Parafia Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju

Parafia pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Kościół parafialny pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Państwo	Polska
Siedziba	Biłgoraj
Adres	ul. 3 Maja 1 23-400 Biłgoraj
Data powołania	przed 1624
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Diecezja	zamojsko-lubaczowska
Dekanat	Biłgoraj - Północ
Kościół	Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Filie	Kaplica w Państwowym Zakładzie Specjalistycznym dla Dzieci w Teodorówce
Proboszcz	ks. Jerzy Kołtun
Wezwanie	Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Wspomnienie liturgiczne	w święto Trójcy Świętej – data ruchoma; Wniebowzięcia NMP – 15 sierpnia
Położenie na mapie Biłgoraja Parafia pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Parafia pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Położenie na mapie województwa lubelskiego Parafia pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego Parafia pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
50°32′34,8″N 22°43′26,4″E/50,543000 22,724000
Strona internetowa

Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju – parafia rzymskokatolicka z siedzibą w Biłgoraju, podporządkowana dekanatowi Biłgoraj – Północ w diecezji zamojsko-lubaczowskiej.

Dane ogólne

Duszpasterstwo w parafii w 2019 pełni czterech kapłanów: proboszcz, trzech wikariuszy i jeden emeryt. Kościołem parafialnym jest kościół Trójcy Świętej i Wniebowzięcia NMP w Biłgoraju^[1].

Odpust parafialny odbywa się dwa razy w ciągu roku^[1]:

• w święto Trójcy Świętej – data ruchoma,
• we wspomnienie Wniebowzięcia NMP – 15 sierpnia.

Do parafii należą wierni wyznania rzymskokatolickiego będący mieszkańcami kilkudziesięciu ulic, wchodzących w skład dzielnic Śródmieście, Roztocze, Bojary, Rapy i Sitarska - Kępy. Zamieszkuje je ok. 6,5 tys. osób, w tym ok. 5,9 tys. katolików^[1].

Na terenie parafii działa dom zakonny sióstr serafitek. Zorganizowane są też m.in. schola, chór parafialny, Klub Inteligencji Katolickiej oraz grupy Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży i Ruchu Światło-Życie^[1].

Informacje historyczne

Dzieje parafii

Parafia pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia NMP jest najstarszą parafią rzymskokatolicką działającą w Biłgoraju. Jej początki sięgają pierwszej połowy XVII w. Dokładna data powstania nie jest znana, lecz wiadomo, że istniała już w 1624.

Początkowo parafia nie była związana z miejscem, w którym znajduje się obecny kościół parafialny, ponieważ w miejscu tym do drugiej połowy XVII w. działał zbór protestancki. Powstanie parafii łączy się natomiast z sanktuarium św. Marii Magdaleny w Puszczy Solskiej w południowej części miasta, które budowano od 1621, a także z nieokreśloną do końca kaplicą, którą zbudowano w 1604. Wiadomo też, że w latach 1644-1717 parafią opiekowali się zakonnicy – franciszkanie z klasztoru ze wspomnianego sanktuarium.

W 1692 ta istniejąca dotychczas parafia została rozdzielona na dwie osobne:

• parafię Puszcza Solska ze świątynią w sanktuarium św. Marii Magdaleny,
• parafię Biłgoraj ze świątynią, której budowę rozpoczęto w miejscu dotychczasowego zboru protestanckiego.

Około 1700 z inicjatywy Stanisława Antoniego Szczuki, ówczesnego właściciela Biłgoraja, w miejscu dotychczasowego zboru protestanckiego powstała drewniana świątynia katolicka, której nadano wezwanie Wniebowzięcia NMP. Stała się ona kościołem parafialnym dla niedawno powstałej parafii Biłgoraj. W latach 1735-1755 w miejscu tej drewnianej świątyni zbudowano w stylu barokowym obecnie istniejący kościół

W 1717 proboszczem został ks. Jan Kanty Mroczkowski. Doprowadził on do powstania parafialnej szkoły oraz szpitala dla ubogich. Parafia prowadziła wtedy też przytułki, domy opieki i bibliotekę. W 1741 przy parafii powstała społeczna organizacja religijna o nazwie Bractwo Trójcy Świętej. Jej cel stanowiło pogłębianie życia religijnego mieszczan oraz pomaganie proboszczowi w pracy. Oprócz tego bractwa powstawały wtedy też inne, podobne stowarzyszenia.

Do początku XIX w. parafia znajdowała się w granicach diecezji chełmskiej. W latach 1805-1807 tę diecezję zlikwidowano, a parafia znalazła się w nowo powołanej diecezji lubelskiej. Zmienna była również przynależność dekanalna: w różnych okresach parafia należała m.in. do dekanatów Turobin, Urzędów i Tarnogród. W 1867 stała się ona siedzibą nowo powołanego dekanatu Biłgoraj.

W 1919 parafia przejęła kościół pw św. Jerzego w Biłgoraju, który dotąd był świątynią greckokatolicką i prawosławną. W latach 1919-1940 i 1945-1984 pełnił on funkcję kościoła rektoralnego.

W czasie działań wojennych w 1939 kościół parafialny uległ pożarowi i z tego powodu nabożeństwa przez jakiś czas organizowano w kościele rektoralnym pw. św. Jerzego. Odbudowa głównego kościoła ze zniszczeń nastąpiła po 1940 i była w dużej mierze zasługą ówczesnego proboszcza, ks. Czesława Koziołkiewicza. W czasie okupacji niemieckiej 1939-1944 zostali aresztowani i zamordowani w obozach koncentracyjnych dwaj księża pracujący w parafii, Jan Samolej i Józef Chmielewski.

W 1982 na terenie parafii powstała kaplica, będąca późniejszym kościołem pw. Chrystusa Króla. W 1984 z obszaru parafii wyłączono teren, który znalazł się pod jurysdykcją nowo powołanej parafii św. Jerzego. W 1992 parafia zmieniła przynależność diecezjalną – znalazła się w granicach nowo powołanej diecezji zamojsko-lubaczowskiej. Natomiast w 2014 dokonano wyłączenia obszaru, na którym powstała nowa parafia św. Jana Pawła II.

Proboszczowie

Dotychczas funkcję proboszcza parafii pełnili^[2]:

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona oficjalna (pol.). Parafia Rzymskokatolicka pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia NMP w Biłgoraju. [dostęp 2019-09-09].
• Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej i Wniebowzięcia NMP w Biłgoraju (pol.). Diecezja Zamojsko-Lubaczowska. [dostęp 2019-09-09].

Bibliografia

• Mirosław Kita: Dzieje Parafii Trójcy Świętej Wniebowzięcia NMP w Biłgoraju. Biłgoraj: Parafia Trójcy Świętej i Wniebowzięcia NMP, 2006. ISBN 83-924001-0-0.