Parafia Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju

Parafia pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Ilustracja
Kościół parafialny pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Państwo

 Polska

Siedziba

Biłgoraj

Adres

ul. 3 Maja 1
23-400 Biłgoraj

Data powołania

przed 1624

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Diecezja

zamojsko-lubaczowska

Dekanat

Biłgoraj - Północ

Kościół

Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Filie

Kaplica w Państwowym Zakładzie Specjalistycznym dla Dzieci w Teodorówce

Proboszcz

ks. Jerzy Kołtun

Wezwanie

Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Wspomnienie liturgiczne

w święto Trójcy Świętej – data ruchoma; Wniebowzięcia NMP – 15 sierpnia

Położenie na mapie Biłgoraja
Mapa konturowa Biłgoraja, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafia pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny”
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego
Mapa konturowa powiatu biłgorajskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafia pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny”
Ziemia50°32′34,8″N 22°43′26,4″E/50,543000 22,724000
Strona internetowa

Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgorajuparafia rzymskokatolicka z siedzibą w Biłgoraju, podporządkowana dekanatowi Biłgoraj – Północ w diecezji zamojsko-lubaczowskiej.

Dane ogólne

Duszpasterstwo w parafii w 2019 pełni czterech kapłanów: proboszcz, trzech wikariuszy i jeden emeryt. Kościołem parafialnym jest kościół Trójcy Świętej i Wniebowzięcia NMP w Biłgoraju[1].

Odpust parafialny odbywa się dwa razy w ciągu roku[1]:

Do parafii należą wierni wyznania rzymskokatolickiego będący mieszkańcami kilkudziesięciu ulic, wchodzących w skład dzielnic Śródmieście, Roztocze, Bojary, Rapy i Sitarska - Kępy. Zamieszkuje je ok. 6,5 tys. osób, w tym ok. 5,9 tys. katolików[1].

Na terenie parafii działa dom zakonny sióstr serafitek. Zorganizowane są też m.in. schola, chór parafialny, Klub Inteligencji Katolickiej oraz grupy Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży i Ruchu Światło-Życie[1].

Informacje historyczne

Dzieje parafii

Parafia pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia NMP jest najstarszą parafią rzymskokatolicką działającą w Biłgoraju. Jej początki sięgają pierwszej połowy XVII w. Dokładna data powstania nie jest znana, lecz wiadomo, że istniała już w 1624.

Początkowo parafia nie była związana z miejscem, w którym znajduje się obecny kościół parafialny, ponieważ w miejscu tym do drugiej połowy XVII w. działał zbór protestancki. Powstanie parafii łączy się natomiast z sanktuarium św. Marii Magdaleny w Puszczy Solskiej w południowej części miasta, które budowano od 1621, a także z nieokreśloną do końca kaplicą, którą zbudowano w 1604. Wiadomo też, że w latach 1644-1717 parafią opiekowali się zakonnicy – franciszkanie z klasztoru ze wspomnianego sanktuarium.

W 1692 ta istniejąca dotychczas parafia została rozdzielona na dwie osobne:

Około 1700 z inicjatywy Stanisława Antoniego Szczuki, ówczesnego właściciela Biłgoraja, w miejscu dotychczasowego zboru protestanckiego powstała drewniana świątynia katolicka, której nadano wezwanie Wniebowzięcia NMP. Stała się ona kościołem parafialnym dla niedawno powstałej parafii Biłgoraj. W latach 1735-1755 w miejscu tej drewnianej świątyni zbudowano w stylu barokowym obecnie istniejący kościół

W 1717 proboszczem został ks. Jan Kanty Mroczkowski. Doprowadził on do powstania parafialnej szkoły oraz szpitala dla ubogich. Parafia prowadziła wtedy też przytułki, domy opieki i bibliotekę. W 1741 przy parafii powstała społeczna organizacja religijna o nazwie Bractwo Trójcy Świętej. Jej cel stanowiło pogłębianie życia religijnego mieszczan oraz pomaganie proboszczowi w pracy. Oprócz tego bractwa powstawały wtedy też inne, podobne stowarzyszenia.

Do początku XIX w. parafia znajdowała się w granicach diecezji chełmskiej. W latach 1805-1807 tę diecezję zlikwidowano, a parafia znalazła się w nowo powołanej diecezji lubelskiej. Zmienna była również przynależność dekanalna: w różnych okresach parafia należała m.in. do dekanatów Turobin, Urzędów i Tarnogród. W 1867 stała się ona siedzibą nowo powołanego dekanatu Biłgoraj.

W 1919 parafia przejęła kościół pw św. Jerzego w Biłgoraju, który dotąd był świątynią greckokatolicką i prawosławną. W latach 1919-1940 i 1945-1984 pełnił on funkcję kościoła rektoralnego.

W czasie działań wojennych w 1939 kościół parafialny uległ pożarowi i z tego powodu nabożeństwa przez jakiś czas organizowano w kościele rektoralnym pw. św. Jerzego. Odbudowa głównego kościoła ze zniszczeń nastąpiła po 1940 i była w dużej mierze zasługą ówczesnego proboszcza, ks. Czesława Koziołkiewicza. W czasie okupacji niemieckiej 1939-1944 zostali aresztowani i zamordowani w obozach koncentracyjnych dwaj księża pracujący w parafii, Jan Samolej i Józef Chmielewski.

W 1982 na terenie parafii powstała kaplica, będąca późniejszym kościołem pw. Chrystusa Króla. W 1984 z obszaru parafii wyłączono teren, który znalazł się pod jurysdykcją nowo powołanej parafii św. Jerzego. W 1992 parafia zmieniła przynależność diecezjalną – znalazła się w granicach nowo powołanej diecezji zamojsko-lubaczowskiej. Natomiast w 2014 dokonano wyłączenia obszaru, na którym powstała nowa parafia św. Jana Pawła II.

Proboszczowie

Dotychczas funkcję proboszcza parafii pełnili[2]:

1717-1764 – ks. Jan Kanty Mroczkowski
1764-1773 – ks. Maciej Sosnowski
1773-1787 – ks. Andrzej Głaziński
1787-1808 – ks. Łukasz Błazucki
1809-1838 – ks. Bartłomiej Paczkiewicz
1839 – ks. Paweł Żarski (administrator)
1840 – ks. Wincenty Kostecki (administrator)
1840–1845 – ks. Andrzej Łukasiewicz
1845–1863 – ks. Bartłomiej Chwała
1864–1865 – ks. Kamil Bojarski
1865–1866 – ks. Paweł Winnicki
1866 – ks. Apolinary Łopuski
1866–1867 – ks. Michał Borkowski
1867–1868 – ks. Ignacy Szczepański
1868–1870 – ks. Filip Skurzyński
1870–1886 – ks. Ludwik Mech
1886–1887 – ks. Władysław Czarnecki
1887–1903 – ks. Aleksander Wysocki
1903–1952 – ks. Czesław Koziołkiewicz
1952 – ks. Stanisław Krynicki
1953–1967 – ks. Jan Kosior
1967–1976 – ks. Czesław Dmochowski
1976–1986 – ks. Edmund Markiewicz
1986–1989 – ks. Eugeniusz Sośler
1989–2005 – ks. Bogusław Wojtasiuk
2005-2014 – ks. Józef Flis
od 2014 – ks. Jerzy Kołtun

Przypisy

  1. a b c d Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny - Biłgoraj, Diecezja Zamojsko-Lubaczowska [dostęp 2019-09-09] (pol.).
  2. Proboszczowie, Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju [dostęp 2019-09-09].

Linki zewnętrzne

Bibliografia

  • Mirosław Kita: Dzieje Parafii Trójcy Świętej Wniebowzięcia NMP w Biłgoraju. Biłgoraj: Parafia Trójcy Świętej i Wniebowzięcia NMP, 2006. ISBN 83-924001-0-0.

Media użyte na tej stronie

Lublin Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.35 N
  • S: 50.20 N
  • W: 21.52 E
  • E: 24.25 E
Japanese Map symbol (Church).svg
Japanese map symbol "Church". U+26EA
Biłgoraj location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: ODbL
Location map of Biłgoraj, Poland
Ta mapa of Biłgoraj została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
00770 Biłgoraj, kościół par. p.w. Wniebowzięcia NMP, 1 poł. XVIII, 2 poł. XIX, XX.jpg
Autor: Daniel.zolopa, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Biłgoraj - rzymskokatolicki kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia NMP, 1 poł. XVIII, 2 poł. XIX, XX