Pareidolia
Pareidolia – zjawisko dopatrywania się znanych kształtów w przypadkowych szczegółach, czemu towarzyszy poczucie nierzeczywistego charakteru owych spostrzeżeń (co odróżnia je od iluzji), przeważnie pojawiające się przy pełnej świadomości[1].
Znanymi przykładami pareidolii są: dopatrywanie się przez wiele osób wizerunku diabła we włosach królowej Elżbiety II na portrecie znajdującym się na kanadyjskich banknotach z 1954 roku oraz na kilku zdjęciach przedstawiających dym wydobywający się z płonącego budynku World Trade Center, a także dostrzeganie rzeźby twarzy w fotografii jednego z wypiętrzeń o rozmiarze 1,5 × 3 km na Marsie.
Częstym źródłem pareidolii jest obserwacja chmury, która dla oglądającego przypomina kształtem postacie ludzi, zwierząt itp. czy dostrzeżenie w dwóch symetrycznych, okrągłych obiektach oczu. Pareidolia to także nadinterpretacja fenomenów dźwiękowych, np. dopatrywanie się sensu w piosence puszczonej „od tyłu”. Praktycznym wykorzystaniem pareidolii jest test Rorschacha, polegający na interpretowaniu przez badanego nieforemnych, symetrycznych plam.
Galeria
Elementy gdańskiego kasownika biletów tworzące kształt twarzy
Marsjańska Twarz będąca przykładem pareidolii
Banknot, na którym rzekomo można dopatrzyć się twarzy diabła we włosach królowej
Naturalna formacja skalna znana jako Sfinks
Zdjęcie fasady budynku w Clearwater, w którym niektórzy dopatrują się wizerunku Matki Boskiej
Chmury przypominające kształtem łódź podwodną
Rak wątrobowokomórkowy. Widać profil twarzy zwrócony w prawą stronę.
Zobacz też
- apofenia
- iluzja grupowania
- test Rorschacha
- backmasking
Przypisy
- ↑ Adam Bilikiewicz (red.): Psychiatria : podręcznik dla studentów medycyny. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, s. 716. ISBN 978-83-200-3740-1.
Linki zewnętrzne
- Czy wiesz że? Pareidolia (pol.). przystaneknauka.us.edu.pl. [dostęp 2018-06-20].
Media użyte na tej stronie
1954 Series $2 banknote, obverse, original "Devil's Head" printing. The portrait of Elizabeth II is based on a 1951 photograph by Yousuf Karsh.
Hepatocellular carcinoma
This specimen is from a 50ish woman who presented to the hospital with abdominal pain and ascites. The radiologist recovered what appeared to be whole blood on paracentesis. Cytological exam of the bloody fluid showed no evidence of malignancy. Liver function tests were abnormal, and serologic tests were positive for antibody to hepatitis C. The patient deteriorated rapidly and died within a few days. The autopsy showed this hepatocellular carcinoma occupying much of the volume of a cirrhotic liver. Furthermore, the tumor had invaded the diaphragm and ruptured into the peritoneal cavity, causing the bloody ascites.
The photo shows a view of a longitudinal slice taken through the full length of the liver.
The photos were shot with a Minolta X-370 with 100 mm bellows lens on Kodak Elite ISO 100 transparency film. The specimen was sliced fresh and fixed in formalin overnight, then briefly immersed in 70% alcohol to retrieve some of the native color and dull the surface reflections.
Photograph by Ed Uthman, MD. Public domain. Posted 23 Sep 00
Autor: Polihale, Licencja: CC BY-SA 3.0
Example of pareidolia: image of the Virgin Mary appears in the glass of a Tampa, Florida office building on Christmas Day 1996.
Autor: Brian from Edmonton, Canada, Licencja: CC BY 2.0
All on its own - an unusual shape to say the least!
Autor: Berthold Werner, Licencja: CC BY-SA 3.0
Austin-Healey Sprite AN5, Mark I 'Frogeye', Baujahr 1959, 50 PS
28. Internationales Oldtimer-Treffen, Konz
Autor: Radu Privantu, Licencja: CC BY 2.0
It is a Romanian national natural monument, situated on top of the Bucegi mountains near Busteni. When viewed from this angle, it resembles the Sphinx, so that's where it got the name from.
.JPG)
The “Face on Mars” was one of the most striking and remarkable images taken during the Viking missions to the red planet (the black specks represent data errors). Unmistakeably resembling a human face, the image caused many to hypothesize that it was the work of an extraterrestrial civilization. Later images revealed that it was a mundane feature rendered face-like by the angle of the Sun.