Parafia Trójcy Przenajświętszej w Ule

Parafia Trójcy Przenajświętszej w Ule

Парафія Найсвяцейшай Тройцы ўва Уле

Kościół parafialny
Państwo	Białoruś
Siedziba	Ułła
Adres	ul. Leninska 1, 211375 Ułła, rejon bieszenkowicki
Data powołania	1800
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Diecezja	witebska
Dekanat	Lepel
Kościół	Trójcy Przenajświętszej w Ule
Proboszcz	ks. Aleksander Piwowar
Wezwanie	Trójcy Przenajświętszej
Wspomnienie liturgiczne	Święto Trójcy Świętej
brak współrzędnych

Parafia Trójcy Przenajświętszej w Ule (biał. Парафія Найсвяцейшай Тройцы ўва Уле) – parafia rzymskokatolicka w Ule. Należy do dekanatu lepelskiego diecezji witebskiej^[1].

Historia

Na ruinach zniszczonego zamku bracia przyrodni sekretarz królewski Samuel Eustachy Łukomski i wojski wiłkomierski Bronisław Przysiecki, ufundowali w 1669 r. drewnianą świątynię pod wezwaniem Ducha Świętego, którą opiekowali się Dominikanie. Na utrzymanie zakonników fundatorzy przeznaczyli niewielki majątek. Prawdopodobnie nie było tutaj klasztoru, lecz rezydencja Dominikanów należących do zgromadzenia w pobliskich Czaśnikach. W 1744 r. Ułła leżała w parafii połockiej. W latach 1752-1758 duszpasterstwo dojazdowe prowadził tu misjonarz o. Michał Kaczanowski TJ z klasztoru Jezuitów w Witebsku. W 1772 r. przy rezydencji dominikanów (św. Ducha i Ofiarowania NMP) mieszkało 4 kapłanów^[2]. W 1782 r. jeden ze spadkobierców fundatora Bronisława Przysieckiego prawem kaduka odebrał majątek Dominikanom, przez co opuścili oni Ułłę.

W 1800 r. nabywca dóbr ulskich Ignacy Reutt, marszałek szlachty powiatu lepelskiego, wznowił fundusze kościoła, a abp mohylewski Stanisław Bohusz Siestrzeńcewicz ustanowił w Ule parafię (jednak status proboszcza miejscowy ksiądz otrzymał dopiero w 1812 r.). Wydzielenie parafii ogłosił oficjalnie w dniu 15 lipca 1801 r. ks. prałat Stanisław Szantyr. Obszar parafia zamieszkiwali niemal wyłącznie katolicy. Ponieważ kościół znajdował się na półwyspie pomiędzy rzekami Dźwiną i Ułłą, co najmniej dwa razy do roku część parafian miała utrudniony dostęp do kościoła, a ksiądz do wiernych. Parafia liczyła 4860 osób.

W latach 1840 - 1843 funkcje administratorów parafii albo posługę wikariuszy pełnili Bernardyni. W pewnych okresach w parafii posługiwało 3 wikariuszy.

W 1841 roku na terenie parafii znajdowały się kaplice w miejscowościach: Mikałajewa (później na cmentarzu w folwarku Teklenwil), Obol, Nizhołów, Puliczierz. W XIX w. obsługiwano również kaplice w Szlaszczennicach, Lachowie (z 1863 r.), Półjeziorze (z 1800 r.)^[2].

W 1843 r. władze carskie zlikwidowały majątek kościelny i zabrały uposażenie księży, wyznaczając dla proboszcza niewielką roczną pensję^[3].

W 1853 r. proboszcz Szymon Jakusiewcz na miejscu drewnianej świątyni, rozpoczął budowę murowanego kościoła pod wezwaniem św. Łukasza, który ukończył około 1864 r. ks. Jerzy Motuz. Ksiądz Motuz uczył parafian czytać i śpiewać, kazania mówił w języku białoruskim. W 1882 r. świątynia została uszkodzona przez pożar. Po latach odbudowy została poświęcona w 1896 r. przez biskupa ks. Franciszka Symona. W 1905 r. proboszcz nauczał religii w szkole w Kordonie^[2]. Proboszcz ks. Władysław Mirżwiński skutecznie walczył z pijaństwem wśród parafian, znał język białoruski.

Wiosną 1914 r. parafianie podjęli uchwałę o nałożeniu na siebie dobrowolnego podatku, aby zebrać fundusze na restaurację kościoła. W remont budynku i budowę ogrodzenia zaangażowany był proboszcz ks. Teodor Kulikowski. W 1935 r. sowieci odebrali świątynię wiernym i przeznaczyli ją na skład zboża. Później przerobili ją na klub, a w latach 60. XX w. spalili. Ostatecznie zrujnowany budynek stał się śmietnikiem.

Męczeńska śmierć ks. Stanisława Cybulewicza

W latach 1920‑36 proboszcz ks. Stanisław Cybulewicz był wielokrotnie prześladowany przez Sowietów. 12 sierpnia 1936 r. został aresztowany, następnie na krótko zwolniony, ale bez prawa posługi duszpasterskiej. Pomimo, tego pozostał w swej parafii. Pod koniec 1936 r. został ponownie aresztowany i zwolniony w marcu 1937 r. 14 czerwca 1937 r. został po raz kolejny aresztowany. Oskarżono go o „kierowanie kontrrewolucyjną, nacjonalistyczną bandą i o organizowanie masowych wystąpień Polaków” i 22 września 1937 r. skazano na śmierć. Został zamordowany w więzieniu^[4]. 29 lipca 1945 r. katolicy z rejonu bieszenkowickiego wysłali list do Michaiła Kalinina prosząc o przyjazd do nich ks. Józefa Borodziuli, który po odbyciu wieloletniego wyroku w łagrach, przebywał w miejscowości Taczak w Kraju Krasnojarskim na Syberii oraz pytając, czy mają prawo do korzystania z kościoła w Ule, zamienionego na magazyn zboża. Otrzymali odpowiedź negatywną^[5].

Reaktywacja parafii

19 lipca 1992 r. przywrócono istnienie parafii, która swoim zasięgiem obejmowała miejscowości z rejonów bieszenkowickiego i szumilińskiego. Dzięki staraniom proboszcza ks. Mieczysława Janczyszyna i wiernych kościół został odbudowany. 18 września 1999 r. został konsekrowany przez metropolitę mińsko-mohylewskiego ks. kardynała Kazimierza Świątka. Z inicjatywy ks. Mieczysława Janczyszyna zbudowano kaplicę w Mikałajewie, gdzie utworzono odrębną parafię. Ponadto odprawiano Msze Święte w kaplicach cmentarnych w Szodzikach i Buboli. W latach 2001-2003 proboszczem parafii był ks. Aleh Butkiewicz, późniejszy biskup diecezji witebskiej. Powstała wówczas kaplica NMP Budsławskiej w Kordonie. Od momentu odrodzenia parafii w pracy duszpasterskiej i katechetycznej pomagały Siostry Zmartwychwstanki oraz Urszulanki. Proboszcz parafii początkowo mieszkał w Leplu, później w Bieszenkowiczach^[2].

Demografia

Liczba katolików, wiernych parafii, w poszczególnych latach.

Proboszczowie parafii^[6][7]

Proboszczowie parafii byli dziekanami połockimi, później parafia została włączona do dekanatu lepelskiego^[8].

Bibliografia

• Strona catholic.by

Przypisy