Parafia św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu

Parafia św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu
Ilustracja
Kościół parafialny
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Siedziba

Kędzierzyn-Koźle

Adres

ul. Złotnicza 12
47-200 Kędzierzyn-Koźle

Data powołania

przed 1293

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Metropolia

katowicka

Diecezja

opolska

Dekanat

Koźle

Kościół

św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu

Filie
  • Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kędzierzynie-Koźlu
  • św. Marii Magdaleny w Kobylicach
  • Najświętszego Serca Pana Jezusa w Biadaczowie[a]
    • Proboszcz

    ks. Marek Biernat

    Wezwanie
  • świętego Zygmunta
  • świętej Jadwigi Śląskiej
    • Wspomnienie liturgiczne

    2 maja i 16 października

    Położenie na mapie Kędzierzyna-Koźla
    Mapa konturowa Kędzierzyna-Koźla, po lewej znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu”
    Położenie na mapie Polski
    Położenie na mapie województwa opolskiego
    Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu”
    Położenie na mapie powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego
    Mapa konturowa powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu”
    Ziemia50°20′06″N 18°08′42″E/50,335000 18,145000
    Strona internetowa

    Parafia świętego Zygmunta i świętej Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu[b] – parafia rzymskokatolicka, będąca siedzibą dekanatu Koźle diecezji opolskiej w metropolii katowickiej. Erygowana przed 1293. Główny kościół parafialny zbudowany po pożarze w 1489 mieści się przy ulicy Pamięci Sybiraków w dzielnicy Koźle. Budynek parafii natomiast mieści się przy ulicy Złotniczej. Duszpasterze parafialni obejmują swoją posługą cztery kościoły i trzy kaplice.

    Duszpasterze

    Lista proboszczów

    Ks. Joseph Ferche
    (proboszcz 1929–1932)
    Ks. Johannes Breitkopf
    (proboszcz 1932–1945)
    Ks. Ludwik Rutyna
    (proboszcz 1958–1990)

    Wykaz proboszczów (z wyjątkiem lat 1293–1626) został ustalony na podstawie parafialnych dokumentów archiwalnych[5].

    Priest - choir dress.svg Lista proboszczów parafii św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu
    OkresProboszcz
    1626–1628o. Kaspar Lezjusz (joannita)
    1628–1640ks. Andreas Simonides
    1640–1648ks. Georg Jacobides
    1648–1658ks. Andreas Barthonius
    1658–1674ks. Ignaz Johann Olitorius
    1674–1680ks. Caspar Ignaz Kunkowitz
    1680–1704ks. dr Bartholomäus Maliska
    1704–1728ks. Johann Edelmann
    1728–1736ks. Valentin Josef Pietrzik
    1736–1748ks. Jan Franciszek Niechciol
    1748–1751ks. Melchior Franz Alexander
    1751–1763ks. Georg Johann Galbiers
    1763–1765ks. Franz Ludwig Nepomuk Onofrius Szyga
    1765–1781ks. Johann Bernard Zaras (administrator)
    1781–1785ks. Anton Josef Simon (administrator)
    1785–1822ks. Alexius Jeremias Meer
    1822–1831ks. Franz Ignaz Bieniek (administrator)
    OkresProboszcz
    1831–1832ks. Valentin Frank
    1832–1855ks. Josef Gitzler (administrator)
    1855–1875ks. Karl Borromaeus Weckert
    1875–1876ks. Wilhelm Weckert
    1876–1884ks. Josef Grünastel
    1884–1923ks. Karl Kollar
    1923–1926ks. Georg Thielmann
    1926–1929ks. Hugo Piegsa
    1929–1932ks. Joseph Ferche
    1932–1945ks. Johannes Breitkopf
    1945–1946ks. Jerzy Heisig (administrator)
    1946–1948ks. Józef Sewera[6]
    1948–1958ks. Dominik Pyka
    1958–1990ks. Ludwik Rutyna
    1990–2012ks. dr Alfons Schubert
    2012–2013ks. Janusz Iwańczuk
    2013–ks. Marek Biernat

    Historia

    Breezeicons-actions-22-view-calendar-agenda.svg Kalendarium parafii św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu
    RokWydarzenie
    1293udokumentowana wzmianka o proboszczu parafii[7], patronat komturii joannitów z Grobnik, proboszcz wybierany spośród joannitów
    1295udokumentowana wzmianka o proboszczu parafii o. Andreasie z Koźla[8]
    1335parafia staje się siedzibą dekanatu
    1480założenie przy kaplicy NMP bractwa Zwiastowania NMP
    1628zmiana sposobu mianowania proboszczów (proboszcz wybierany z księży diecezjalnych)
    1673wprowadzenie parafialnego rejestru sakramentu chrztu
    1698wprowadzenie parafialnego rejestru sakramentu małżeństwa
    1729wprowadzenie parafialnego rejestru zgonów
    1785odwołanie i usunięcie administratora parafii ks. Antona Josefa Simona przez komtura grobnickiego
    1810koniec patronatu komturii joannitów z Grobnik
    1884rezygnacja z funkcji proboszcza ks. Josefa Grünastela i wyjazd z Koźla
    1926parafia nabywa stary klasztor franciszkanów i kościół Wniebowzięcia NMP w Koźlu
    1945w związku ze zmianami ustrojowymi państwa, aresztowanie przez milicję i wydalenie z parafii proboszcza ks. Johannesa Breitkopfa[9], powołanie tymczasowego administratora ks. Jerzego Heisiga oraz zakończenie działalności bractwa Zwiastowania NMP
    1988powołanie przez proboszcza ks. Ludwika Rutynę, pierwszej Parafialnej Rady Duszpasterskiej[10]
    1993zorganizowanie pierwszego parafialnego festynu charytatywnego „Wakacje dzieciom”[11]
    2016I Festiwal Mikołaja z Koźla – franciszkanina, misjonarza i średniowiecznego intelektualisty[12]

    Grupy parafialne

    Gazetka parafialna

    Gazetka parafialna o nazwie „Dobra Nowina” ukazuje się od 1993, początkowo dwukrotnie w roku jako bezpłatny biuletyn w okresie najważniejszych świąt kościelnych: Wielkanocy i Bożego Narodzenia. Od 12 września 2004 już jako czterostronicowy tygodnik (formatu A5), w którym m.in. poza krótkimi rozważaniami duszpasterskimi dotyczącymi niedzielnej Ewangelii, znajdują się informacje o tygodniowym porządku nabożeństw i mszy świętych wraz z poleconymi intencjami oraz pozostałe informacje parafialne[14].

    Terytorium parafii

    Na przestrzeni wieków terytorium parafii ulegało licznym zmianom. Parafia w Koźlu, jako siedziba archiprezbiteratu została potwierdzona w wykazie dziesięcin zredagowanym przez legata papieskiego Galharda de Carceribusa z 1335 oraz w rejestrze świętopietrza z 1447[15]. W 1867 do parafii w Koźlu (archiprezbiteratu łańskiego) należały miejscowości: Koźle, Kłodnica (niem. Klodnitz), Reńska Wieś (Reinschdorf), Rogi (Rogau), Większyce (Wiegschütz), Kobylice (Kobelwitz) oraz przysiółek Rybarze (Fischerei)[15]. W 1886 do terytorium parafii w Koźlu włączono z parafii św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Gierałtowicach (Gieraltowitz) miejscowość Naczysławki (Klein-Nimsdorf), którą w wyniku zmian terytorialnych włączono w 1934 ponownie do parafii w Gierałtowicach[15]. W wyniku erygowania w niektórych przynależnych miejscowościach samodzielnych parafii, stopniowo terytoria tych miejscowości wyłączano z zasięgu terytorialnego obejmującego parafię w Koźlu. W 1928 wyłączono terytorium miejscowości Reńska Wieś, w 1940 Kłodnicę, w 1980 Rogi i w 1981 Większyce[15]. Do terytorium parafii należą obecnie miejscowości: Kędzierzyn-Koźle (dzielnica Koźle), Biadaczów oraz Kobylice[15]:

    ulice: Anny, Archimedesa, Artylerzystów, Balwirczaka, Bohaterów Westerplatte, Bończyka, Chrobrego, Cmentarna, Czechowa, Czerwińskiego, Dunajewskiego, Dunikowskiego, Filtrowa, Garncarska, Gazowa, Generalska, Głubczycka, Grenadierów, Herberta, Husarska, Jasińskiego, Kadetów, Kanonierów, Karpacka, Klonowa, Kochanowskiego, Kolejowa, Konopnickiej, Kopernika, Koszarowa, Krasińskiego, Kraszewskiego, 24 Kwietnia, Limanowskiego, Lwowska, Łukasiewicza, Łukasińskiego, Mikołaja z Koźla, Morcinka, Niemcewicza, Pamięci Sybiraków, Pancernych, Piastowska, Piramowicza, Planetorza, Plater, Pokucie, Polna, Poniatowskiego, Portowa 1–30, Przytulna, Raciborska, Racławicka, Roosevelta, Rynek, Saperska, Sądowa, Sienkiewicza, Skarbowa, Skłodowskiej, Słowiańska, Smolenia, Spółdzielców, Staffa, Stara Odra, Stolarska, Synów Pułku, Świętojańska, Targowa, Wiklinowa, Wrzosowa, Wyspa, Zamkowa, Zapolskiej, Zawiszy Czarnego, Złotnicza, Żeromskiego, Życzliwa
    ulice: Biadaczów, Główna
    ulice: Kozielska, Kręta, Krótka, Ogrodnicza, Piaskowa, Polna, Raciborska, Szkolna, Wiśniowa, Zakole, Żytnia

    Uwagi

    1. ↑ Ponadto na terytorium parafii znajdują się trzy kaplice, w których posługują duszpasterze parafialni: kaplica w Domu Pomocy Społecznej dla dzieci, Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety (elżbietanek) przy ul. Łukasiewicza 9, kaplica w szpitalu przy ul. Roosevelta 2 oraz kaplica w Areszcie Śledczym przy ul. Racławickiej 10.
    2. ↑ Po II wojnie światowej parafia była czasowo tylko pod wezwaniem świętego Zygmunta.

    Przypisy

    1. ↑ Zmiany w 2013 r. [w:] Diecezja opolska [on-line]. diecezja.opole.pl. [dostęp 2019-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-06)].
    2. ↑ a b Zmiany personalne 2022. [w:] Diecezja opolska [on-line]. diecezja.opole.pl. [dostęp 2022-08-23].
    3. ↑ Zmiany personalne w 2019 r. [w:] Diecezja opolska [on-line]. diecezja.opole.pl. [dostęp 2019-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-28)].
    4. ↑ Zmiany personalne 2021. [w:] Diecezja opolska [on-line]. diecezja.opole.pl. [dostęp 2021-08-22].
    5. ↑ Gröger i Jureczko 2004 ↓, s. 138–143.
    6. ↑ O. Robert Wawrzeniecki OMI, Represje Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego wobec Kościoła katolickiego w powiecie kozielskim w latach 1945–1951. (PDF), Opole 2009, s. 17 [dostęp 2019-03-10].
    7. ↑ Gröger i Jureczko 2004 ↓, s. 7.
    8. ↑ Gröger i Jureczko 2004 ↓, s. 10.
    9. ↑ Gröger i Jureczko 2004 ↓, s. 135–138.
    10. ↑ Ryszard Pacułt. Ksiądz prałat Ludwik Rutyna honorowy obywatel Kędzierzyna-Koźla. (PDF). „Miejski Serwis Informacyjny Kędzierzyna-Koźla Serwus”. Nr 8, s. 2, 1993-01. Kędzierzyn-Koźle: Wydział Oświaty Kultury i Rekreacji UM. [dostęp 2018-12-24]. 
    11. ↑ Andrzej Kerner. Widzę, co jest do zrobienia. (PDF). „Gość Niedzielny”. Nr 33/910, s. V, 2009-08-16. Opole. [dostęp 2018-12-28]. 
    12. ↑ Festiwal Mikołaja z Koźla. mikolajzkozla.pl. [dostęp 2020-10-05].
    13. ↑ Ognisko Sycharowskie w Kędzierzynie-Koźlu. kedzierzynkozle-zygmunta.sychar.org. [dostęp 2014-06-03].
    14. ↑ Dobra Nowina (gazetka parafii). Wyd. 1, Nr 1/2004 (01) XXIV Niedziela Zwykła. Kędzierzyn-Koźle: Parafia św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu, 2004-09-12. OCLC 891273116.
    15. ↑ a b c d e Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Koźlu. [w:] Archiwum Państwowe w Opolu [on-line]. szukajwarchiwach.gov.pl. [dostęp 2022-02-26].
    16. ↑ Kościół św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu (mapa) 1:6000. pl.mapy.cz. [dostęp 2018-10-27].
    17. ↑ Biadaczów, Kościół (mapa) 1:6000. pl.mapy.cz. [dostęp 2018-10-27].
    18. ↑ Kobylice, Kościół filialny pw. Św. Marii Magdaleny (mapa) 1:6000. pl.mapy.cz. [dostęp 2018-10-27].

    Bibliografia

    • Josef Gröger, Grzegorz Jureczko: Kościoły, klasztory i kaplice miasta i dawnej twierdzy Koźle. Heilbad Heiligenstadt: 2004. ISBN 3-935330-15-4. OCLC 749650067.
    • Ks. dr Alfons Schubert: Zarys historii parafii św. Zygmunta i św. Jadwigi Śl. w Kędzierzynie-Koźlu. Wyd. 1. Kędzierzyn-Koźle: Arkom, 2000. OCLC 644544616.
    • Ks. dr Alfons Schubert: Tryptyk relikwiarzy świętych w Koźlu. Koźle: Wyd. Świętego Krzyża w Opolu, 2005. ISBN 83-7342-072-X. OCLC 749794884.
    • Augustin Weltzel: Geschichte der Stadt, Herrschaft und Festung Cosel. Berlin: 1866. OCLC 162401797. (niem.).

    Linki zewnętrzne

    Parafie dekanatu Koźle

    Media użyte na tej stronie

    Opole Voivodeship location map.svg
    Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
    Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
    • N: 51.2778 N
    • S: 49.942 N
    • W: 16.8461 E
    • E: 18.8073 E
    Japanese Map symbol (Church).svg
    Japanese map symbol "Church". U+26EA
    Kędzierzyn-Koźle location map.png
    Autor:
    OpenStreetMap contributors
    , Licencja: CC BY-SA 2.0
    Location map of Kędzierzyn-Koźle, Poland
    Ta mapa of Kędzierzyn-Koźle została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
    JohannesBreitkopf1947.jpg
    Ks. Johannes Breitkopf
    Breezeicons-actions-22-view-calendar-agenda.svg
    © 2014 Andreas Kainz & Uri Herrera & Andrew Lake & Marco Martin & Harald Sitter & Jonathan Riddell & Ken Vermette & Aleix Pol & David Faure & Albert Vaca & Luca Beltrame & Gleb Popov & Nuno Pinheiro & Alex Richardson & Jan Grulich & Bernhard Landauer & Heiko Becker & Volker Krause & David Rosca & Phil Schaf / KDE, LGPL
    Ten plik został załadowany za pomocą narzędzia Commonist.
    BpJosephFerche1947.jpg
    Biskup Joseph Ferche
    Kędzierzyn-Koźle County location map02.svg
    Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
    Location map of Kędzierzyn-Koźle County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
    • N: 50.43 N
    • S: 50.15 N
    • W: 17.88 E
    • E: 18.45 E
    LudwikRutyna1945.jpg
    Ksiądz Ludwik Rutyna
    Kedzierzyn kozle 9.jpg
    Autor: Jacques Lahitte, Licencja: CC BY 3.0
    Saint Sigismond and Saint Edwige of Silesia church in Koźle.
    Priest - choir dress.svg
    Autor: Tom Lemmens / Pufui Pc Pifpef I / Ravenpuff, Licencja: CC BY-SA 3.0
    Priest or deacon in choir dress