Parafia Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Pasynkach

Parafia Narodzenia św. Jana Chrzciciela
Ilustracja
Cerkiew parafialna
Państwo

 Polska

Siedziba

Pasynki

Adres

Pasynki 40A
17-100 Bielsk Podlaski

Data powołania

przełom XV i XVI w.;
1944 (reaktywacja)

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

Diecezja

warszawsko-bielska

Dekanat

Bielsk Podlaski

Cerkiew

Narodzenia św. Jana Chrzciciela

Proboszcz

ks. prot.[1] mgr Jarosław Łojko

Wezwanie

Narodzenia św. Jana Chrzciciela

Wspomnienie liturgiczne

24 czerwca/7 lipca

Położenie na mapie gminy wiejskiej Bielsk Podlaski
Mapa konturowa gminy wiejskiej Bielsk Podlaski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cerkiew parafialna”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Cerkiew parafialna”
Położenie na mapie powiatu bielskiego
Mapa konturowa powiatu bielskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Cerkiew parafialna”
Ziemia52°48′11,9″N 23°18′25,8″E/52,803306 23,307167

Parafia Narodzenia św. Jana Chrzcicielaparafia prawosławna w Pasynkach, w dekanacie Bielsk Podlaski diecezji warszawsko-bielskiej.

Na terenie parafii funkcjonuje 1 cerkiew i 1 kaplica:

We wsi Miękisze znajduje się kapliczka przy otoczonym kultem źródełku[2].

Historia

Kapliczka przy źródle w Miękiszach

Początki parafii nie są dokładnie znane. Erygowana prawdopodobnie na przełomie XV i XVI w. przez namiestników bielskich. Pierwszy dokument pisany odnoszący się do wizytacji parafii pochodzi z 1727. W tym czasie w jej skład wchodziły wsie: Pasynki, Ogrodniki, Saki, Zubowo, Knorozy, Pilipki, Łoknica, Miękisze i Szewele. Zamieszkiwało w nich 2231 parafian (w tym 1611 dorosłych i 620 dzieci, dane z 1828), a 3480 w 1900.

W środę Wielkiego Tygodnia (Страстной Седмицы) 1889 r. w cerkwi parafialnej niespodziewanie wybuchł pożar. Przed żywiołem zdołano uratować jedynie część ikon i utensylii. Wiosną 1890 r. rozpoczęto budowę nowej cerkwi.

Według Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku osiem wsi, które do wybuchu I wojny światowej stanowiły parafię[a], zamieszkiwało 1320 osób, w tym 1294 wyznania prawosławnego (co stanowiło ponad 98% wszystkich mieszkańców tych miejscowości)[3]. Mimo to w 1923 r. z inicjatywy niepodległych władz polskich parafię skasowano, a wsie dołączono do parafii Czyże i Klejniki. Ponowne wznowienie działalności nastąpiło dopiero w 1944.

W 2000 parafia liczyła 784 wiernych, w tym: Pasynki (132), Ogrodniki (101), Łoknica (91), Zubowo (146), Pilipki (94), Treszczotki (57), Miękisze (71) i Saki (92).

W 2017 r. w Miękiszach, przy otoczonym kultem źródełku zbudowano kapliczkę z dzwonnicą[2].

Obecnie w skład parafii wchodzą następujące miejscowości: Pasynki, Miękisze, Treszczotki, Łoknica, Pilipki, Saki, Ogrodniki, Sobótka, Zubowo i przysiółek Nurzec, Użyki, Stupniki.

Wykaz proboszczów

  • początek XIX w. – 1825 – ks. Michał Łopuszyński[4]
  • 06(11).1825–13.05.1849 † – ks. Adam Kostycewicz
  • 10.1849–1886 – ks. Andrzej Kostycewicz († 22.05.1891)
  • 1887-08.1906, 1915(?)–1923 – ks. Bazyli Kostycewicz
  • 190? – ks. Włodzimierz Romanowski
  • 1979–1993 – ks. Eugeniusz Kosakowski
  • 1993–1996 – ks. Aleksander Surel
  • 1996–2018 – ks. Eugeniusz Suszcz
  • 2018–2019 – ks. Mikołaj Kulik[5]
  • od 2019 – ks. Jarosław Łojko[6]

Uwagi

  1. W rzeczywistości parafia liczyła dziewięć wsi. W artykule nie uwzględniono wsi Szewele, gdyż spisano ją razem ze wsią Widowo, która nie należała do parafii w Pasynkach. W Widowie, spisanym razem z Szewelami, na 445 mieszkańców tylko jedna osoba nie była wyznania prawosławnego.

Przypisy

  1. ks. Jerzy Doroszkiewicz: Komunikat Kancelarii Św. Soboru Biskupów. orthodox.pl, 31 marca 2021. [dostęp 2021-03-31].
  2. a b Anna Radziukiewicz: W czerwcowym Przeglądzie Prawosławnym. cerkiew.pl, 28 maja 2021. [dostęp 2021-05-29].
  3. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 5: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 26 (35).
  4. o. Grzegorz Sosna, Doroteusz Fionik. Pasynki i okolice. – Bielsk Podlaski, Ryboły, Białystok: Białoruskie Towarzystwo Historyczne, 2001. – 282 s., il. – ISBN 83-915029-2-9. – S. 43–57 (3–17, Rozdział IV. Epoka ojców Kostycewiczów), 71, 78 (1, 8, Rozdział V. Początki szkolnictwa cerkiewno-parafialnego)
  5. Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, nr 2/2019, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 0239-4499, s. 11
  6. Dekanat Bielsk Podlaski. orthodox.pl. [dostęp 2019-08-15].

Bibliografia

  • Kalendarz Prawosławny 2022, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, Warszawa 2021, ISSN 1425-2171, s. 195.
  • ks. Grzegorz Sosna, Bibliografia parafii prawosławnych na Białostocczyźnie – część demograficzna, Ryboły 1992
  • Hierarchia i kler kościoła prawosławnego w granicach II Rzeczypospolitej i Polski powojennej w XIX–XXI wieku, ks. Grzegorz Sosna i m. Antonina Troc-Sosna, Ryboły 2012

Media użyte na tej stronie

Bielsk Podlaski (gmina wiejska) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Bielsk Podlaski, Polska
Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Powiat bielski (województwo podlaskie) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu bielskiego, Polska
Japanese Map symbol (Church).svg
Japanese map symbol "Church". U+26EA
Kapliczka przy źródełku w Miękiszach 01.jpg
Autor: jdx, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kapliczka z dzwonnicą przy „cudownym źródełku” w Miękiszach.
Kaplica św. Anny w Pasynkach 2.JPG
Autor: jdx, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kaplica św. Anny w Pasynkach.
Cerkiew Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Pasynkach 1.JPG
Autor: jdx, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cerkiew Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Pasynkach.