Parafia Matki Bożej Królowej Różańca Świętego w Iłowie-Osadzie

Parafia MB Królowej Różańca Świętego
Ilustracja
kościół parafialny (maj 2007)
Państwo

 Polska

Siedziba

Iłowo-Osada

Adres

ul. Wyzwolenia 31;
13-240 Iłowo-Osada

Data powołania

10 marca 1928

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Diecezja

toruńska

Region

brodnicki

Dekanat

Działdowo

kościół

Matki Bożej Królowej Różańca Świętego w Iłowie

Proboszcz

ks.kan.mgr Jan Pezara
(od 2001)

Wezwanie

Matki Bożej Królowej Różańca Świętego

Wspomnienie liturgiczne

Matki Bożej Królowej Różańca Świętego (niedziela po uroczystości)
Najświętszego Serca Pana Jezusa (niedziela po uroczystości)

Położenie na mapie gminy Iłowo-Osada
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Położenie na mapie powiatu działdowskiego
Ziemia53°10′25″N 20°17′46″E/53,173611 20,296111
Strona internetowa
Krzyż i figury w kruchcie kościoła
Grota NMP koło kościoła
Nagrobek śp. ks. kan. Franciszka Szczeblewskiego

Parafia MB Królowej Różańca Świętego w Iłowie-Osadzieparafia rzymskokatolicka w diecezji toruńskiej, w dekanacie działdowskim, z siedzibą w Iłowie-Osadzie.

Historia

Pierwsze wzmianki historyczne o Iłowie datuje się na rok 1403. Początkowo w miejscowości nie było kościoła, a okoliczna ludność uczęszczała do kościoła katolickiego w Narzymiu. Po sekularyzacji dóbr krzyżackich i wprowadzeniu luteranizmu jako religii państwowej w Prusach Książęcych, Iłowo zostało włączone do parafii ewangelicko-augsburskiej w Narzymiu.

W końcu XIX w. w Iłowie zaczęto odprawiać rzymskokatolickie nabożeństwa w prywatnym mieszkaniu. Pierwsza taka msza św. została odprawiona w 1899 r. Nabożeństwa były odprawiane co 4-6 tygodni w niedziele, na przemian przez księży z Białut i Działdowa. Od 1902 r. Iłowo należało do parafii katolickiej w Białutach. W 1912 r. ewangelicko-unijna gmina Kościelna z Narzymia wybudowała w Iłowie (ze składek parafian) Dom Modlitwy – murowaną kaplicę publiczną.

Na początku XX w. w Iłowie mieszkało 416 osób, prawie wyłącznie Polacy (62,5% ewangelicy, 37,5% katolicy). Od 1921 r. rzymskokatolickie nabożeństwa w Iłowie były odprawiane w prywatnym mieszkaniu co drugą niedzielę. Z inicjatywy proboszcza z Białut ks. Leona Sochaczewskiego w 1924 r. powołano Towarzystwo Budowy Kościoła w Iłowie. Kościół został wybudowany w 1927 r. projektu architekta Kwiatkowskiego z Urzędu Wojewódzkiego w Toruniu. Kościół został poświęcony przez ks. Władysława Tymeckiego – dziekana z Grążaw. Dnia 10 marca 1928 r. ks. biskup Stanisław Okoniewski utworzył w Iłowie parafię, wyłączając ją z parafii białuckiej. Kościół parafialny konsekrował biskup Kazimierz Kowalski w dniu odpustu 7 października 1953 r. W okresie międzywojennym do nowo powstałej parafii katolickiej w Iłowie należały następujące miejscowości Iłowo Dworzec, Stare Iłowo, Janowo i Dwukoły oraz Kraszewo. Działały czynnie stowarzyszenia: Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej (od 1927 r.), Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej (od 1927 r.), Dzieło Rozkrzewienia Wiary (od 1926 r.), Stowarzyszenie Mężów Katolickich, a następnie, w ramach Akcji Katolickiej: Katolickie Stowarzyszenie Mężów, Katolickie Stowarzyszenie Kobiet, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej.

Parafię w Iłowie w 1939 zamieszkiwało 2980 katolików, 950 protestantów, 23 żydów, 14 Badaczy Pisma Świętego i 4 prawosławnych. Kuratusem był ks. Tadeusz Broniszewski, a wikariuszem ks. Leonard Knuth. Po wybuchu II wojny światowej żandarmeria niemiecka przejęła plebanię w Iłowie, wikariusza wraz z organistą aresztowano, natomiast proboszcz zdołał schronić się w Klukowie koło Nasielska. Kościół zamknięto i urządzono w nim magazyn mebli. Podczas okupacji parafie powiatu działdowskiego w ramach administracji kościelnej podlegały komisarzowi biskupiemu ks. Pawłowi Pankowi, oddane mu w opiekę przez biskupa Karola Marię Spletta w dniu 19 marca 1941. Mimo zamknięcia kościoła parafialnego pracę duszpasterską w parafii iłowskiej w okresie okupacji prowadzili:

  • od początku wojny do 11 lipca 1940 ks. kuratus T. Broniszewski,
  • od początku wojny do 9 kwietnia 1940 ks. wikariusz L. Knuth,
  • od jesieni 1940 do jesieni 1941 dojeżdżał z Działdowa ks. Edmund Kleybor,
  • od 20 września 1941 do końca wojny dojeżdżał z Nidzicy ks. Engelbert Rahmel.

Po wojnie kościół ponownie otwarto. Administracyjnie podlegał diecezji chełmińskiej, a po reformie z 25 marca 1992 do diecezji toruńskiej.

Kościół parafialny

Kościół parafialny został oddany do użytku w 1927 r. Jest to budowla murowana cegły na kamiennej podmurówce, otynkowana, trójnawowa w stylu neobarokowym. Wieża kwadratowa.

Wyposażenie kościoła jest jednorodne i nawiązuje do form barokowych, pochodzi głównie z lat 30. oraz 50. XX w. Na głównym ołtarzu znajduje się obraz Matki Boskiej Różańcowej (na zasuwie obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa), w zwieńczeniu obraz św. Judy Tadeusza. Ołtarz w lewej bocznej nawie przedstawia św. Barbarę, a w nasadzie św. Teresę od Dzieciątka Jezus. Ołtarz boczny prawy jest późniejszy i wykonany został prawdopodobnie po wojnie. Głównym jego obrazem jest św. Józef z Dzieciątkiem. Wnętrze kościoła odnowiono w 1997 r.

Organy o zewnętrznej oprawie neoklasycystycznej i współczesnym jej wyposażeniu instrumentu, zbudował w 1930 r. W. Biernacki.

W kościele znajduje się barokowa monstrancja z 1702 r., ufundowana przez Mikołaja Wojciecha Więckowicza, proboszcza w Czarżach dla tamtejszego kościoła.

Inne kaplice i kościoły

Na terenie parafii znajduje się Dom Zakonny Zgromadzenia Sióstr Świętego Józefa III Zakonu św. Franciszka z Asyżu CFSS. Zgromadzenie sióstr józefitek zostało założone w 1884 r. we Lwowie przez ks. Zygmunta Gorazdowskiego (1845-1920). Na parterze domu zakonnego, znajduje się pół publiczna kaplica pw. św. Józefa. Raz w tygodniu (we wtorek) w kaplicy odprawiana jest msza święta, w której uczestniczy około 20 wiernych.

Miejscowości należące do parafii

Duszpasterze parafii

Proboszczowie

(lista chronologiczna)

  • ks. kan. mgr Jan Pezara (ur. 8 sierpnia 1956), wizytator katechetyczny dekanatu działdowskiego i obecny proboszcz parafii Iłowo-Osada
Święcenia kapłańskie otrzymał 30 maja 1982 roku w Pelplinie z rąk ks. Biskupa Mariana Przykuckiego. Następnie był wikariuszem w Chojnicach w parafiach Ścięcia św.Jana Chrzciciela i Matki Bożej Królowej Polski, w Gdyni-Grabówku i w Grudziądzu-Strzemięcinie. W 1992 roku został proboszczem w parafii Skarlinie i administratorem w parafii Mikołajki. Od 15.07.2001 roku jest proboszczem parafii Iłowo-Osada.
Wyświęcony 21 grudnia 1952 r. Następnie wikariusz w Grudziądzu i w Brodnicy oraz administrator w Cielętach. Od 1975 roku proboszcz w Iłowie-Osadzie. W latach 1977-1992 był dziekanem dekanatu działdowskiego. W 2001 r. przeszedł na emeryturę, ale pozostał w parafii Iłowo. Zmarł po długiej chorobie w 2004 r.[1]. Pochowany w Iłowie-Osadzie (patrz zdjęcie obok).
Po ukończeniu Gimnazjum Klasycznego Biskupiego w Płocku i sześcioletniego seminarium duchownego rozpoczął pracę jako kapłan w diecezji Łuckiej (obecnie Ukraina). W latach 1935-1939 nauczał religii na Wołyniu, najpierw w Szkole Powszechnej we Włodzimierzu, następnie w Starej Hucie i Moczulance. Po wojnie przybył do Polski i został zatrudniony jako administrator parafii Iłowo. Tutaj w 1945 r. założył Gimnazjum Mechaniczno-Kolejowe, w którym pełnił obowiązki dyrektora i nauczyciela religii. W 1947 r. został odwołany z funkcji dyrektora, opuścił Iłowo i został proboszczem parafii Szczutowo koło Sierpca, następnie w Rokiciu koło Płocka, wreszcie w Królewie. Dla uczczenia pamięci i zasług imię ks. Edmunda Domańskiego nadano Zasadniczej Szkole Zawodowej w Iłowie (17 maja 1996 r.)[2].
  • ks. Tadeusz Broniszewski (ur. 30 maja 1908 r. w Chełmży – zm. 11 lutego 1991 r. w Suwałkach), wyświęcony 19 grudnia 1931 r. przez ks. biskupa Stanisława Okoniewskiego. Jako wikariusz pracował w Kijowie (1932 r.), Piemażkowie (1932-1934), Brusach (1934-1935). W latach 1936-1937 był kuratusem Zakładu św. Karola Boromeusza. 1 lipca 1937 został mianowany kuratusem parafii w Iłowie. W 1940 roku, uciekając przed aresztowaniami schronił się w Klukowie koło Nasielska, gdzie pracował nierozpoznany w czasie okupacji jako tłumacz języka niemieckiego prawie do końca wojny. Następnie w latach 1945-1949 duszpasterzował w Łążynie i Bierzgłowie. Do Iłowa powrócił w 1950 r. i sprawował tu posługę kapłańską do 15 września 1975 r., kiedy to został emerytowany ze względu na stan zdrowia. Zmarł w szpitalu w Suwałkach. Pochowany został 14 lutego 1991 roku w parafii Matki Bożej Miłosierdzia w Suwałkach[3].

Grupy parafialne

• Żywy Różaniec,
• Akcja Katolicka,
• Modlitewna Grupa Świętego Józefa,
• Chór parafialny,
• Schola,
• Ministranci i lektorzy,
• Parafialny Zespół Caritas,
• Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży (KSM)

Zobacz też

Przypisy

  1. Na podstawie artykułu w Głosie Torunia nr 4 – XLVIII – 23 stycznia 2005 rok [dostęp: 2011-07-17]
  2. Na podstawie www parafii oraz strony szkoły
  3. Na podstawie ksiąg metrykalnych parafii Brusy i akt personalnych ks. Tadeusza Broniszewskiego

Linki zewnętrzne

  • Parafia MB Królowej Różańca Świętego w Iłowie-Osadzie na stronie diecezji toruńskiej
  • Strona parafii

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Działdowo County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Działdowo County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.46 N
  • S: 53.11 N
  • W: 19.67 E
  • E: 20.43 E
Japanese Map symbol (Church).svg
Japanese map symbol "Church". U+26EA
Ilowo-osada ks Szczeblewski.jpg
Autor: Beax, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Nagrobek ks.F.Szczeblewskiego w Iłowie-Osadzie
Ilowo-osada kosciol-1 beax.jpg
Autor: Beax, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kościół pw. MB Królowej Różańca Świętego w Iłowie
Ilowo-osada kosciol-2 beax.jpg
Autor: Beax, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kościół pw. MB Królowej Różańca Świętego w Iłowie, kruchta kościelna
Ilowo-osada kosciol-4 beax.jpg
Autor: Beax, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kościół pw. MB Królowej Różańca Świętego w Iłowie, grota obok kościoła