Parafia św. Witalisa Męczennika w Tuszynie

Parafia
św. Witalisa Męczennika
w Tuszynie
Ilustracja
Kościół parafialny
Państwo

 Polska

Siedziba

Tuszyn

Adres

ul. Łowicka 1
95-080 Tuszyn

Data powołania

1345

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Diecezja

łódzka

Dekanat

tuszyński

kościół parafialny

św. Witalisa Męczennika

Proboszcz

ks. kan. Marek Stępniak

Wezwanie

święty Witalis Męczennik

Wspomnienie liturgiczne

obchodzone w niedzielę po 28 kwietnia

Położenie na mapie Tuszyna
Mapa konturowa Tuszyna, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafiaśw. Witalisa Męczennikaw Tuszynie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafiaśw. Witalisa Męczennikaw Tuszynie”
Położenie na mapie powiatu łódzkiego wschodniego
Mapa konturowa powiatu łódzkiego wschodniego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Parafiaśw. Witalisa Męczennikaw Tuszynie”
Położenie na mapie gminy Tuszyn
Mapa konturowa gminy Tuszyn, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Parafiaśw. Witalisa Męczennikaw Tuszynie”
Ziemia51°36′10″N 19°32′43″E/51,602778 19,545278

Parafia św. Witalisa Męczennika w Tuszynieparafia rzymskokatolicka znajdująca się w archidiecezji łódzkiej w dekanacie tuszyńskim.

Historia

Wzmianki historyczne o Tuszynie sięgają XIII wieku. W roku 1223 książę Konrad I mazowiecki przekazał wieś Tuszyn biskupowi pruskiemu Christianowi. 16 sierpnia 1416 roku król Władysław Jagiełło polecił na gruntach wsi Tuszyn osadzić miasto, lokowane na prawie magdeburskim. Powstałe miasto Tuszyn miało charakter handlowy, z uprawnieniami do organizacji jarmarków i targów.

Parafię w Tuszynie erygował arcybiskup gnieźnieński Jarosław Bogoria Skotnicki w 1345 r. Według dokumentów diecezji gnieźnieńskiej parafia Tuszyn była od samego początku obszarem rozległym. Brak jest szczegółowych danych na temat początków tuszyńskiej parafii. Niebudząca żadnych wątpliwości wzmianka o istnieniu parafii i małego drewnianego kościoła parafialnego pochodzi z roku 1397. Również w „Liber beneficjorum” z roku 1523, znajduje się zapis, że kościół był pod wezwaniem św. Witalisa, proboszczem został ks. Maciej Górecki, a prawo patronatu należało do króla.

26 maja 1762 roku pożar strawił zabudowania kościoła i plebanii. Wznoszenie kolejnej świątyni rozpoczęto w roku 1765. Według zapisów z wizytacji generalnej z 1779 roku odbudowany kościół był drewniany, podmurowany kamieniami, obity całkowicie deskami, na środku miał wieżyczkę; w wielkim ołtarzu znajdował się obraz Matki Bożej Różańcowej, a nad nim obraz św. Witalisa. Niestety kościoły ówcześnie budowano z nietrwałych materiałów i przez niewykwalifikowanych robotników. Z tego powodu po 35 latach użytkowania świątyni jej stan techniczny był katastrofalny: filary wspierające dach nawy pochyliły się, grożąc zawaleniem, przeciekał dach, zgniła podłoga. Obiekt rozebrano, i - w jego miejsce - w roku 1808 pod kierownictwem ks. Wojciecha Jasińskiego wybudowano nowy kościół, niestety również drewniany. Z analogicznych przyczyn w 1845 roku budynek kościoła nadawał się do rozbiórki.

Saints Vitalis church in Tuszyn-008.JPG

Wobec takich uwarunkowań parafianie uchwalili konieczność nowego, murowanego kościoła. Dzięki inicjatywie biskupa Jana Marszewskiego i wsparciu fundatora A. Płodowskiego, w 1860 roku przystąpiono do budowy kolejnej świątyni, tym razem z cegły, prawdopodobnie według projektu architekta Józefa Orłowskiego z Warszawy. Kościół, w uproszczonym stylu romańskim, został wybudowany, gdy proboszczem parafii był ksiądz Józefa Rzewuski. Oddano go do użytku w roku 1865. 19 września 1882 roku jego konsekracji dokonał biskup kujawsko-kaliski Wincenty Teofil Chościak-Popiel. Dodatkowo świątynię rozudowano w roku 1927 według projektu Oskara Sosnowskiego.

W czasie II wojny światowej kościół został zamknięty i przeznaczony przez okupanta na magazyn zboża, co przyczyniło się do powstania dużych zniszczeń. W roku 1948 ówczesny proboszcz ks. Leon Dębicki przystąpił do odnowienia i ponownego urządzenia kościoła.

Saints Vitalis church in Tuszyn.JPG
Saints Vitalis church in Tuszyn-003.JPG

Struktura parafii

Liczba mieszkańców

~8000

Miejscowości należące do parafii

Aleksandrówek, Bądzyń, Czyżemin, Dylew, Garbów, Garbówek, Głuchów, Górki Duże, Górki Małe, Jutroszew, Kępica, Kruszów, Modlica, Niedas, Szczukwin, Wola Kazubowa, Żeromin.

Duszpasterstwo

Grupy parafialne

Oaza Rodzin, Oaza Młodzieżowa, ministranci, schola, Żywa Róża, Zespół Charytatywny, Zespół rozprowadzający prasę i książki katolickie, Koło Przyjaciół Radia Maryja.

Kolejni proboszczowie parafii

  • 1440 - ks. Piotr
  • 1489-1501 - ks. Jan ze Szremu
  • 1501 - ks. Jan z Kruszewa
  • 1516-1523 - ks. Maciej Górecki
  • 1551-1564 - ks. Stanisław Lutomirski
  • 1564-1566 - ks. Jan Radogoski
  • 1586-1603 - ks. Stanisław Sulikowski
  • 1629-1634 - ks. Stanisław Raciborowski
  • 1634-1650 - ks. Jan Bużeński
  • 1670-1678 - ks. Maciej Jan Kuczkowski
  • 1678-1697 - ks. Jerzy Antoni Kunigk
  • 1697-1707 - ks. Józef Paprocki
  • 1707-1739 - ks. Jan Łyszkiewicz
  • 1740-1767 - ks. Józef Strzelecki
  • 1767-1799 - ks. Józef Sandyni
  • 1800-1825 - ks. Wojciech Jasiński
  • 1825-1844 - ks. Ignacy Borzęcki
  • 1844-1850 - ks. Klemens Skupieński
  • 1850-1852 - ks. Franciszek Skupieński
  • 1854-1866 - ks. Józef Rzewuski
  • 1867-1878 - ks. Szymon Kupczyński
  • 1878-1889 - ks. Jan Motylewski
  • 1889-1893 - ks. Antoni Trzeciak
  • 1893-1894 - ks. Antoni Grochowski
  • 1895-1910 - ks. Wojciech Charuba
  • 1910-1925 - ks. Stanisław Muznerowski
  • 1925-1930 - ks. Józef Pełczyński
  • 1930-1942 - ks. Romuald Brzeziński
  • 1945-1947 - ks. Kazimierz Maluga
  • 1947-1971 - ks. Leon Dębicki
  • 1971-2002 - ks. prałat Stanisław Wieteska
  • 2002 - 2015 - ks. kan. Henryk Leśniewski
  • 2015 - ks. kan. Marek Stępniak

Księża pochodzący z parafii

  • † ks. Mieczysław Lipiński, wyśw. 1951
  • † ks. Józef Ambrozi, wyśw. 1951
  • † ks. Edward Nastałek, wyśw. 1958
  • † ks. Grzegorz Kudrzycki, wyśw. 1959
  • ks. Stefan Moczkowski, wyśw. 1962
  • o. Mirosław Dmochowski SDB, wyśw. 1985
  • ks. Kamil Leśniewski, wyśw. 1987
  • o. Roman Majewski OSPPE, wyśw. 1989
  • Ks. Marcin Kacprzak, wyśw. 2010

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Łódź Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.45 N
  • S: 50.78 N
  • W: 17.95 E
  • E: 20.75 E
Japanese Map symbol (Church).svg
Japanese map symbol "Church". U+26EA
Tuszyn (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Saints Vitalis church in Tuszyn-003.JPG
Autor: Jacek Bogdan, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zespół kościoła parafialnego pw. św. Witalisa Męczennika wraz z otoczeniem:
   kościół, 1860-62, 1927-30, z wyposażeniem barokowym
plebania, 1912-16
Saints Vitalis church in Tuszyn-002.JPG
Autor: Jacek Bogdan, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zespół kościoła parafialnego pw. św. Witalisa Męczennika wraz z otoczeniem:
   kościół, 1860-62, 1927-30, z wyposażeniem barokowym
plebania, 1912-16
Saints Vitalis church in Tuszyn.JPG
Autor: Jacek Bogdan, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zespół kościoła parafialnego pw. św. Witalisa Męczennika wraz z otoczeniem:
   kościół, 1860-62, 1927-30, z wyposażeniem barokowym
plebania, 1912-16
Tuszyn location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Saints Vitalis church in Tuszyn-008.JPG
Autor: Jacek Bogdan, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zespół kościoła parafialnego pw. św. Witalisa Męczennika wraz z otoczeniem:
   kościół, 1860-62, 1927-30, z wyposażeniem barokowym
plebania, 1912-16