Parafia Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Pasynkach
 Cerkiew parafialna | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres | Pasynki 40A |
| Data powołania | przełom XV i XVI w.; |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Dekanat | |
| Cerkiew | |
| Proboszcz | |
| Wezwanie | Narodzenia św. Jana Chrzciciela |
| Wspomnienie liturgiczne | 24 czerwca/7 lipca |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Bielsk Podlaski _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy wiejskiej Bielsk Podlaski") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bielskiego _location_map.png "Mapa lokalizacyjna powiatu bielskiego") | |
 52°48′11,9″N 23°18′25,8″E/52,803306 23,307167 | |
Parafia Narodzenia św. Jana Chrzciciela – parafia prawosławna w Pasynkach, w dekanacie Bielsk Podlaski diecezji warszawsko-bielskiej.
Na terenie parafii funkcjonuje 1 cerkiew i 1 kaplica:
- cerkiew Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Pasynkach – parafialna
- kaplica św. Anny w Pasynkach – cmentarna
We wsi Miękisze znajduje się kapliczka przy otoczonym kultem źródełku[2].
Historia
Początki parafii nie są dokładnie znane. Erygowana prawdopodobnie na przełomie XV i XVI w. przez namiestników bielskich. Pierwszy dokument pisany odnoszący się do wizytacji parafii pochodzi z 1727. W tym czasie w jej skład wchodziły wsie: Pasynki, Ogrodniki, Saki, Zubowo, Knorozy, Pilipki, Łoknica, Miękisze i Szewele. Zamieszkiwało w nich 2231 parafian (w tym 1611 dorosłych i 620 dzieci, dane z 1828), a 3480 w 1900.
W środę Wielkiego Tygodnia (Страстной Седмицы) 1889 r. w cerkwi parafialnej niespodziewanie wybuchł pożar. Przed żywiołem zdołano uratować jedynie część ikon i utensylii. Wiosną 1890 r. rozpoczęto budowę nowej cerkwi.
Według Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku osiem wsi, które do wybuchu I wojny światowej stanowiły parafię[a], zamieszkiwało 1320 osób, w tym 1294 wyznania prawosławnego (co stanowiło ponad 98% wszystkich mieszkańców tych miejscowości)[3]. Mimo to w 1923 r. z inicjatywy niepodległych władz polskich parafię skasowano, a wsie dołączono do parafii Czyże i Klejniki. Ponowne wznowienie działalności nastąpiło dopiero w 1944.
W 2000 parafia liczyła 784 wiernych, w tym: Pasynki (132), Ogrodniki (101), Łoknica (91), Zubowo (146), Pilipki (94), Treszczotki (57), Miękisze (71) i Saki (92).
W 2017 r. w Miękiszach, przy otoczonym kultem źródełku zbudowano kapliczkę z dzwonnicą[2].
Obecnie w skład parafii wchodzą następujące miejscowości: Pasynki, Miękisze, Treszczotki, Łoknica, Pilipki, Saki, Ogrodniki, Sobótka, Zubowo i przysiółek Nurzec, Użyki, Stupniki.
Wykaz proboszczów
- początek XIX w. – 1825 – ks. Michał Łopuszyński[4]
- 06(11).1825–13.05.1849 † – ks. Adam Kostycewicz
- 10.1849–1886 – ks. Andrzej Kostycewicz († 22.05.1891)
- 1887-08.1906, 1915(?)–1923 – ks. Bazyli Kostycewicz
- 190? – ks. Włodzimierz Romanowski
- 1979–1993 – ks. Eugeniusz Kosakowski
- 1993–1996 – ks. Aleksander Surel
- 1996–2018 – ks. Eugeniusz Suszcz
- 2018–2019 – ks. Mikołaj Kulik[5]
- od 2019 – ks. Jarosław Łojko[6]
Uwagi
- ↑ W rzeczywistości parafia liczyła dziewięć wsi. W artykule nie uwzględniono wsi Szewele, gdyż spisano ją razem ze wsią Widowo, która nie należała do parafii w Pasynkach. W Widowie, spisanym razem z Szewelami, na 445 mieszkańców tylko jedna osoba nie była wyznania prawosławnego.
Przypisy
- ↑ ks. Jerzy Doroszkiewicz: Komunikat Kancelarii Św. Soboru Biskupów. orthodox.pl, 31 marca 2021. [dostęp 2021-03-31].
- ↑ a b Anna Radziukiewicz: W czerwcowym Przeglądzie Prawosławnym. cerkiew.pl, 28 maja 2021. [dostęp 2021-05-29].
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 5: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 26 (35).
- ↑ o. Grzegorz Sosna, Doroteusz Fionik. Pasynki i okolice. – Bielsk Podlaski, Ryboły, Białystok: Białoruskie Towarzystwo Historyczne, 2001. – 282 s., il. – ISBN 83-915029-2-9. – S. 43–57 (3–17, Rozdział IV. Epoka ojców Kostycewiczów), 71, 78 (1, 8, Rozdział V. Początki szkolnictwa cerkiewno-parafialnego)
- ↑ Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, nr 2/2019, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 0239-4499, s. 11
- ↑ Dekanat Bielsk Podlaski. orthodox.pl. [dostęp 2019-08-15].
Bibliografia
- Kalendarz Prawosławny 2022, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, Warszawa 2021, ISSN 1425-2171, s. 195.
- ks. Grzegorz Sosna, Bibliografia parafii prawosławnych na Białostocczyźnie – część demograficzna, Ryboły 1992
- Hierarchia i kler kościoła prawosławnego w granicach II Rzeczypospolitej i Polski powojennej w XIX–XXI wieku, ks. Grzegorz Sosna i m. Antonina Troc-Sosna, Ryboły 2012
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Bielsk Podlaski, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.50 N
- S: 52.17 N
- W: 21.45 E
- E: 24.10 E
Autor:
Mapa powiatu bielskiego, Polska
.svg)
Japanese map symbol "Church". U+26EA
Autor: jdx, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kapliczka z dzwonnicą przy „cudownym źródełku” w Miękiszach.
Autor: jdx, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cerkiew Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Pasynkach.