Parafia Przemienienia Pańskiego w Cmolasie
 Zabytkowy kościół z XVII w. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres | Cmolas 252 a |
| Data powołania | 1462 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół | Przemienienia Pańskiego |
| Filie | |
| Proboszcz | ks. kan. Marek Kędzior |
| Wezwanie | |
Położenie na mapie gminy Cmolas _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Cmolas") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu kolbuszowskiego  | |
 50°17′38,760″N 21°44′34,058″E/50,294100 21,742794 | |
| Strona internetowa | |
Parafia pw. Przemienienia Pańskiego w Cmolasie – parafia rzymskokatolicka znajdująca się w diecezji rzeszowskiej w dekanacie Kolbuszowa Wschód. Erygowana w 1462 roku[1]. Mieści się pod numerem 252A, przy drodze krajowej nr 9 Radom – Barwinek.
Historia
U schyłku XVI w. miało miejsce wydarzenie o brzemiennych dla Cmolasu i całej parafii skutkach. 6 sierpnia 1585 roku trzynastoletni syn szlachcica, Wojciech Borowiusz, wracając z lekcji w szkole parafialnej doznał cudownego objawienia. Spomiędzy obłoków wyłoniła się postać Pana Jezusa z rozpostartymi rękami w otoczeniu licznych świętych. Widzenie trwało przez dłuższą chwilę i wywarło znaczący wpływ na przyszłe życie małego wówczas Wojciecha Borowiusza. Pod koniec swojego życia stał się inspiratorem kultu Przemienienia Pańskiego w Cmolasie.
Na miejscu cudownego widzenia stanęła najpierw kaplica, a opodal niej szpital. Protokół wizytacji z 1646 określa te budowle jako "świeżo wybudowane". W 1674 wzniesiono kościół pw. Przemienienia Pańskiego. W tym samym roku (5.09.) bp Mikołaj Oborski poświęcił świątynię zwaną odtąd "szpitalną". W głównym ołtarzu umieszczono obraz fundowany przez ks. Borowiusza, przedstawiający Przemienienie na górze Tabor. Już z 1674 pochodzi pierwsza wzmianka o doznanych za jego pośrednictwem łaskach. W ciągu kolejnych lat systematycznie rosła liczba ofiarowanych obrazowi wotów. Po wzniesieniu w Cmolasie nowej świątyni parafialnej, w 1972 przeniesiono do niej cudowny obraz, a w kościółku szpitalnym umieszczono jego wierną kopię.
Cudowny obraz
Wykonany został w połowie XVII w. w warsztacie krakowskim. Malowane olejno na płótnie i naciągnięte na deskę przedstawienie, o wymiarach 215 x 145 cm, ukazuje moment Przemienienia Pańskiego na górze Tabor, według relacji ewangelisty Mateusza. Dwustrefowa kompozycja mieści u góry centralnie ukazaną postać Jezusa odzianego w białą szatę i otoczonego kłębiastymi chmurami. Po bokach Chrystusa klęczą Mojżesz z tablicami Dziesięciorga Przykazań i Eliasz. W dolnej części, na tle góry znajdują się trzej apostołowie: Jakub, Piotr i Jan ukazani w pozach zdradzających głębokie poruszenie. W 1735 r. przy okazji renowacji kościoła książę Paweł Sanguszko ufundował srebrne sukienki dla obrazu. Ponieważ nie pasowały one do postaci Jezusa, obraz przemalowano, co zresztą było częstą praktyką w tamtych czasach. W 1748 r. wizerunek komisyjne uznano za łaskami słynący. Z takim wystrojem był czczony przez wiernych przez prawie dwa i pół wieku. Dopiero ostatnia konserwacja, przeprowadzona przez artystów-konserwatorów Irenę i Andrzeja Chojkowskich (1972), przywróciła obrazowi pierwotne piękno.
Podsumowanie
Ufundowana w 1462 r.[1] parafia w Cmolasie uzyskała pełną samodzielność w 1489 r. Obejmowała dużą połeć Puszczy Sandomierskiej. W XVIII w. wydzielono z niej parafie w Majdanie (Królewskim) oraz w Trzęsówce, a w 200 lat później w Porębach Dymarskich (1981). Życie religijne skupiało się początkowo w drewnianym kościele pw. św. Stanisława Biskupa, a w XVIII w. już w czterech świątyniach. Kolejne wzniesiono w 2. poł. XX w. Na terenie parafii istniały liczne instytucje kościelne, na uwagę zasługuje szczególnie prepozytura szpitalna, ochronka oraz szkoła mogąca poszczycić się wybitnymi absolwentami.
Przypisy
- ↑ a b Kazimierz Szkaradek, Sławomir Zych, Zarys dziejów parafii Cmolas w latach 1462-1772, „Rocznik Kolbuszowski”, 7, 2003, s. 27-49.
Bibliografia
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 50.9 N
- S: 48.95 N
- W: 21.03 E
- E: 23.66 E
.svg)
Japanese map symbol "Church". U+26EA
Autor: Łukasz Niemiec, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Cmolas, kościół szpitalny, ob. fil. p.w. Przemienienia Pańskiego, 1646-1648, 1674, 1874, 1930, 1993