Parafia Ewangelicko-Augsburska w Wieluniu

Parafia Ewangelicko-Augsburska

kościół parafialny
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Siedziba	Wieluń
Adres	ul. Ewangelicka 6, 98-300 Wieluń
Wyznanie	luteranizm
Kościół	Ewangelicko-Augsburski w RP
Diecezja	warszawska
kościół	Kościół ewangelicki w Wieluniu
Proboszcz	ks. Cezary Jordan
Położenie na mapie Wielunia Parafia Ewangelicko-Augsburska
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Parafia Ewangelicko-Augsburska
Położenie na mapie województwa łódzkiego Parafia Ewangelicko-Augsburska
Położenie na mapie powiatu wieluńskiego Parafia Ewangelicko-Augsburska
Położenie na mapie gminy Wieluń Parafia Ewangelicko-Augsburska
51°13′10″N 18°34′04″E/51,219444 18,567778

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Wieluniu – ewangelicko-augsburska parafia w Wieluniu, należąca do diecezji warszawskiej. Mieści się przy ulicy Ewangelickiej. W 2017 liczyła około 15 wiernych^[1].

Historia

Osadnictwo ewangelickie w Wieluniu pojawiło się w końcu XVI wieku, dzięki położeniu miasta w pobliżu granicy ze Śląskiem. Śląscy ewangelicy przesiedlili się tam w wyniku napiętych stosunków religijnych panujących na ich rodzimym terenie. Zostali oni jednak zabici w podczas wojny polsko-szwedzkiej, w wyniku podejrzenia o sprzyjanie okupantowi, kiedy miasto zostało odbite przez Polaków w 1656^[2].

Jednak podczas wizytacji zorganizowanych w 1720 i 1753 przez archidiakonat wieluński, stwierdzona została obecność wyznawców ewangelicyzmu obu konfesji. W 1753 zamieszkiwało tutaj pięć rodzin kalwińskich oraz ponad 40 osób wyznania luterańskiego^[2].

Liczba luteran zwiększyła się w wyniku przejścia Wielunia pod władzę Prus. Miasto w 1793 liczyło 12 luteran, których stanowili pruscy urzędnicy wraz z rodzinami. Później osiedlali się tu również protestanccy rzemieślnicy, rolnicy oraz żołnierze^[2].

18 sierpnia 1818 ewangeliccy wierni z Wielunia wystąpili o oddanie im w użytkowanie kościoła pobernardyńskiego wraz z wyposażeniem, który miał zostać przekształcony w siedzibę zakładu przemysłowego. Nie byli oni jednak w stanie udźwignąć ciężaru finansowego utrzymania parafii. W mieście znajdowało się wtedy 40 luterańskich rodzin, a jego okolice zamieszkiwało kolejne kilka rodzin reformowanych. Założenie parafii argumentowano jednak wpływem na przyszłe powiększenie się liczby wyznawców. Komisja Województwa Kaliskiego zażądała jednak gwarancji możliwości zgromadzenia przez zbór odpowiednich środków. - listy zawierającej nazwiska członków oraz sumę składki, jaką są w stanie przeznaczyć na świątynię. Lista została przedstawiona w marcu 1820 i zawierała 401 osób oraz sumę 1151 złotych polskich^[2].

W 1820, pomimo dalszego braku oficjalnej zgody, przystąpiono do napraw w kościele. Zezwolenie zostało wydane w lipcu 1820 i dotyczyło poza budynkiem świątyni również części znajdujących się w jego otoczeniu budynków oraz połowy ogrodu. Pierwsze nabożeństwo miało miejsce 14 grudnia 1821^[2].

W kwietniu 1822 do miasta przyjechał ks. S.G. Sachs, jednak ze względu na jego niedoświadczenie oraz młody wiek, władze postanowiły o poddaniu go egzaminowi. Oficjalnie na stanowisku proboszcza został zainstalowany 28 marca 1824^[2].

W 1854 powstał filiał w Pankach, który w 1865 liczył 364 wiernych.^[3]

W 1913 parafia liczyła około 50 rodzin. Należała do superintendentury kaliskiej, oprócz kościoła parafialnego, posiadała także kościół filialny w Krzeczowie, domy modlitwy w Wolnicy Grabowskiej i Marianowie oraz kantorat w Janowie. Prowadziła dwie szkoły elementarne położone w Wieluniu i w Świątkowicach. Nabożeństwa w kościele w Wieluniu odbywały się w 1914 naprzemiennie, w pierwszą i trzecią niedzielę w mięsiącu po polsku, a w drugą i piątą - po niemiecku. Czwarta niedziela służyła na prowadzenie nabożeństw w domach modlitwy i kantoratach. Prowadzono nabożeństwa dla dzieci oraz lekcje przygotowania konfirmacyjnego^[4].

W 1923 liczba członków parafii wynosiła 3000 wiernych, w jej posiadaniu znajdowały się kościoły w Wieluniu i Krzeczowie, ponadto liczba domów modlitwy wzrosła do czterech. Zarządzano również 11 cmentarzami^[5].

Współczesność

Nabożeństwa w kościele ewangelickim w Wieluniu odbywają się w każdą niedzielę i święta. Funkcję administratora parafii pełni ks. Cezary Jordan, proboszcz parafii w Zduńskiej Woli^[6].

Przypisy