Paris japonica

*Paris japonica*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	liliowce
Rodzina	melantkowate
Rodzaj	czworolist
Gatunek	Paris japonica
	Nazwa systematyczna
	Paris japonica (Franch. & Sav.) Franch; Mem. Soc. Philom. Cent. (Paris) 24: 291 (1888)
Synonimy
	Trillidium japonicum Franch. & Sav.; Trillium japonicum (Franch. & Sav.) Matsum.; Kinugasa japonica (Franch. & Sav.) Tatew. & Sutô;
	Trillidium japonicum Franch. & Sav.; Trillium japonicum (Franch. & Sav.) Matsum.; Kinugasa japonica (Franch. & Sav.) Tatew. & Sutô;

Paris japonica (Franch. & Sav.) Franch – gatunek rzadkich roślin z rodziny melantkowatych, występujący endemicznie na wyspie Honsiu w Japonii^[4], bywa uprawiany jako roślina ozdobna^[4]. Roślina ta jest organizmem żywym o największym znanym nauce genomie, liczącym 149 miliardów par zasad (152,23 pg w komórce), czyli 50× większym niż u człowieka (3 miliardy par zasad i 3 pg)^[5]^[6].

Morfologia

Pokrój: Wieloletnia roślina zielna o wysokości od 35 do 75 cm^[4].

Pęd: Podziemne kłącze^[4].

Liście: W liczbie od 7 do 10 odwrotniejajowatych liści w pseudo-okółku^[4].

Kwiaty: Obupłciowy, pojedynczy, promienisty kwiat wyrasta na szypułce na szczycie łodygi. Okwiat składa się z do 10 białawych listków o długości 2,5-3,5 cm^[4].

Owoce: Jagody lub jagodopodobne, mięsiste torebki, ciemnofioletowe po dojrzeniu^[4].

Biologia

Stanowisko w Parku Narodowym Hakusan

Rozwój: Wieloletnie geofity ryzomowe. Kwitną od maja do sierpnia^[4].

Siedlisko: Zasiedla bogate w próchnicę gleby w subalpejskich obszarach leśnych gór północnego i środkowego Honsiu^[4].

Genetyka: Jest oktoploidem (liczba chromosomów 2n = 8x = 40)^[6]. W 2010 r. naukowcy z Laboratorium Jodrell w Kew z wykorzystaniem cytometrii przepływowej odkryli, że roślina ta ma nie tylko największy genom w świecie roślin, ale i największy w świecie wszystkich organizmów żywych, liczący 150 miliardów par zasad (152,23 pg DNA/1 komórkę). Odkrycie to zdetronizowało wcześniejszego rekordzistę, prapłetwca abisyńskiego, który posiada genom o wielkości 130 miliardów par zasad (132,83 pg DNA/1 komórkę)^[5].

Systematyka

Gatunek należy do rodzaju czworolist (Paris L.) w rodzinie melantkowatych (Melanthiaceae Batsch ex Borkh)^[7].

Nazewnictwo

Nazwy zwyczajowe w językach obcych: Nazwa tej rośliny w języku japońskim to キヌガサソウ (kinugasa-sō) i odnosi się do nazwy parasola, który przypominają liście tej rośliny^[8]. W języku angielskim nazwa zwyczajowa to Japanese canopy plant.

Synonimy nomenklaturowe^[9]

(bazonim) Trillidium japonicum Franch. & Sav., Enum. Pl. Jap. 2: 525 (1878).
Trillium japonicum (Franch. & Sav.) Matsum., Nippon Shokubutsuzusetsu, ed. 2: 298 (1895).
Kinugasa japonica (Franch. & Sav.) Tatew. & Sutô, Trans. Sapporo Nat. Hist. Soc. 14: 36 (1935).

Synonimy taksonomiczne^[9]

Kinugasa japonica var. tomentosa Miyabe & Tatew., Trans. Sapporo Nat. Hist. Soc. 14: 189 (1936).

Zastosowanie

Rośliny z tego gatunku bywają uprawiane jako rośliny ozdobne. Wymagają gleby kwaśnej do neutralnej, bogatej w próchnicę i zatrzymującej wilgoć, ale dobrze przepuszczalnej. Preferują stanowiska wilgotne i zacienione. Można je rozmnażać przez podział kłącza wiosną lub z dojrzałych nasion wysianych jesienią. Kiełkowanie nasion może zająć ponad 3 lata^[4]. Ponieważ są umiarkowanie mrozoodporne (strefy mrozoodporności: 7a-8a), w warunkach klimatu Polski nie powinny zimować w gruncie^[10].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-07-31] (ang.).
↑ Farr E. R., Zijlstra G. (ed.): Index Nominum Genericorum (Plantarum) (ang.). Smithsonian Institution, 1996–. [dostęp 2020-07-31].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Plants of the World Online (ang.). The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2020-07-31].
↑ ^a ^b Pellicer J., Fay M.F. i Leitch I.J.. The largest eukaryotic genome of them all?. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 164, s. 10–15, 2010.
↑ ^a ^b Lifang Yang, Zhenyan Yang, Changkun Liu, Zhengshan He i inni. Chloroplast phylogenomic analysis provides insights into the evolution of the largest eukaryotic genome holder, Paris japonica (Melanthiaceae). „BMC Plant Biology”. 19 (1), 2019-07-04. Springer Science and Business Media LLC. DOI: 10.1186/s12870-019-1879-7. ISSN 1471-2229. PMID: 31272375. PMCID: PMC6611055 (ang.).
↑ USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) (ang.). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2020-07-31].
↑ Flora of Mikawa: Kinugasa (jap.). [dostęp 2020-07-30].
↑ ^a ^b Govaerts R.: World Checklist of Selected Plant Families (ang.). The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, 2006. [dostęp 2020-07-31].
↑ Dave's Garden: Paris Species, Japanese Canopy Plant, Kinugasasou. [dostęp 2020-07-31].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-07-31] (ang.).

[ing-3] Farr E. R., Zijlstra G. (ed.): Index Nominum Genericorum (Plantarum) (ang.). Smithsonian Institution, 1996–. [dostęp 2020-07-31].

[kew-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Plants of the World Online (ang.). The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2020-07-31].

[dna-5] Pellicer J., Fay M.F. i Leitch I.J.. The largest eukaryotic genome of them all?. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 164, s. 10–15, 2010.

[dna2-6] Lifang Yang, Zhenyan Yang, Changkun Liu, Zhengshan He i inni. Chloroplast phylogenomic analysis provides insights into the evolution of the largest eukaryotic genome holder, Paris japonica (Melanthiaceae). „BMC Plant Biology”. 19 (1), 2019-07-04. Springer Science and Business Media LLC. DOI: 10.1186/s12870-019-1879-7. ISSN 1471-2229. PMID: 31272375. PMCID: PMC6611055 (ang.).

[grin-7] USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) (ang.). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2020-07-31].

[jap-8] Flora of Mikawa: Kinugasa (jap.). [dostęp 2020-07-30].

[wcl-9] Govaerts R.: World Checklist of Selected Plant Families (ang.). The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, 2006. [dostęp 2020-07-31].

[dave-10] Dave's Garden: Paris Species, Japanese Canopy Plant, Kinugasasou. [dostęp 2020-07-31].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne