Parafia Ewangelicko-Augsburska w Jaworzu
 kościół parafialny w Jaworzu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres | Plac Kościelny 25, 43-384 Jaworze Dolne |
| Data powołania | 1782 r. |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Kościół | w Jaworzu |
| Filie | |
| Pastor | ks. Władysław Wantulok |
Położenie na mapie gminy Jaworze _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Jaworze") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bielskiego  | |
 49°47′35″N 18°57′01″E/49,793056 18,950278 | |
| Strona internetowa | |
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Jaworzu – parafia luterańska w Jaworzu, należąca do diecezji cieszyńskiej. Mieści się przy Placu Kościelnym. Według stanu na dzień 31 grudnia 2019 liczyła 2591 wiernych[1].
Historia
Zbór ewangelicki w Jaworzu jest jednym z pierwszych, które powstały na Śląsku Cieszyńskim po wydaniu Patentu Tolerancyjnego przez cesarza Józefa II w 1781, a więc jest też jednym z najstarszych po cieszyńskim w regionie. Duży wkład finansowy w powstanie tego zboru włożył ówczesny właściciel miejscowych dóbr, Jerzy Ludwik von Laschovsky. Pierwszym pastorem był Jan Kłapsia (1782–1800), po nim nastąpili kolejno: Jan Chmiel (1801–1808), Franciszek Czyżyk (1808–1827), Jerzy Filipek (1828–1836), Herman Juliusz Kotschy (1837–1897).
Patent Tolerancyjny ustanowił również strukturę oficjalnie działającego Kościoła ewangelickiego w Przedlitawii. Wszystkie zbory zostały podległe konsystorzowi powstałemu w 1784 w Cieszynie a w 1785 przeprowadzonemu do Wiednia. W 1784 powstała superintendentura dla Moraw, Śląska i Galicji. W 1807 powstał seniorat śląski, któremu z czasem podległe zostały wszystkie zbory na Śląsku Austriackim.
Do 1880 r. istniał w Jaworzu jeden cmentarz wokół kościoła katolickiego, gdzie chowano wspólnie katolików i ewangelików. Nasilające się spory między duchownymi poszczególnych wyznań na tle praw grzebalności zmarłych i opłat za pochówek spowodowały, że upoważniony przez hrabiego Maurycego Saint-Genois, ówczesny hrabiowski inspektor dóbr Edward Kwisda, przydzielił ewangelikom parcelę na założenie własnego cmentarza. W ciągu kilku miesięcy teren ogrodzono, w narożu postawiono marownię, by w listopadzie 1880r. dokonać pierwszych pochówków. Cmentarz znajduje się na północny zachód od kościoła parafialnego w Jaworzu, przy ul. Spacerowej[2].
W 1925 parafia zrzeszała 3 009 wiernych a w 1937 3 296[3].
W latach 1960–1995 proboszczem parafii był ks. Ryszard Janik (1930–2018)[4].
Galeria
Kościół filialny w Jasienicy
Kaplica filialna w Świętoszówce
Ks. Władysław Wantulok, proboszcz
Ks. Andrzej Krzykowski, proboszcz pomocniczy
Przypisy
- ↑ ks. Władysław Wantulok. Sprawozdanie z życia i działalności Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Jaworzu, złożone na Zgromadzeniu Parafialnym w Jaworzu w Ostatnią Niedzielę po Epifanii 2 lutego 2020 roku przez ks. proboszcza Władysława Wantuloka. „Informator Parafialny”. 97, s. 10. Parafia Ewangelicko-Augsburska w Jaworzu.
- ↑ Fotopolska - Jaworze - Cmentarz ewangelicki (pol.). [dostęp 2013-09-21].
- ↑ Stefan Król: Śląsk Cieszyński w latach 1918-1945. Krzysztof Nowak (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2015, s. 251. ISBN 978-83-935147-5-5.
- ↑ Pogrzeb śp. ks. Ryszarda Janika. luteranie.pl, 30 listopada 2018. [dostęp 2018-12-03].
Bibliografia
- Franciszek Michejda: Dzieje Kościoła ewangelickiego w Księstwie Cieszyńskim (od Reformacji do roku 1909). Katowice: Dom Wydawniczy i Księgarski "Didache", 1992, s. 142-143. ISBN 83-85572-00-7.
- Informacje o parafii na stronie diecezji cieszyńskiej
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
.svg)
Japanese map symbol "Church". U+26EA
(c) Photo: Hons084 / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0 pl
Jaworze, Kościół ewangelicko-augsburski, 1782-1786, 1851-1852, 1912
Autor: D T G, Licencja: CC BY 3.0
Kościół EA Zmartwychwstania Pańskiego w Jasienicy
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Loation map of Bielsko County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 49.97 N
- S: 49.64 N
- W: 18.80 E
- E: 19.34 E
Autor: Jacek Proszyk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nabożeństwo ekumeniczne celebrowane przez przedstawicieli Kościołów rzymsko-katolickiego i ewangelickiego w Jaworzu na Śląsku Cieszyńskim z okazji dożynek w 2018 roku. Ksiądz luterański Andrzej Krzykowski
Autor: D T G, Licencja: CC BY 3.0
Kaplica ewangelicka w Świętoszówce
Autor: Jacek Proszyk, Licencja: CC0
ks. Władysław Wantulok - proboszcz Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Jaworzu