Parafia Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkach

Parafia pw.
Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Kazimierza
w Mońkach
Ilustracja
Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Siedziba

Mońki

Adres

ul. ks. Małynicza 1
19-100 Mońki

Data powołania

1920 rok

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Archidiecezja

białostocka

Dekanat

Mońki

Kościół

MB Częstochowskiej
i św. Kazimierza

Filie

Kaplice w Mońkach:
• w domu zakonnym
• przy plebanii

Proboszcz

ks. Wojciech Wojtach

Wezwanie

MB Częstochowskiej

Wspomnienie liturgiczne

26 sierpnia MB Częstochowskiej

Położenie na mapie Moniek
Mapa konturowa Moniek, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Parafia pw. Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkach”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafia pw. Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkach”
Położenie na mapie powiatu monieckiego
Mapa konturowa powiatu monieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafia pw. Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkach”
Położenie na mapie gminy Mońki
Mapa konturowa gminy Mońki, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafia pw. Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkach”
Ziemia53°24′13″N 22°47′28″E/53,403611 22,791111
Strona internetowa

Parafia pw. Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkach – rzymskokatolicka parafia należąca do dekanatu Mońki, archidiecezji białostockiej, metropolii białostockiej. Erygowana w 1920 r[1].

Historia

XX wiek

W roku 1916 rozpoczęto budowę plebanii, w której znalazła się również duża kaplica. Pracami kierował ks. Władysław Małynicz-Malicki. Budulec został zakupiony za kwotę 18 000 marek i pochodził z likwidowanych koszar carskich w Hornostajch. Ilość nabytych cegieł wystarczyła do wybudowania nie tylko kaplicy – plebanii, ale także została wykorzystana później do budowy kościoła.

W roku 1920 założono cmentarz parafialny, który aktualnie zajmuje powierzchnię ok. 3,5 ha.

W dniu 9 lipca 1920 r. zebrali się księża z okolicznych parafii w celu zakreślenia terytorialnych granic nowej parafii. Polecił to bp wileński - Jerzy Matulewicz. Nieobecny był dziekan białostocki, a obecnymi byli[2]:

  • ks. Jan Wojdyłowicz – proboszcz z Goniądza, dziekan dekanatu knyszyńskiego,
  • ks. Bolesław Tężyk – proboszcz Trzciannego,
  • ks. Izydor Niedroślański – proboszcz z Kalinówki Kościelnej,
  • ks. Mieczysław Małynicz-Malicki
  • ks. Aleksander Mioduszewski – wikariusz z Goniądza.

Od 1925 r. dalsze prace prowadził ks. Cyprian Łozowski. Projektantem świątyni był warszawski architekt profesor Stefan Szyller. W 1927 parafia liczyła 2542 parafian z tego 48 zamieszkiwało osadę (kościelno-kolejową) Mońki. Wybudowany kościół został konsekrowany przez abpa Romualda Jałbrzykowskiego metropolitę wileńskiego w dniu 13 czerwca 1931 r.

Po II wojnie światowej

W roku 1987 miała miejsce jedna z najważniejszych uroczystości w historii parafii było diecezjalne przyjęcie z diecezji łomżyńskiej kopii Obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej peregrynującego po Polsce. W uroczystościach, które odbyły się w kościele parafialnym, wzięli udział: prymas Polski Józef Glemp, kardynał Henryk Gulbinowicz i 43 biskupów z całej Polski. W czasie liturgii padły słowa;

„Patronka sama tu przyszła w Swej kopii aby nawiedzić ten Swój kościół i wiernych tej parafii”.

Słowa nawiązywały do wieloletnich trudności z odbudową kościoła czynione przez ówczesne władze ponadto wybór miejsca uroczystości powitania obrazu nie był więc przypadkowy, ponieważ w Mońkach parafia i kościół są pod tym samym wezwaniem co nawiedzająca ją kopia z Częstochowy.

XXI wiek

Dnia 19 czerwca 2014 r. w Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, abp Stanisław Szymecki uroczyście wprowadził nowego proboszcza – ks.kan Andrzeja Ziółkowskiego. Od tego dnia pełni tę funkcję.

Ks. kan. Andrzej Ziółkowski był proboszczem do 1 września 2017 r. Od 3 września 2017 r. tę funkcję objął Ks. Wojciech Wojtach, jednocześnie Dziekan dekanatu Monieckiego[3].

W dniu 29 października 2018 r. Metropolita białostocki ks. Abp Tadeusz Wojda przewodniczył Mszy św. w intencji misji w ramach Tygodnia Misyjnego „Pełni Ducha i posłani”. Było to także pierwsze spotkanie środowisk misyjnych i Rodziny Radia Maryja w Mońkach, które było transmitowane przez TV Trwam.

Miejsca święte

Kościół parafialny
Kościół parafialny pw. MB Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkach

Pod koniec II wojny światowej na terenach Podlasia w dniu 11 lipca 1944 r. wycofujące się wojska niemieckie zburzyły kościół. Zakaz ówczesnych władz PRL-u z roku 1948 uniemożliwiał odbudowę zniszczonego kościoła aż do roku 1957, dlatego też nabożeństwa odbywały się w rozbudowanej kaplicy pw. św. Kazimierza na plebanii. Po zakończonej odbudowie kościoła (mury) został on poświęcony w dniu 9 września 1960 r. Wykończenie (polichromia) wnętrza kościoła parafialnego trwało aż do roku 1966. 9 czerwca dokonano uroczystego odsłonięcia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej. Konsekracji odbudowanej świątyni dokonał bp Władysław Suszyński w dniu 12 czerwca 1966 r.

Kościoły filialne i kaplice
  • Kaplica pw. św. Kazimierza przy plebanii w Mońkach (patron Polski i Litwy)
  • Kaplica pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus w domu zakonnym w Mońkach
Cmentarz parafialny

W odległości 300 m od kościoła znajduje się cmentarz grzebalny założony w roku 1920 o powierzchni 2,0 ha, powiększony w 1976 do 3,5 ha. Na terenie Moniek położony jest również cmentarz komunalny w odległości 1 km od kościoła, o pow. 4 ha poświęcony i oddany do użytku w roku 1995.

Proboszczowie

  • ks. Mieczysław Małynicz-Malicki (1920 – 1923)
  • ks. M. Żołudziewicz (1923 – 1925)
  • ks. Cyprian Łozowski (1925 – 1935)
  • ks. Józef Dowgiłło (1935 – 1958)
  • ks. Stanisław Budnik (1958 – 1974)
  • ks. kan. Kazimierz Wilczewski (1974 – 1994)
  • ks. kan. Tadeusz Horosz (1995 – 2014)
  • ks. kan. Andrzej Ziółkowski (2014 – 2017)

Domy zakonne na terenie parafii

Obszar parafii

W granicach parafii znajdują się miejscowości[4]
oraz ulice Moniek
  • Astronomiczna,
  • Białostocka,
  • Broniewskiego,
  • Budnika,
  • Dworcowa,
  • Ełcka,
  • Głowackiego,
  • św. Kazimierza,
  • Kochanowskiego,
  • Kolbego,
  • Kolejowa,
  • Kopernika,
  • Kosmiczna,
  • Kościelna,
  • Krótka,
  • Leśna,
  • Łąkowa,
  • Magazynowa,
  • Małynicza,
  • Mickiewicza,
  • Nowokościelna,
  • Orzeszkowej,
  • Planetarna,
  • Polna,
  • Raginisa,
  • Reja,
  • Sienkiewicza,
  • Sikorskiego,
  • Słowackiego,
  • Spółdzielcza,
  • Straży Pożarnej,
  • Szkolna,
  • Tysiąclecia,
  • Wąska,
  • Al. Wojska Polskiego,
  • Wyszyńskiego,
  • Wyzwolenia,
  • Zdrojowa

Zmiany administracyjne

Parafia została utworzona na bazie wsi leżących na styku parafii; św. Agnieszki w Goniądzu oraz św. Piotra i Pawła w Trzciannem. Nowo powstała parafia wówczas należała do dekanatu Knyszyn, archidiecezji wileńskiej.

Parafia powołana w roku 1920[1], została określona terytorialnie podczas zebrania księży z okolicznych parafii w dniu 9 lipca 1920 r[2].

Do powstałej parafii przyłączono wsie:

Sikory, Ciesze, Koleśniki, Pyzy,

z parafii w Goniądzu[2]:

z parafii w Trzciannem[2]:

z parafii w Downarach planowano włączyć wieś Rybaki, jednak bez skutku[5].

Dekretem z dnia 23 maja 1997 r., abp Stanisława Szymeckiego erygował nową parafię pw. św. brata Alberta Chmielowskiego w Mońkach z siedzibą przy ul. Wojska Polskiego[6].

Przypisy

  1. ↑ a b Tadeusz Skutnik, Historia Parafii | Parafia pw. MB Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkac, Historia Parafii | Parafia pw. MB Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkac [dostęp 2021-05-15] (pol.), Fragment źródła opatrzony przypisem: " [8]Spis kościołów i duchowieństwa archidiecezji białostockiej, Białystok 1998, s.24.".
  2. ↑ a b c d Tadeusz Skutnik, Historia Parafii | Parafia pw. MB Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkac, Historia Parafii | Parafia pw. MB Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkac [dostęp 2021-05-15] (pol.), Fragment źródła opatrzony przypisem: "[13]APM, Księga protokołów, Protokół nr 6.".
  3. ↑ Archidiecezja Białostocka, Archidiecezja Białostocka [dostęp 2019-06-05] (pol.).
  4. ↑ N4K, Parafia pw. MB Częstochowskiej i św. Kazimierza, Parafia pw. MB Częstochowskiej i św. Kazimierza [dostęp 2021-05-15] (pol.).
  5. ↑ Tadeusz Skutnik, Historia Parafii | Parafia pw. MB Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkac, Historia Parafii | Parafia pw. MB Częstochowskiej i św. Kazimierza w Mońkac [dostęp 2021-05-15] (pol.), Fragment źródła (częściowo) opatrzony przypisem: "[14]Wiadomości Archidiecezjalne Wileńskie, nr.15, Wilno 1931, s.197.".
  6. ↑ N4K, Parafia pw. św. Brata Alberta Chmielowskiego, Parafia pw. św. Brata Alberta Chmielowskiego [dostęp 2021-05-15] (pol.).

Bibliografia

  • Józef Maroszek, Arkadiusz Studniarek: Szkic historyczny miasta i gminy Mońki ISBN 83-88097-82-2.

Linki zewnętrzne

Parafie dekanatu Mońki

Matki Boskiej Częstochowskiej church in Mońki.JPG

Media użyte na tej stronie

Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Powiat moniecki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu monieckiego, Polska
Mońki (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Mońki, Polska
Japanese Map symbol (Church).svg
Japanese map symbol "Church". U+26EA
Matki Boskiej Częstochowskiej church in Mońki.JPG
Autor: karorek user, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Zabytkowy Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej w Mońkach (nebarokowy)
Mońki location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Moniek, Polska