Parafia św. Zygmunta w Szydłowcu

Parafia Św. Zygmunta Króla
Ilustracja
Kościół Farny św. Zygmunta – siedziba parafii
Państwo

 Polska

Siedziba

Szydłowiec

Adres

ul. Zakościelna 13
26-500 Szydłowiec

Data powołania

1 stycznia 1401

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Diecezja

radomska

Dekanat

szydłowiecki

Kościół

św. Zygmunta

Proboszcz

ks. Marek Kucharski

Wezwanie

św. Zygmunt Król

Wspomnienie liturgiczne

2 maja, 16 lipca

Położenie na mapie Szydłowca
Mapa konturowa Szydłowca, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafia Św. Zygmunta Króla”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia Św. Zygmunta Króla”
Położenie na mapie powiatu szydłowieckiego
Mapa konturowa powiatu szydłowieckiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia Św. Zygmunta Króla”
Położenie na mapie gminy Szydłowiec
Mapa konturowa gminy Szydłowiec, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafia Św. Zygmunta Króla”
Ziemia51°13′34″N 20°51′12″E/51,226111 20,853333
Dom katechetyczny oraz zakonny
Msza trydencka w kościele farnym w Szydłowcu odprawiona 20 lipca 2008 roku

Parafia pw. Świętego Zygmunta Króla w Szydłowcurzymskokatolicka parafia skupiająca poza miastem także kilka okolicznych miejscowości. Siedziba dekanatu szydłowieckiego, należącego do diecezji radomskiej w metropolii częstochowskiej.

Historia

Parafię w Szydłowcu erygował 1 stycznia 1401 roku bp Piotr Wysz na prośbę Jakuba i Sławka Szydłowieckich. W tym samym roku fundatorzy rozpoczęli budowę drewnianego kościoła.

Szydłowiecka parafia sięga początkami schyłku XIV w., kiedy równocześnie z zasadzeniem miasta wzniesiono kościół. Prawdopodobnie została wydzielona z parafii Chlewiska[1]. Znalazła się ona wtedy w diecezji krakowskiej, archidiakonacie radomskim.

Jakub i Sławko uposażyli kościół parafialny czterema łanami roli, sadzawką rybną, łąką, lasem z barciami, dwiema karczmami oraz dziesięcinami. Drewniany kościół stanął na zapleczu południowego bloku rynku, na którym znajdowały się wspomniane karczmy.

Drewniany kościół w latach 1493–1509 przebudowano na murowaną farę, fundatorem przebudowy był podskarbi Jakub Szydłowiecki.

Liturgię w miejscowym kościele sprawowało od 1512 sześciu mansjonarzy, którzy podlegali prepozytowi (proboszczowi): jeden z mansjonarzy był rektorem szkoły parafialnej. Mansjonarię ufundował K. Szydłowiecki, a w 20. XVI w. fundację wznowił jego brat Mikołaj. W 1527, kolejny fundator założył przykościelną szkołę elementarną a w 1529 wybudował w mieście drugi kościół pw. św. Ducha.

M. Radziwiłł „Czarny”, który w 1555 przyjął kalwinizm, zamknął 10 marca 1564 kościół farny, uniemożliwiając odprawianie nabożeństw. Nie zamienił jednak kościoła na zbór. W Szydłowcu istniała w tym czasie gmina protestancka, o czym świadczy obecność duchownych stwierdzona w 1563. Jednak protestantyzm nie natrafił na podatny grunt wśród szydłowieckich parafian. Proboszczem rzymskokatolickiej parafii był wówczas K. Zaborowski. W tym czasie miasto posiadało jeszcze jeden kościół – szpitalny oraz kaplicę św. Mikołaja na zamku. Kościół otworzył syn Mikołaja „Czarnego”, M.K. Radziwiłł „Sierotka”.

Przy parafii istniały bractwa Świętej Anny i szkaplerza Najświętszej Maryi Panny (wzmiankowane w 1626 i 1638) oraz Arcybractwo Różańcowe (1628), kładące nacisk na modlitwę osobistą i wspólnotową, życie sakramentalne oraz uczynki miłosierdzia.

W XVII w. parafia posiadała znaczny majątek w postaci pól uprawnych, łąk (ponad 1400 morgów), młyna, browaru, kilku domów oraz nadań właścicieli miasta, dziesięcin i licznych zapisów majątkowych miejscowej ludności. W 1699 własnością parafii była kamienica Wadowska przy ulicy Piwnej w Warszawie. Plebani szydłowieccy posiadali tytuł prepozytów, wymieniają m.in. w 1479 Andrzeja, w 1530 Krzysztofa Zaborowskiego, w 1570 Mikołaja Dembskiego.

Od 2. połowy XVII w. do miasta licznie przybywali Żydzi, którzy w 1711 wybudowali synagogę. W 1709 władze miejskie nakazały zamknąć przykościelną szkołę elementarną. W 1781 rozpoczęto przebudowę kościoła szpitalnego, która niestety nie została zakończona a świątynia popadała w ruinę, aż w 1875 spaliła się wraz z dużą częścią miasta (w tym dzwonnica farna). Kościoła z braku funduszy nie odbudowano a na jego miejscu ustawiono kamienny krzyż.

W 1801–1819 założono cmentarz parafialny 500 metrów od fary. W 1818 parafia szydłowiecka znalazła się w diecezji sandomierskiej.

W 1947 do parafii należały miejscowości: Barak, Ciechostowice, Długosz, Huta (Hucisko), Łazy, Majdów, Marywil, Rybianka, Sadek, Świerczek, Szydłowiec, Szydłówek, Wola Korzeniowa, Zielonka i Wymysłów. W 1957 z parafii szydłowieckiej wydzielono nową parafię w Majdowie, w 80. XX w. zaś w Szydłówku (1982) i Sadku (1989).

Obszar

Stan parafii

Jedyną świątynią parafii jest kościół św. Zygmunta. Przy parafii działają siostry Michalitki, które posiadają własną kaplicę w domu katechetycznym przy ul. Kamiennej. Prowadzą przedszkole rzymskokatolickie, świetlicę opiekuńczo-zajęciową dla dzieci „Nazaret” oraz nauczają religii w szkołach. Parafia, obok gm. Szydłowiec, jest wraz z parafią Narodzenia NMP w Szydłówku wyznaniowym współadministratorem Cmentarza Komunalnego w Szydłowcu.

Proboszczowie

  • 1479: ks. Andrzej
  • 1530 – 1564: ks. Mikołaj z Szydłowca
  • 1564 – 1570: ks. Krzysztof Zaborowski, prepozyt szydłowiecki
  • 1570 – 1599: ks. Mikołaj Dembski, prepozyt szydłowiecki, kanonik płocki, gubernator iłżecki,
  • 1599 – 1631: ks. Andrzej Kukrowicz, prepozyt szydłowiecki,
  • 1631 – 1638: ks. Jan Pięta, szpitalnik (administrator parafii),
  • 1638 – 1680: ks. Hieronim Szeligowski (†1680), prepozyt szydłowiecki, kanonik kruszwicki,
  • 1692 – 1707: ks. Jakub Kazimierz Oklejski (†1707), dziekan radomski, prepozyt szydłowiecki,
  • 1707 – 1721: ks. Józef Bielski, dr teologii, kanclerz łęczycki, prepozyt szydłowiecki,
  • 1721 – 1736: ks. Jan Majn, prepozyt szydłowiecki,
  • 1736 – 1737: ks. Bogusław Antoni Dunin-Wąsowicz, kanonik kamieniecki i sandomierski, prepozyt szydłowiecki, oficjał radomski (też proboszcz żelechowski),
  • 1737 – 1761: ks. Kazimierz Owsiany Orłowski, prałat kolegiaty sandomierskiej, prepozyt szydłowiecki,
  • 1761 – 1795: ks. Zygmunt Brzozowski, kanonik kijowski, prepozyt szydłowiecki, oficjał radomski (też proboszcz chlewiski),
  • 1795 – 1808: ks. Józef Gawdzicki (†1808), kanonik inflancki, prepozyt szydłowiecki,
  • 1808 – 1809: vacat
  • 1809 – 1826: ks. Stanisław Straszak, kanonik kielecki i sandomierski, dziekan i prepozyt szydłowiecki,
  • 1826 – 1848: ks. Franciszek Ksawery Rogoyski, kanonik tyt. warszawski, prepozyt szydłowiecki,
  • 1848 – 16 IV 1859: ks. Józef Michał Juszyński
  • 17 IV 1859 – 1861: ks. Wawrzyniec Szubartowicz, prepozyt szydłowiecki, kanonik sandomierski (prałat),
  • 1861 – 29 III 1893: ks. Aleksander Malanowicz
  • 29 III 1893 – 27 II 1907: ks. Tomasz Świątkowski (1817–1907), prepozyt szydłowiecki
  • 27 II 1907 – po 1913: ks. Paweł Posłuszyński, prepozyt szydłowiecki,

Źródło: Portal Diecezji Radomskiej[2]

Po 1945 r.:

  • 1938 – 1957: ks. Jan Węglicki
  • 1957 – 1973: ks. Stanisław Skórski
  • 1973 – 1992: ks. Józef Słaby (1917–1995)
  • 1992 – 2019: ks. Adam Radzimirski
  • od 2019: ks. Marek Kucharski

Grupy parafialne

LSO, Oaza, KSM, KIK, KŻR, Franciszkański Zakon Świeckich, Akcja Katolicka, grupa modlitewna św. Michała Archanioła, grupa AA „Sami Swoi”.

Przypisy

  1. I. Przybyłowska-Hanusz: Szydłowieckie nekropolie jako dzieła sztuki i pomniki przeszłości. Szydłowiec: SCK – Zamek, 2008, s. 12.
  2. SZYDŁOWIEC – Parafia pw. św. Zygmunta. Portal Diecezji Radomskiej, 2017-07-20. [dostęp 2019-07-12].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Japanese Map symbol (Church).svg
Japanese map symbol "Church". U+26EA
Kosciol sw zygmunta.JPG
Autor: Ciocia Lusia, Licencja: CC BY 3.0
kościół św. Zygmunta w Szydłowcu
Dom sióstr Szydłowiec.JPG
Autor: Mateusz. Sz, Licencja: CC BY 3.0
House of Sister St. Michael in Szydlowiec, Dom sióst Michaelitek
Obraz 021.jpg
Autor: Mateusz Szymkiewicz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Msza rytu trydenckiego w kościele farnym w Szydłowcu
Szydłowiec location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa miasta Szydłowiec, Polska
Powiat szydłowiecki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu szydłowieckiego, Polska
Saint Sigmunt.JPG
Autor: Ciocia Lusia, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Święty Zygmunt na polichromowanym stropie w kościele w Szydłowcu
Szydłowiec (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Szydłowiec, Polska