił w jego miejsce po przeciwnej stronie drogi nowy kościółek, który stoi do dziś. W konstrukcji był on podobny do swego poprzednika. W trakcie swego istnienia był on wielokrotnie przerabiany i odnawiany. W 1905 roku odnowiono kościół wewnątrz i zewnątrz. Józef Szumer sprawił nowe tabernakulum, a na cmentarzu kościelnym mieszkańcy Klimczyc wystawili imitację groty Matki Boskiej w Lourdes.
Parafia Sarnaki do 1818 pozostawała w granicach diecezji brzeskiej. Po trzecim rozbiorze Polski i upadku Napoleona utworzona została diecezja podlaska ze stolicą w Janowie Podlaskim. Wtedy też rozpoczęła się budowa obecnego kościoła w Sarnakach. W 1867 diecezja podlaska została zlikwidowana i przyłączona do lubelskiej. W 1918 papież Benedykt XV wskrzesił diecezję podlaską, która od 1925 nosiła nazwę diecezja siedlecka, czyli podlaska. Od 1942 do 1968 proboszczem parafii był ks. dr kan. Bolesław Kulawik[1][2][3].
Do 1992 parafia Sarnaki należała do diecezji siedleckiej. 25 marca 1992 papież Jan Paweł II wcielił Sarnaki do diecezji drohiczyńskiej, a biskupem diecezjalnym został Władysław Jędruszuk. On też w 1992 ustanowił dekanat Sarnaki, w skład którego wchodzą dziś następujące parafie: Chłopków, Łysów, Platerów, Rusków, Gnojno, Serpelice, Horoszki Duże i Sarnaki. Przez okres 11 lat dziekanem dekanatu sarnackiego był ks. prał. Zdzisław Borkowski. Obecnie funkcję tę pełni ks. prał. Andrzej Jakubowicz.
Obok budowli w 2012 roku rozpoczęto budowę nowego, ceglanego, neobarokowego kościoła z elementami renesansu wileńskiego pod tym samym wezwaniem. Świątynię ukończono w 2020 i została oddana do użytku w październiku tego samego roku. Uroczystość była jednak ograniczona ze względu na pandemię COVID-19. Obecnie zabytkowy kościół pełni funkcje pomocnicze i niedługo ma zostać przeniesiony w inne miejsce.[4]
Obszar parafii
Nieznane są granice parafii Sarnaki z chwili jej powstania. Przez stulecia parafia zmieniała swe granice aż do współczesnych. Najwcześniejsze spisy podają, że do parafii Sarnaki należały: Sarnaki, Grzybów, Phalatycze, Ciebieraki, Łózki, Ostromęczyn, Wólka, Kisielew, Rozwadowo, Terlikowo, Mężenino, Borzliowa Wolia, Moztowo, Withulino, Wolia Ossowska, Cziczibor, Kaików.
W obecnych granicach parafii znajdują się miejscowości: Sarnaki, Binduga, Bużka, Chlebczyn, Chybów, Franopol, Mierzwice-Kolonia/Fronołów, Grzybów, Hołowczyce, Kamianka, Klimczyce, Klimczyce-Kolonia, Kózki, Lipno, Nowe Mierzwice, Stare Mierzwice, Rozwadów, Rzewuszki.
Przypisy
- ↑ Rys historyczny. parafiasarnaki.pl. [dostęp 2018-03-10].
- ↑ Parafia gdzieś na Podlasiu. e-civitas.pl. [dostęp 2018-03-10].
- ↑ Beata Malczuk: Rokokowe organy trafią do nowej świątyni. slowopodlasia.pl, 2016-11-14. [dostęp 2018-03-10].
- ↑ Regionalny Portal Informacyjny PODLASIE24.PL, Nowy kościół w Sarnakach poświęcony, Regionalny Portal Informacyjny PODLASIE24.PL [dostęp 2022-07-16] (pol.).
Linki zewnętrzne
Bibliografia
- Ks. Z. Borkowski, Z dziejów parafii i duszpasterstwa w Sarnakach, Sarnaki 2006
- Kronika Parafii Sarnaki
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Autor:
Mapa powiatu łosickiego, Polska
.svg)
Japanese map symbol "Church". U+26EA
Autor:
Mapa gminy Sarnaki, Polska
Autor: JoannaPyka, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kościół par. p.w. św. Stanisława, drewn., 1816, dzwonnica i cmentarz kościelny w Sarnakach