Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Olecku

Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego
kościół parafialny
Państwo	Polska
Siedziba	Olecko
Adres	ul. Zamkowa 6, 19-400 Olecko
Data powołania	1871
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Diecezja	ełcka
Dekanat	Olecko – św. Jana Apostoła
Kościół	Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Olecku
Proboszcz	ks. prał. dr Andrzej Jaśko
Wspomnienie liturgiczne	14 września
Położenie na mapie Olecka Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego
Położenie na mapie powiatu oleckiego Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego
Położenie na mapie gminy Olecko Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego
54°02′21″N 22°30′39″E/54,039167 22,510833
Strona internetowa

Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Olecku – rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Olecko – św. Jana Apostoła należącym do diecezji ełckiej.^[1] Jest najstarszą parafią katolicką w mieście – została erygowana w 1871 r. Diecezjalne Sanktuarium Krzyża Świętego od 13 maja 1994 r. zgodnie z dekretem ówczesnego biskupa ełckiego ks. bpa Wojciecha Ziemby. Od 15 lipca 2020 r. proboszczem parafii jest ks. prał. dr Andrzej Jaśko, a od 24 sierpnia 2020 r. wikariuszem ks. mgr Paweł Lenda.

Msze i nabożeństwa

Porządek Mszy św.:

• Niedziele i święta – 08:00, 10:00, 12:00, 17:00.
• Dni powszednie – 07:30, 18:00.
• Sakrament pokuty i pojednania – 15 minut przed każdą Mszą świętą.

Ponadto:

• w niedziele i święta o godz. 07:30 Godzinki ku czci NMP;
• w pierwsze niedziele miesiąca po Mszy o 12:00 wystawienie Najświętszego Sakramentu i możliwość adoracji w ciszy do godz. 17:00 (o 16:00 wspólna Koronka do MB, Różaniec i zmiana tajemnic);
• w pierwsze czwartki miesiąca od godz. 17:00 tzw. „Godzina Święta” – adoracja;
• 25. dnia każdego miesiąca adoracja dla wspólnot – modlitwa za wstawiennictwem MB Królowej Pokoju;
• w pierwsze piątki miesiąca po Mszach wystawienie i nabożeństwo wynagradzające Najświętszemu Sercu Pana Jezusa;
• w każdą drugą sobotę miesiąca o 18:00 Msza Św. a po niej wystawienie i adoracja z modlitwą o uzdrowienie duszy i ciała;
• Wspólnota Odnowy w Duchu Świętym „Emaus” ma we czwartki Mszę Św. o 18:00, a po niej wspólne spotkanie w domu parafialnym;
• w każdy trzeci poniedziałek miesiąca czciciele i członkowie Dzieła Nieustannej Nowenny Uczniów Jezusa mają swoją Mszę o Duchu Św. godz. 18:00, a po niej adorację z modlitwą do Ducha Św.;
• w ostatnie piątki miesiąca o godz. 17:30 Droga Krzyżowa i o 18:00 Msza Św. Składkowa;
• codziennie o godz. 15:00 Koronka do MB.

Wspólnoty działające na terenie parafii^[2]

Przy parafii działają:

• Liturgiczna Służba Ołtarza
• Starsza Służba Liturgiczna
• Dzieci Komunijne
• Bierzmowani
• Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży
• Różaniec Rodziców za Dzieci
• Wspólnoty Żywego Różańca
• Wspólnota Mężczyzn Św. Józefa
• Dzieło Nieustannej Nowenny Uczniów Jezusa do Ducha Św.
• Wspólnota Odnowy w Duchu Św. „Emaus”
• Parafialny Zespół Caritas

Historia^[3]

Olecko zostało założone w roku 1560 przez księcia Albrechta na pamiątkę spotkania się z królem Zygmuntem Augustem, fundatorem pobliskiego miasta Augustowa. W chwili założenia Olecko było całkowicie protestanckie. W wieku XIX osiedliła się tu większa ilość katolików, którzy w roku 1853 otrzymali własnego duszpasterza. Budowę kościoła rozpoczęto W 1859 roku, poświęcono 1 grudnia 1861, a konsekrował go 27 sierpnia 1862 roku ks. bp Antoni Frenzl. Prawa parafialne Olecko uzyskało 31 marca 1871 roku, gdy bp F. Krementz erygował parafię p.w. Podwyższenia Krzyża Św. i św. Wojciecha.

Zgodnie z dekretem, nowo powstała parafia weszła w skład dekanatu sambijskiego z siedzibą w Królewcu i obejmowała tereny powiatu oleckiego oraz gołdapskiego. Zaraz po wojnie parafia w Olecku obejmowała teren późniejszych parafii w Wieliczkach, Cichym, Świętajnie, Gąskach i Kowalach Oleckich. W wyniku usamodzielnienia się tych placówek teren parafii uszczuplił się o kilkanaście miejscowości. Dalsze zmiany granic parafii nastąpiły w latach 1974–1978. Wówczas to z terenu parafii wydzielono dwie nowe: w Szarejkach i Szczecinkach. Zmiany polityczne w latach 80. pozwoliły na utworzenie większej liczby parafii także w samym mieście.

Kiedy w roku 1987 w Olecku utworzono nową parafię p.w. NMP Królowej Polski, parafia p.w. Krzyża Św. stała się rektoratem. Ponownie podniesiona do funkcji parafii 3 lipca 1989 przez ks. bpa Edmunda Piszcza – Biskupa Warmińskiego. Wraz z reorganizacją struktur kościelnych w Polsce w 1992 roku parafia Podwyższenia Krzyża Św. weszła w skład nowo utworzonej diecezji ełckiej i dekanatu Olecko. 13 maja 1994 Biskup Ełcki Wojciech Ziemba ustanowił kościół parafialny Diecezjalnym Sanktuarium Krzyża Świętego. W 1998 r. z parafii Podwyższenia Krzyża Św. wydzielono jeszcze jedną parafię – Wniebowzięcia NMP. W 2002 r. Biskup Ełcki Edward Samsel dokonał reorganizacji dekanatu Oleckiego. W jej wyniku parafia Podwyższenia Krzyża Św. znalazła się w nowo powołanym dekanacie – Olecko, św. Jana Apostoła, wraz z parafiami: Olecko-Lesk, Cimochy, Gąski, Szczecinki, Wieliczki.

Kult Krzyża Świętego^[3]

Krzyż misyjny przy kościele wykonany z drzewa dębowego został ustawiony w 1960 roku na zakończenie misji parafialnych. 10 września 1981 w czasie przygotowania do odpustu, po nabożeństwie wierni wychodzący z kościoła zauważyli strugi płynące z przodu i z prawej strony krzyża pod ramieniem poprzecznym. Sączące się krople koloru czerwonego spływały kilka dni. „Krwawienie” trwało do końca listopada 1981 roku. 2 marca 1982 „krwawienie” ponowiło się. Wierni uznali to za znak – wezwanie i przestrogę. Ludność odczytywała w tym znaku krwawiące rany Chrystusa. Wydarzenie stało się głośne nie tylko w regionie, ale też i w całej Polsce. Zaczęły napływać pielgrzymki z całego kraju. Na odpust obchodzony w wigilię święta, 13 września 1981 r. przybyły pielgrzymki z Warszawy, Białegostoku, Lublina. Zamościa i ze Śląska, łącznie ponad 2 tys. osób. Ówczesne władze państwowe nie interweniowały, a władze kościelne nie zajęły oficjalnego stanowiska. W 1987 r. staraniem ks. S. Tabaki (ówczesnego rektora kościoła) krzyż obudowano, tworząc rodzaj kaplicy na planie kwadratu. W północnej, wschodniej i zachodniej elewacji od przyziemia do 3/4 wysokości kaplicy umieszczono przeszklone okna w formie wydłużonego prostokąta zakończonego półkoliście. Całość budowli nakryta została czterema dwuspadowymi daszkami wykonanymi z dachówki ceramicznej zakończonej krzyżem. We wnętrzu kaplicy umieszczono obrazy – wota oraz tablicę z krótką historią wydarzeń. Ramię poprzeczne krzyża zostało umieszczone w specjalnej gablocie. Od roku 2003, w 25 rocznicę Pontyfikatu Jana Pawła II, przy Krzyżu o godz. 15:00 odmawiana jest codziennie Koronka do Miłosierdzia Bożego. Szczególnie z okazji odpustu Podwyższenia Krzyża Świętego (14 września) gromadzą się wierni nie tylko z okolicznych miejscowości, ale także z terenu całej diecezji ełckiej.

1987 – rozpoczęto budowę kaplicy Krzyża.

1989 – przybyły pierwsze piesze pielgrzymki.

1993–1994 – wybudowano stacje Męki Pańskiej.

13 V 1994 – Dekret Biskupa Ełckiego ustanawiający Sanktuarium Krzyża św.

14 IX 1994 – Dekret erygujący Drogę Krzyżową wokół kościoła.

17 IX 1994 – Biskup Julian Wojtkowski z Olsztyna w obecności Biskupa Ełckiego, kapłanów i wiernych poświęcił Stacje Drogi Męki Pańskiej i odprawił nabożeństwo Drogi Krzyżowej.

W Roku Jubileuszowym 2000 wykonano dębową obudowę krzyża. Miejsce to stanowi szczególny kult Krzyża św. i Męki Pańskiej.

Duszpasterze^[4]

Wykaz proboszczów

• ks. Jan Osiński (1853–1867),
• ks. Karol Schneider (1867–1885),
• ks. Józef K. Knorr (1885–1891),
• ks. Franciszek Schnarbach (1891–1900),
• ks. Bernard Zimmermann (1900–1911),
• ks. Franciszek Biernath (1911–1920),
• ks. Joannes Zink (1920–1926),
• ks. Karol Langwald (1926–1934),
• ks. Arthur Schultz (1934–1935),
• ks. Horst Markowsky (1935–1944),
• ks. Aleksander Harusiewicz (1944-1945),
• ks. Jan Tomaszewski (1945–1946),
• ks. Wacław Batowski (1946–1948),
• ks. Ludwik Białek (1948–1953),
• ks. Kazimierz Mackiewicz (1953–1975),
• ks. Józef Mańkowski (1975–1980),
• ks. inf. Edmund Łagód (1980–1987),
• ks. Jerzy W. Brzeszczyński (1987),
• ks. prał. Stanisław Tabaka (1987–2006),
• ks. prał. Marian Salamon (2006–2016),
• ks. kan. Andrzej Bryg (2016–2017),
• ks. kan. Waldemar Barnak (2017–2020),
• ks. prał. Andrzej Jaśko (2020–).

Wykaz wikariuszy

• ks. Jan Bułat (1949–1954),
• ks. Kazimierz Olszewski (1954–1955),
• ks. Zbigniew Nowak (1955–1957),
• ks. B. Binkowski (1957–1958),
• ks. J. Jankowski (1957–1958),
• ks. F. Rut (1958),
• ks. Wincenty Niedośpiał (1959–1961),
• ks. Władysław Gołyński (1960),
• ks. Mieczysław Szabla (1961),
• ks. Bogdan Grzankowski (1964–1967),
• ks. Wojciech Kosno (1966–1968),
• ks. Stanisław Bielawski (1966-1974),
• ks. Franciszek M. Gryboś (1968),
• ks. M. Ruta (1968),
• ks. Ryszard Szczerba (1969–1976),
• ks. Walenty Bykowski (1970),
• ks. Jan Graszek (1974),
• ks. Franciszek Stosik (1974),
• ks. Władysław Hnatczuk (1975),
• ks. W. Hłodnuk (1976),
• ks. Roman Żendarski (1976),
• ks. A. Kondrat (1977),
• ks. Józef Kusiej (1978),
• ks. Antoni Myjak (1978),
• ks. Jan Kurzątkowski (1980),
• ks. Mieczysław Szczęsnowicz (1980),
• ks. K. Szymański (1981),
• ks. Zdzisław S. Grabowski (1981–1982),
• ks. Jarosław Sznitowski (1981),
• ks. Wacław Karawaj (1981),
• ks. Piotr Miklusz (1983–1984),
• ks. Ryszard Łukaszewicz (1984–1987),
• ks. Lech Janowicz (1984–1985),
• ks. Andrzej Wanago (1985–1987),
• ks. K. Kierbedź (1986),
• ks. W. Brzeszczyński (1986),
• ks. Krzysztof Husak (1987),
• ks. Ignacy Najmowicz (1989–1991),
• ks. Janusz Walerowski SVD (1989–1991),
• ks. Arkadiusz Sitko SVD (1991–1993),
• ks. Krzysztof Bronakowski (1993–1995),
• ks. Jarosław Sutuła (1995–1999),
• ks. Kazimierz Mikołajczyk (1995–1996),
• ks. Maciej Mackiewicz (1999–2003),
• ks. Tomasz Sikorski (2003),
• ks. Janusz Haraburda (2004),
• ks. Marcin Maczan (2004–2007),
• ks. Arkadiusz Lisowski (2007–2010),
• ks. Wojciech Szypulewski (2010-2013),
• ks. Artur Wyrzykowski (2013–2015),
• ks. Adam Żełobowski (2015–2018),
• ks. Arkadiusz Gutowski (2018–2020),
• ks. Paweł Lenda (2020–).

Przypisy

Linki zewnętrzne

strona internetowa parafii

Bibliografia

ks. Marian Salamon: Życie religijne pod Krzyżem oleckim. Ełk, 2020.