Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Nowej Cerkwi

Ten artykuł należy dopracować: od 2011-08 → zweryfikować treść i dodać przypisy, → poprawić styl – powinien być encyklopedyczny. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Parafia Wniebowzięcia NMP

kościół parafialny
Państwo	Polska
Siedziba	Nowa Cerkiew
Adres	ul. Kościelna 48 Nowa Cerkiew; 83-132 Morzeszczyn
Data powołania	XIV w.
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Diecezja	pelplińska
Region	Tczew
Dekanat	Pelplin
Kościół	Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Nowej Cerkwi
Filie	Kościół pw. św. Edyty Stein w Kulicach, Kaplica pw. NSPJ w Bielawkach (przy DPS)
Proboszcz	ks. kan. Stanisław Borzyszkowski
Wspomnienie liturgiczne	NMP Uzdrowienie Chorych - pierwsza niedziela lipca, NMP Królowej Różańca Świętego - pierwsza niedziela października
Położenie na mapie gminy Morzeszczyn Parafia Wniebowzięcia NMP
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Parafia Wniebowzięcia NMP
Położenie na mapie województwa pomorskiego Parafia Wniebowzięcia NMP
Położenie na mapie powiatu tczewskiego Parafia Wniebowzięcia NMP
53°51′59,507″N 18°39′31,283″E/53,866530 18,658690

Parafia Wniebowzięcia NMP w Nowej Cerkwi – rzymskokatolicka parafia położona w dekanacie Pelplin należącym do diecezji pelplińskiej.

Zasięg parafii

Do parafii należy około 2.500 wiernych będących mieszkańcami wsi: Nowa Cerkiew, Kulice, Gętomie, Rombark, Olsze, Rzeżęcin, Olszówka, Bielawki i Borkowo.

Historia parafii

Obecnym proboszczem jest ks. kan. Stanisław Borzyszkowski, a wikariuszem ks. Marcin Leszczyński. Przy parafii działalność prowadzą: Diakonia Liturgiczna (LSO), Kościół Domowy Ruchu Światło-Życie, Margaretki, schola dziewczęca, Papieskie Działo Misyjne Dzieci, oddział Caritas, koło młodzieżowe Caritas oraz Żywy Różaniec.

Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP w Nowej Cerkwi

Zasugerowano, aby ta sekcja została przeniesiona do artykułu Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Nowej Cerkwi.

Barokowa świątynia, której początki sięgają XIV wieku. Została ona wzniesiona w 1312 r. w miejscu spalonego drewnianego kościółka z XIII wieku. Z tego czasu zachowały się: czworoboczna wieża, prezbiterium, zakrystia i skarbiec. We wnętrzu kościoła znajdował się wiszący wieloboczny balkon, tak umieszczony, że obecni w Nowej Cerkwi cystersi mogli, wchodząc od zewnątrz nad zakrystią, brać udział w nabożeństwach. W 1764 r. pożar zniszczył kościół i wieżę do tego stopnia, że pozostały tylko mury i sklepienie w prezbiterium, ale jeszcze tego samego roku odbudował go opat Izydor Tokarzewski, którego herb umieszczono na chorągiewce wieżyczki sygnaturkowej.

Kościół gruntownie przebudowano, rozszerzając go o nawy boczne i starając się dać mu styl barokowy. Ogień strawił ponownie kościół w 1844 r. wypalając wnętrze i niszcząc wieżę. Obecnie jej zakończenie w stylu dolnonadwiślańskim z cegły niestylowej pochodzi z 1851 r. W czasie działań wojennych 1945 roku uszkodzeniu uległy nawy - boczna (południowa) i główna, oraz wieża. Wnętrze świątyni, o jednolitej zharmonizowanej całości, ma wystrój barokowy i rokokowy. Ołtarz główny z trzeciej ćwierci XVIII wieku ma w swym wnętrzu siedemnastowieczny obraz Matki Bożej uważany przez lud za cudowny. W górnej kondygnacji ołtarza znajduje się kamienna figura Matki Bożej Bolesnej przeniesiona tutaj w 1802 roku z kaplicy przydrożnej we wsi Borkowo. Obraz Niepokalanej w ołtarzu Matki Bożej Różańcowej jest gotycki, srebrną sukienkę wykonał w początkach XVIII wieku Siegfried Örnstern z Gdańska.

W kruchcie głównej znajduje się stara średniowieczna kropielnica oraz duży drewniany krucufiks ludowej roboty. Własnością kościoła są trzy rokokowe feretony. Do 1942 r. na wieży wisiał dzwon Urban z 1561 r., jeden z najstarszych dzwonów diecezji chełmińskiej. Niemcy zabrali go na cele wojenne. Cmentarz przykościelny sięgający swym rodowodem XIV wieku jest miejscem spoczynku wielu pokoleń okolicznych chłopskich rodzin.

Podczas remontu kościoła w 1995 roku w podziemiach odnaleziono trumny i ludzkie szczątki. W podziemiach kościoła spoczywa też ostatni przeor opactwa cysterskiego w Pelplinie - Maciej Prądzyński (zm.1829), który po zniesieniu klasztoru został proboszczem w Nowej Cerkwi, zachowując prawo noszenia habitu, pierścienia i krzyża.

Kościół znajduje się obecnie w fazie prac remontowo - konserwacyjnych. Sięgnęły one już grubo za półmetek.

W roku ubiegłym podczas robót na kościelnej wieży odkryto średniowieczne malowidła. Dotychczas nikt nie wiedział o ich istnieniu. Do dzisiejszych czasów zachowały się trzy kolory - biały, czarny i czerwony. Dawniej zdobiły one wieże kościołów zacnych parafii. Dziś w Nowej Cerkwi można je podziwiać gołym okiem, gdyż są doskonale widoczne. Na kościelną wieżę wrócił po wielu latach zegar z odnowionym cyferblatem. Niestety nie zachował się jego oryginalny mechanizm, dlatego wyposażono go w nowoczesny. Wewnątrz kościoła wart uwagi jest również zabytkowy żyrandol, w którym oprawki do świec zrobione są z łusek po nabojach. Mieszkańcy wsi podczas II wojny światowej zbierali je i umieszczali w żyrandolu, prawdopodobnie po to, by upamiętnić ofiary, które od nich ginęły. Na tle kościoła bardzo malowniczo wyglądają ponadto dwa obiekty w dobrze zachowanymi pruskimi murami. Niedawno i one zostały odnowione.

Będąc w okolicy warto również zobaczyć cmentarz choleryczny, który położony jest w odległości ok. 400 m na zachód od wsi. Może on pochodzić z drugiej połowy XVII w., gdyż w Gniewie zmarło wówczas na morowe powietrze 600 osób. Otoczony jest murem z cegły. Wzniesiono tam również kapliczkę z figurami św. Rozalii i św. Rocha. Obecnie jest to wzgórek porośnięty starymi drzewami ze stojącą na jego skraju kapliczką. W okresie I wojny światowej chowano na nim zmarłych jeńców rosyjskich, a w latach 1939 - 1945 ludzi rozstrzelanych przez hitlerowców.

Linki zewnętrzne

• Informacje o parafii na stronie diecezji pelplińskiej. diecezja-pelplin.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-31)].