Parafia św. Wawrzyńca w Dolistowie

Parafia pw.
św. Wawrzyńca
w Dolistowie

kościół parafialny
Państwo	Polska
Siedziba	Dolistowo Stare
Adres	Dolistowo Stare I/92 19-124 Jaświły
Data powołania	6 lutego 1500
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Archidiecezja	białostocka
Dekanat	Knyszyn
Kościół	św. Wawrzyńca
Filie	Kaplica pw. Wniebowzięcia NMP w Dolistowie Nowym Kaplica pw. św. Jerzego na cmentarzu w Dolistowie Nowym Kaplica pw. Matki Bożej Miłosierdzia we Wroceniu Kaplica pw. Miłosierdzia Bożego w Mikicinie Kaplica pw. św. Stanisława Kostki w Zabielu Kaplica pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Moniuszkach
Proboszcz	ks. Adam Szczesiul
Wezwanie	św. Wawrzyńca
Wspomnienie liturgiczne	10 sierpnia - św. Wawrzyńca
Położenie na mapie gminy Jaświły Parafia pw. św. Wawrzyńca w Dolistowie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Parafia pw. św. Wawrzyńca w Dolistowie
Położenie na mapie województwa podlaskiego Parafia pw. św. Wawrzyńca w Dolistowie
Położenie na mapie powiatu monieckiego Parafia pw. św. Wawrzyńca w Dolistowie
53°32′55″N 22°54′10″E/53,548611 22,902778

Parafia pw. św. Wawrzyńca w Dolistowie – rzymskokatolicka parafia należąca do dekanatu Knyszyn,

archidiecezji białostockiej, metropolii białostockiej^[1].

Historia parafii

Dolistowo Stare jest też najstarszą osadą ludzką wspominaną pod nazwą "Targowisko" leżącą nad rzeką Biebrzą, w najdawniejszym pisanym źródle określającym granice Mazowsza i Litwy z roku 1358. Do tradycji św. Brunona z Kwerfurtu w Dolistowie Starym należy nie spotykane w tym regionie wezwanie kościoła – św. Wawrzyńca Biskupa, wyraźnie odsyłające do benedyktyńskiej misji chrystianizacyjnej. Niewątpliwie w 1358 r. mazowieckie Targowisko posiadało obiekt sakralny przyciągający puszczańską ludność^[2].

Za czasów króla Kazimierza Jagiellończyka (zmarł w 1492) istniał już kościół w Dolistowie. Parafia w Dolistowie została erygowana 6 lutego 1500 r. Pierwszym proboszczem był ks. kanonik Stanisław Dąbrówka i wtedy to drewniana kaplica pw. św. Stanisława BM została przemieniona na kościół parafialny pw. św. Wawrzyńca diakona i męczennika^[3].

Inne źródła wśw. Wawrzyńcymieniają, że pierwszym proboszczem dolistowskim był ks. Jakub, który zmarł w roku 1506^[4].

Obok kościoła w roku 1803 zbudowana została dzwonnica z kamieni. Plebanię murowaną pobudowano w roku 1930.

Miejsca święte

Kościół parafialny

Obecny kościół z kamienia polnego został zbudowany latach 1789-91. Fundatorami tego kościoła byli: hetmanowa Izabella Branicka i proboszcz ks. Krzysztof Kapica. Świątynia została zbudowana według projektu Jana Bogumiła Zsczerniga, porucznika i architekta będącego na usługach Izabelli Branickiej. Konsekracji kościoła dokonał bp Piotr Toczydłowski 23 października 1791 r. W latach 70 XX wieku został przeprowadzony gruntowny remont wnętrza.

W ołtarzu głównym kościoła wielką czcią jest otoczony Krucyfiks pochodzący z XVIII wieku. Pod krzyżem znajduje się obraz Matki Bożej Pocieszenia z namalowany w stylu rokoko (XVIII w). W bocznym ołtarzu znajduje się barokowy obraz Matki Bożej Różańcowej (także z XVIII w).

Kościoły filialne i kaplice

• kaplica pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Dolistowie Nowym– przy drodze do Goniądza
• kaplica pw. św. Jerzego na cmentarzu grzebalnym w Dolistowie Nowym
• kaplica pw. Matki Bożej Miłosierdzia we Wroceniu
• kaplica pw. Miłosierdzia Bożego w Mikicinie
• kaplica pw. św. Stanisława Kostki w Zabielu
• kaplica pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Moniuszkach - kapliczka przydrożna (na granicy parafii) tzw. "Latarnia"

Cmentarz parafialny

Na terenie parafii znajduje się cmentarz grzebalny założony w XVI wieku, powiększony w roku 1963, w odległości 2 km od kościoła o powierzchni 4 ha.

Obszar parafii

W granicach parafii znajdują się miejscowości:

Proboszczowie

• ks. Edward Szapel 1923-1939
• ks. Jan Przybiński 1939-1946
• ks. Antoni Bachurzewski 1946-1961
• ks. Michał Dalinkiewicz 1961-1974
• ks. Marian Malicki 1975-1989
• ks. Władysław Kulikowski 1989-1992
• kan. hon. Kol. Kap. Kryp. ks. Jan Popławski 1992-2005
• ks. mgr teol. Stanisław Łukaszewicz 2005-2010
• ks. kan. Jerzy Sidorowicz 2010-2012 (zmarł 18.02.2012)
• ks. Adam Sokołowski 2012-2022
• ks. Adam Szczesiul od 2022

Przypisy

Bibliografia

• EdmundE. Chodorowski EdmundE., Knyszyńskie szkice historyczne, Knyszyn: „Amanita”, 1997, ISBN 83-905287-4-6, OCLC 750072117 .
• Arkadiusz Studniarek, Przemysław Borowik JAŚWIŁY Z DZIEJÓW OBSZARU GMINY W XIX i XX WIEKU. Białystok – Jaświły 2011. ISBN 978-83-931625-4-3.