Parafia Przemienienia Pańskiego w Jałówce

Parafia pw.
Przemienienia Pańskiego
w Jałówce

Kościół parafialny
Państwo	Polska
Siedziba	Jałówka
Adres	ul. Kościelna 1, Jałówka 16-050 Michałowo
Data powołania	1545
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Archidiecezja	białostocka
Dekanat	Białystok-Dojlidy
Kościół	Przemienienia Pańskiego
Proboszcz	ks. Andrzej Łukuć
Wezwanie	Przemienienia Pańskiego
Wspomnienie liturgiczne	6 sierpnia w Jałówce
Położenie na mapie gminy Michałowo Parafia pw. Przemienienia Pańskiego w Jałówce
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Parafia pw. Przemienienia Pańskiego w Jałówce
Położenie na mapie województwa podlaskiego Parafia pw. Przemienienia Pańskiego w Jałówce
Położenie na mapie powiatu białostockiego Parafia pw. Przemienienia Pańskiego w Jałówce
53°00′17″N 23°54′12″E/53,004722 23,903333
Strona internetowa

Parafia pw. Przemienienia Pańskiego w Jałówce – rzymskokatolicka parafia należąca do dekanatu Białystok-Dojlidy, archidiecezji białostockiej, metropolii białostockiej.

Historia

Początki

Prawdopodobnie u schyłku XV wieku nad brzegiem rzeki Jałówki założono dwór książęcy, a następnie osiedlała się ludność prawosławna z Białorusi. W 1623 roku były już 4 rodziny polskie (Grzegorz Sokołowski, Tomko Kuczyński, Paweł Kożuchowski i Marcin Kosobudzki), 4 rodziny Litwinów, 2 rodziny Węgrów i kilka rodzin żydowskich. W pierwszych latach XVI wieku zbudowano drewnianą prawosławną cerkiew.

Wcześniej istniejące kościoły

W 1545 Jałówce nadano prawa miejskie. Królowa Bona jednocześnie ufundowała miastu kościół katolicki pw. Nawiedzenia Matki Bożej. Parafia została utworzona w 1545 roku. W 1747 roku zbudowano kolejny kościół pw. św. Michała Archanioła z fundacji Kazimierza Sapiehy. W 1781 roku w Jałówce było 1658 mieszkańców.

Pod zaborami

W 1854 roku wzmiankowany był proboszcz ks. Wiktor Kulesza i wikariusz ks. Hilary Byculewicz. Gdy drewniany kościół był już w złym stanie technicznym, w 1859 roku rozpoczęto budowę murowanego kościoła.

Ostatnim proboszczem był ks. Seweryn Wiszniewski, który 8 marca 1864 roku w wyniku represji za udział miejscowej ludności w powstaniu styczniowym, został przez władze carskie osadzony w więzieniu w Wołkowysku, gdzie 27 kwietnia 1864 roku zmarł.

W 1865 roku na mocy ukazu carskiego parafia została skasowana, a nieukończone mury budowanego kościoła zostały przekazane prawosławnym, którzy ukończyli budowę z przeznaczeniem na cerkiew. W 1866 roku wiernych przyłączono do parafii w Świsłoczy. Od 19 października 1867 roku odbywały się wielokrotne zebrania katolików i prawosławnych z petycjami o wznowienie katolickiej parafii. W 1903 roku wierni zgłosili prośbę o budowę kościoła według starych planów.

Utworzenie parafii

17 kwietnia 1905 roku został wydany carski ukaz tolerancyjny i wierni uzyskali zgodę na utworzenie parafii, a pierwszym administratorem w Jałowce został ks. Antoni Piątkowski. Najpierw zbudowano drewnianą tymczasową kaplicę, którą 8 maja 1906 roku poświęcono. W 1907 roku bp wileński Edward von Ropp reaktywował parafę pw. św. Antoniego Padewskiego. W latach 1910-1915 zbudowano murowany kościół w stylu neogotyckim pw. św. Antoniego Padewskiego, który w 1919 roku został poświęcony przez dziekana wołkowyskiego ks. Nikodema Tarasewicza. Podczas I wojny światowej część prawosławnych wyjechało przymusowo do Rosji.

Cerkiew przechodzi na własność katolików

Cerkiew pw. św. Aleksandra Newskiego została odzyskana przez katolików i zamieniona na kościół pw. Przemienienia Pańskiego i św. Michała Archanioła, który został 22 czerwca 1922 roku poświęcony przez dziekana brzostowskiego ks. Józefa Marcinkiewicza. 7 maja 1933 roku dekretem arcybiskupa wileńskiego Romualda Jałbrzykowskiego została erygowana parafia pw. Przemienienia Pańskiego i św. Michała Archanioła. Proboszczami tej parafii byli: ks. Józef Kartanowicz, administrator (1922-1929), ks. Józef Woźny (1929-1933), ks. Jan Ejsymont (1933-1937), ks. Jan Siemaszko (1937-1939).

Dwudziestolecie międzywojenne

W latach 1922-1944 w Jałówce istniały dwie oddzielne parafie z kościołami i proboszczami. W 1938 roku w parafii pw. św. Antoniego Padewskiego było 2 249 wiernych, a w parafii pw. Przemienienia Pańskiego i św. Michała Archanioła było 2 315 wiernych^[1].

Po II wojnie światowej

W lipcu 1944 roku podczas wycofywania się wojska niemieckie podminowały wieżę kościoła pw. św. Antoniego, która przewracając się zawaliła sklepienie. Po zmianie granic państwowych w 1944 roku, część parafii znalazła się po stronie dzisiejszej Białorusi. Ruiny kościoła pozostawiono, a wierni przeszli do parafii pw. Przemienienia Pańskiego. 6 sierpnia 1987 roku odbyła się konsekracja kościoła, której dokonał administrator apostolski w Białymstoku bp Edward Kisiel^[2].

Kościół parafialny

• Kościół pw. Przemienienia Pańskiego w Jałówce

Proboszczowie

Obszar parafii

Wg danych widniejących na stronie kurii w maju 2021 r., w parafii jest 750 wiernych.

W granicach parafii znajdują się miejscowości:

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Informacje na stronie archidiecezji białostockiej