Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Brasławiu

Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Brasławiu
Парафія Нараджэння Найсвяцейшай Дзевы Марыі у Браславе
Ilustracja
kościół parafialny
Państwo

 Białoruś

Siedziba

Brasław

Adres

ul. Sowiecka 1, 211970 Brasław

Data powołania

1422

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Diecezja

witebska

Dekanat

Brasław

Kościół

Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Brasławiu

Nadzór

Salwatorianie

Proboszcz

ks. Stanisław Mrzygłód SDS

Wezwanie

Narodzenie Najświętszej Maryi Panny

Wspomnienie liturgiczne

Uroczystość Matki Bożej, Królowej Jezior - 22 sierpnia, 8 września

Położenie na mapie Białorusi
55°38′02,76″N 27°02′56,04″E/55,634100 27,048900

Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Brasławiu(biał. Парафія Нараджэння Найсвяцейшай Дзевы Марыі у Браславе) – parafia rzymskokatolicka w Brasławiu. Należy do Dekanatu Brasławskiego diecezji witebskiej. Została utworzona w 1422 roku.

Historia

Pierwszy kościół katolicki w Brasławiu wybudował w 1423 roku wojewoda wileński Monwid. Była to drewniana świątynia pod wezwaniem Matki Bożej, znajdująca się na górze zamkowej. Po pożarze około 1490 roku, nowy kościół wybudował w 1504 roku król Aleksander. W 1500 roku potwierdził przywileje nadane kościołowi parafialnemu Najświętszej Mary Panny. W 1661 roku kościół i całe miasteczko zostało spalone przez wojska moskiewskie. W 1669 roku parafia znajdowała się w dekanacie brasławskim diecezji wileńskiej. W 1676 roku podczas wizytacji bp Mikołaja Słupskiego kościół nie był w pełni odbudowany. W 1744 roku parafia posiadała filie w Belmontach i Opsie. W 1777 roku przy kościele istniała szkoła parafialna.

W 1781 roku parafia liczyła 2640 wiernych.

11 maja 1794 roku Rosjanie podpalili miasto w wyniku czego spłonął również kościół. Nabożeństwa przeniesiono do unickiej cerkwi, a później przystosowano do tego osobny drewniany budynek.

W 1798 roku parafia liczyła 11135 wiernych. Posiadała filie w Opsie, Belmontach, Plusach oraz kaplicę w Pochoszczy.

Obecny kościół wzniesiony został w latach 1824-1826, a gruntownie przebudowany i powiększony w latach 1894-1897. W latach 1849-1924 parafia należała do diecezji żmudzkiej. W 1863 roku za pomoc w Powstaniu styczniowym zostaje skazany na zesłanie ks. Rajuniec. W 1876 roku wybudowano nową plebanię, parafię wizytował bp. Aleksander Bereśniewicz. W 1878 roku parafia liczyła 14717 wiernych. W 1880 parafia znajdowała się w dekanacie nowo-aleksandrowskim diecezji żmudzkiej i liczyła 14738 wiernych. W 1893 parafię wizytował bp. Mieczysław Pallulon.

W czerwcu 1906 kościół został konsekrowany przez bp. Gaspara Cyrtowta, sufragana żmudzkiego. W 1915 roku parafię wizytował bp. Franciszek Karewicz.

W latach 1925-1989 parafia należała do archidiecezji wileńskiej. W 1927 roku parafię wizytował abp Romuald Jałbrzykowski.

W 1928 roku parafia liczyła około 6917 wiernych, w 1938 - 5846 wiernych, a w 1939 - ponad 7 tysięcy.

W 1941 roku rozpoczęła się okupacja niemiecka tych terenów. W Brasławiu Niemcy utworzyli getto dla Żydów. W czerwcu 1942 roku rozpoczęli ich całkowite wyniszczanie. W mieście działy się straszne sceny. 25 czerwca 1942 roku grupa Żydów próbowała się schronić na plebanii i szukała ratunku u proboszcza ks. dziekana Mieczysława Akrejcia. Wtedy też rozegrał się tragiczny koniec tego kapłana. Jedni mówią, że ks. Akrejć na ganku plebanii otoczony uciekającymi Żydami i przejęty ich tragedią dostał zawału serca i na miejscu zmarł. Inni natomiast przekazują, że tam księdza dosięgła kula z niemieckiego automatu i ugodziła śmiertelnie w serce. Niemcy zabronili jednak o tym mówić i rozgłaszali wersję o zawale serca. Mieszkańcy Brasławia przekazują, iż ks. Akrejć jeszcze w ostatnich chwilach swego życia pokazywał drogę ucieczki i schronienia Żydom. Z pewnością służył im swoją pomocą już wcześniej. Ksiądz Akrejć został pochowany obok brasławskiego kościoła[1].

Po II wojnie światowej kościół został zamknięty i zamieniony na skład zboża. Determinacja mieszkańców doprowadziła do ponownego otwarcia świątyni w 1952 roku. Parafia nie mogła jednak funkcjonować bez przeszkód, prześladowania ze strony władz komunistycznych trwały do roku 1989. Nie posiadała stałego kapłana, dojeżdżali do niej księża z sąsiednich parafii[2]. W 1992 r. posługę w parafii rozpoczęli salwatorianie[3].

W latach 1989-1999 parafia leżała w diecezji mińskiej, a następnie archidiecezji mińsko-mohylewskiej. W 1991 roku parafię wizytował abp Kazimierz Świątek.

W 1999 biskup nowo powstałej diecezji witebskiej Władysław Blin nadał status Maryjnego Sanktuarium Matki Bożej Królowej Jezior. 9 kwietnia 2006 roku sanktuarium nawiedził nuncjusz apostolski na Białorusi abp Martin Vidović[4].

Obszar parafii

W 2004 roku parafia obejmowała swoim obszarem miejscowości: Brasław, Nadbrzeże, Bużany, Jemilianiszki, Zajeleńce, Mejszule, Dąbki, Wiaski, Ratkuny, Rozewo, Subociszki, Gierczany, Bratnia Góra, Kiszkieliszki, Wieze, Uszeniszki, Wielikiance, Kruki, Zybki, Żwirbli, Bielany, Miekiany, Marianpol, Krasnosielce, Puzyry, Kalenkiszki, Jelno, Zaraczcze, Usiany, Zazony, Strusto, Muraż, Antonowce, Plebańce, Pietuszki, Litewszczyzna, Szawury, Rubież, Żwiryni, Łapki.

Wydzielone parafie

Z parafii wydzielono parafie:

  • Parafia św. Jana Chrzciciela w Opsie
  • Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Achremowcach
  • Parafia Trójcy Przenajświętszej w Plusach
  • Parafia św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Urbanach
Ołtarz polowy przy kościele parafialnym
Groby trzech księży proboszczów przy kościele: F. Birutowicza, Cz. Wilczyńskiego i M. Akrejcia

Proboszczowie parafii od 1790 roku

imię i nazwiskodaty urzędowania
Ks. Piotr Toczyłowski1790
Ks. Ignacy Nowicki1818 - 1834
Ks. Piotr Dowgiłłowicz18491868
Ks. Józef Noniewicz1869 - 1880
Ks. Piotr Dowgiłłowicz1894
Ks. Franciszek Birutowicz18971920
Ks. Piotr Brukwicki[5]1922
Ks. Józef Sawicki[5]1928 - 1931
Ks. Mieczysław Akrejć1933 - 1942
O. Franciszek Świątek CSsR[6]1952 - 1958
Ks. Antoni Szubzda1955 - 1958
Ks. Jan Zawistowski1959 - 1967
Ks. Czesław Wilczyński19671986
Ks. Henryk Okołotowicz1986 - 1988
Ks. Franciszek Kisiel1988 - 1993
Ks. Stefan Prekurat SDS19941997
Ks. Leszek Witwicki SDS1997 - 2008?
Ks. Stanisław Mrzygłód SDS

Przypisy

  1. CZAS MIŁOSIERDZIA, www.bialystok.opoka.org.pl [dostęp 2016-03-25].
  2. Królowa Jezior z Brasławia :: Religie, Kresy.pl [dostęp 2016-03-26].
  3. Bosak-Bosakowski, Królowa Jezior z Brasławia » Kresy, Kresy, 7 lipca 2009 [dostęp 2020-09-23] (pol.).
  4. Bras³aw wita goœci :: Koœció³ Rzymsko-Katolicki na Bia³orusi, www.catholic.by [dostęp 2016-03-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-08].
  5. a b Księża z Brasławszczyzny – miejsce spoczynku | BRASŁAWSZCZYZNA [dostęp 2016-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-09].
  6. Marian Brudzisz, Duszpasterstwo redemptorystów wśród Polaków w republikach radzieckich Litwy i Białorusi w latach 1939-1990, „Studia Polonijne”, 31 (0), 16 maja 2017, s. 87–93, ISSN 2544-526X [dostęp 2019-03-30] (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Japanese Map symbol (Church).svg
Japanese map symbol "Church". U+26EA
Kaścioł - Brasłaŭ - 10.jpg
Autor: zedlik, Licencja: CC BY-SA 3.0
Burial place near the catholic church of Virgin Mary, Brasłaŭ. Viciebsk province, Belarus.
Kaścioł - Brasłaŭ - 14.jpg
Autor: zedlik, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ground near the catholic church of Virgin Mary, Brasłaŭ. Viciebsk province, Belarus.
Kaścioł - Brasłaŭ - 24.jpg
Autor: zedlik, Licencja: CC BY-SA 3.0
Catholic church of Virgin Mary, Brasłaŭ. Viciebsk province, Belarus.