Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej

Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej
Logotyp Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej
ilustracja
park krajobrazowy
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Położenie

gminy: Janów, Sokółka, Knyszyn, Czarna Białostocka, Szudziałowo, Dobrzyniewo Duże, Wasilków, Supraśl, Krynki, Gródek, Michałowo

Siedziba

Supraśl

Mezoregion

Wysoczyzna Białostocka, Wzgórza Sokólskie

Data utworzenia

1988

Akt prawny

Uchwała Nr XXVI/172/88 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku[1]

Powierzchnia

728,60 km²

Powierzchnia otuliny

538,27 km²

Obszary chronione

rezerwaty przyrody: 19 w parku, 2 w otulinie

Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej”
53°13′59,8800″N 23°22′59,8800″E/53,233300 23,383300
Strona internetowa
Park w pobliżu wsi Kołodno
Siedziba dyrekcji Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej w Supraślu

Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej im. prof. Witolda Sławińskiego – park krajobrazowy znajdujący się na terenie województwa podlaskiego w gminach Janów, Sokółka, Knyszyn, Czarna Białostocka, Szudziałowo, Dobrzyniewo Duże, Wasilków, Supraśl, Krynki, Gródek i Michałowo.

Powierzchnia parku wynosi 72 860,17 ha, natomiast powierzchnia otuliny – 53 827,54 ha[1]. Jego siedzibą jest Supraśl.

Celem powołania parku była ochrona naturalnych zespołów leśnych, dolin rzecznych, licznie występujących obszarów źródliskowych oraz różnorodnych form polodowcowej, falistej rzeźby terenu, z morenowymi pagórkami i zagłębieniami wytopiskowymi.

Historia

Puszcza Knyszyńska, pozostając w cieniu niedalekiej Puszczy Białowieskiej, leżała przez długi czas na uboczu zainteresowań przyrodników. Pierwszy rezerwat przyrody o nazwie Budzisk i powierzchni zaledwie kilkunastu hektarów utworzono tu dopiero w 1970 r. Drugi, równie niewielki rezerwat o nazwie Karczmisko powstał dwa lata później. Cztery kolejne rezerwaty utworzono dopiero w 1987 r.[2]

Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej został powołany uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 24 maja 1988 r. Powierzchnia parku w chwili powołania wynosiła 73 094 ha, a jego strefy ochronnej 52 255 ha. W chwili powołania Park otrzymał imię prof. Witolda Sławińskiego i był największym parkiem krajobrazowym w kraju.

Krajobraz

Rzeźba terenu Parku została ukształtowana w czasie zlodowacenia środkowopolskiego. Jej cechą charakterystyczną jest mozaika form geomorfologicznych, którą tworzą ciągi moren czołowych, kemy, ozy, misy wytopiskowe i sandry. Występują nieliczne wydmy, powstałe w wyniku procesów eolicznych[2]. Wzniesienia Parku, w kilku miejscach przekraczające wysokość nawet 200 m n.p.m., poprzedzielane są obszarami równin, zabagnionymi nieckami i dolinami niedużych rzek. Przez środek obszaru szeroką doliną płynie rzeka Supraśl. W całej Puszczy Knyszyńskiej jest wiele torfowisk i obszarów podmokłych, tworzących się w dolinach rzek i strumieniach oraz w zagłębieniach bezodpływowych. Jeziora zachowały się w stanie szczątkowym i to jedynie na obszarach pogranicznych Puszczy na wschodzie i południowym wschodzie.

78% powierzchni Parku przypada na lasy, które w dużym stopniu zachowały charakter naturalny. Jest to las monumentalny zbliżony do południowej tajgi z dużą liczbą starych i potężnych drzew. Dominują bory sosnowe i sosnowo-świerkowe. W północnej i południowej części Puszczy występują grądy, a wzdłuż dolin rzek i strumieni rosną łęgi jesionowo-olszowe i olsy.

Grunty orne zajmują 13% powierzchni Parku, łąki i pastwiska 7%, inne tereny (zabudowa, drogi, wody) 2%[2].

Flora

W parku rosną 843 gatunki roślin naczyniowych, m.in.:

Fauna

Na terenie parku bytuje 153 gatunki ptaków i 5 gatunków gadów, m.in.:

Rezerwaty przyrody

Na terenie Parku:

  • Bahno w Borkach
  • Budzisk
  • Chomontowszczyzna
  • Góra Pieszczana
  • Jałówka
  • Jesionowe Góry
  • Karczmisko
  • Kozłowy Ług
  • Krasne
  • Krzemianka
  • Krzemienne Góry
  • Las Cieliczański
  • Międzyrzecze
  • Stara Dębina
  • Stare Biele
  • Surażkowo
  • Taboły
  • Wielki Las
  • Woronicza

Na terenie otuliny:

  • Kulikówka
  • Starodrzew Szyndzielski

Na podstawie:[3][4]

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej im. profesora Witolda Sławińskiego. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-10-01].
  2. ↑ a b c Kołos Aleksander: Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej, w: „Przyroda Polska” nr 5 (389), maj 1989 r., s. 10-12;
  3. ↑ Rezerwaty przyrody. [w:] Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej [on-line]. Wrota Podlasia. [dostęp 2018-10-01].
  4. ↑ Mapa na stronie Geoserwisu GDOŚ

Bibliografia

  • Kołos Aleksander: Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej, w: „Przyroda Polska” nr 5 (389), maj 1989, s. 10-12;
  • Walczak M., Bilińscy A. i W.: Parki krajobrazowe i rezerwaty, Wydawnictwo WIDEOGRAF II, Chorzów 2005.

Linki zewnętrzne

Parki krajobrazowe w Polsce
Parki krajobrazowe województwa podlaskiego

logo województwa podlaskiego

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Green pog.svg
Shiny green button/marker widget.
Podlaskie - Czarna Białostocka - Puszcza Knyszyńska - Góry Czumażowskie - E - v-NW.JPG
Autor: Krzysztof Kundzicz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wzniesienia „Góry Czumażowskie” (gmina Czarna Białostocka, podlaskie) na terenie Puszczy Knyszyńskiej w okolicach kolinii Ożynnik (gmina Wasików)
Podlaskie logo.svg
Logo der Woiwodschaft Podlachien
Podlaskie Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief ocation map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej w okolicy Kołodna.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej w okolicy Kołodna