Park Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego w Warszawie

Park Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego w Warszawie
	; Główna aleja parku
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Dzielnica	Śródmieście
Powierzchnia	ok. 90 ha
Projektant	Alina Scholtz,; Longin Majdecki,; Zygmunt Stępiński
	Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Park Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego w Warszawie
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Park Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego w Warszawie
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Park Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego w Warszawie
	52°13′40″N 21°02′03″E/52,227778 21,034167
	Strona internetowa

Park w rejonie skarpy warszawskiej

Park Na Książęcem

Park Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego (do 1992 Centralny Park Kultury, także Centralny Park Kultury i Wypoczynku „Powiśle”^[2]) – zespół kilku układów parkowych na warszawskim Solcu o powierzchni ok. 90 ha. Powstał na terenach dawnej zabudowy miejskiej Powiśla oraz dawnych ogrodów Frascati, częściowo na skarpie wiślanej.

Opis

Kompleks parkowy leży w rejonie ulic: Książęcej, al. Na Skarpie, Górnośląskiej, Rozbrat, Szarej, Koźmińskiej, Czerniakowskiej, al. 3 maja, Solec, Wilanowskiej i Ludnej. W skład parku wchodzi leżący po północnej stronie ul. Książęcej dawny park Na Książęcem^[3].

Prace porządkujące teren pod przyszły park rozpoczęto w 1948 roku^[4]. Decyzję o urządzeniu parku ogłoszono w marcu 1950 roku^[5], a prace związane z jego urządzaniem rozpoczęto w lipcu 1951 roku^[6].

Park był elementem powojennej przebudowy miasta^[7]. Powstał na terenie zniszczonej zabudowy miejskiej Powiśla według projektu zespołu architektów w składzie Alina Scholtz, Zygmunt Stępiński i Longin Majdecki. Jego celem było stworzenie wielkiego terenu rekreacyjnego dla mieszkańców śródmieścia i dzielnic sąsiadujących^[7]. Wiele prac przy urządzaniu parku zrealizowano w czynie społecznym^[8]. W parku działało kino letnie „Jutrzenka“, powstały także dwa kręgi taneczne^[8].

Głównym elementem parku był dwupoziomowy taras na stoku skarpy, w miejscu, w którym wcześniej znajdował się pałac Branickich^[9]. Od 1951 w parku znajdował się staromiejski pomnik Syreny, po konserwacji ustawiony w 1972 przy Wieży Marszałkowskiej^[10]. W pobliżu Wisłostrady zachował się postument, na którym stał pomnik^[11].

Główna część parku otwarta została 22 lipca 1955.

W latach 60. XX wieku teren parku zmniejszono wyłączając z niego tereny pod budowę osiedla Ludna oraz bloków mieszkalnych w rejonie al. 3 Maja^[8].

Powierzchnia parku to ok. 90 ha^[1]. Obecna nazwa, nadana w 1992, upamiętnia Edwarda Śmigłego-Rydza. Alejom parkowym nadano nazwy związane z powstaniem warszawskim. Upamiętniają one: ks. Józefa Stanka (aleja główna)^[12], Andrzeja Romockiego „Morro“^[13] i zgrupowanie „Kryska“^[14].

Park przecinają szlaki rowerowe Nadwiślańska ścieżka rowerowa i Podskarpowa ścieżka rowerowa^[15].

Ważniejsze obiekty

Pomnik Chwała Saperom
Willa Pniewskiego
Ławeczka Jana Nowaka Jeziorańskiego
Pomnik Haliny Mikołajskiej
Pomnik Powstańców Czerniakowa i Żołnierzy 1 Armii Wojska Polskiego
Pomnik Zbigniewa Ścibora–Rylskiego
Pawilon rekreacyjny dawnego internatu Wyższej Szkoły Nauk Społecznych
Tablica Tchorka upamiętniająca ofiary pacyfikacji przez Niemców szpitala powstańczego przy ul. Solec 41^[16]
Miejsce pamięci poświęcone ks. Józefowi Stankowi i wszystkim walczącym na tym terenie w oddziałach Armii Krajowej i Wojska Polskiego (przy skrzyżowaniu ulic Solec i Wilanowskiej)^[17]
Kamień z tablicą upamiętniającą 535 pluton Słowaków (przy ul. Czerniakowskiej)^[18]
Kamień z tablicą upamiętniającą Jerzego Gawina „Słonia” (przy ul. Czerniakowskiej)^[19]

Obiekty nieistniejące

Teatr Rozrywki

Przypisy

↑ ^a ^b Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 618. ISBN 83-01-08836-2.
↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy. Urząd m.st. Warszawy, 2006-10-10. [dostęp 2015-01-29].
↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 83.
↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1975, s. 106.
↑ Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie Kalendarz Ilustrowany 1959”, s. 56, 1958. Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”.
↑ Krzysztof Jabłoński i in.: Warszawa: portret miasta. Warszawa: Arkady, 1984, s. strony nienumerowane (Kronika odbudowy, budowy i rozbudowy 1945−1982). ISBN 83-213-2993-4.
↑ ^a ^b Tadeusz Podgórski: Zwiedzamy Warszawę. Warszawa: Sport i Turystyka, 1956, s. 150–152.
↑ ^a ^b ^c Krystyna Krzyżakowa: Warszawskie osiągnięcia [w:] Kalendarz Warszawski'88. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 150. ISBN 83-03-01684-9.
↑ Piotr Wierzbicki. Pamiętajcie o ogrodach. Ulubione parki warszawiaków. „Skarpa Warszawska”, s. 21–22, lipiec 2018.
↑ Jerzy Łoziński, Andrzej Rottermund (red.): Katalog zabytków sztuki. Miasto Warszawa. Część I – Stare Miasto. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczna i Filmowe, 1993, s. 410. ISBN 83-221-0628-9.
↑ Pomnik Syrenki. warszawa1939.pl. [dostęp 2018-01-13].
↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 407. ISBN 83-86619-97X.
↑ Uchwała nr XXXIX/1237/2020 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 19 listopada 2020 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 11633 [on-line]. 27 listopada 2020. [dostęp 2021-06-05].
↑ Janusz Dereziński: Pamiętne miejsca Czerniakowa. Ząbki: Apostolicum Wydawnictwo Księży Pallotynów, 2004, s. 72. ISBN 83-7031-445-7.
↑ Park im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. zielona.um.warszawa.pl. [dostęp 2020-12-26].
↑ Janusz Dereziński: Pamiętne miejsca Czerniakowa. Ząbki: Apostolicum Wydawnictwo Księży Pallotynów, 2004, s. 76. ISBN 83-7031-445-7.
↑ Janusz Dereziński: Pamiętne miejsca Czerniakowa. Ząbki: Apostolicum Wydawnictwo Księży Pallotynów, 2004, s. 94. ISBN 83-7031-445-7.
↑ Janusz Dereziński: Pamiętne miejsca Czerniakowa. Ząbki: Apostolicum Wydawnictwo Księży Pallotynów, 2004, s. 54. ISBN 83-7031-445-7.
↑ Janusz Dereziński: Pamiętne miejsca Czerniakowa. Ząbki: Apostolicum Wydawnictwo Księży Pallotynów, 2004, s. 93. ISBN 83-7031-445-7.

Linki zewnętrzne

Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego na stronach Urzędu m.st. Warszawy
Tomasz Urzykowski: Naprawa nawierzchni, modernizacja fontann. Remontują park Rydza-Śmigłego. warszawa.wyborcza.pl, 2019-07-14. [dostęp 2019-07-16].

[Encyklopedia-1] Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 618. ISBN 83-01-08836-2.

[2] Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy. Urząd m.st. Warszawy, 2006-10-10. [dostęp 2015-01-29].

[3] Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 83.

[4] Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1975, s. 106.

[5] Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie Kalendarz Ilustrowany 1959”, s. 56, 1958. Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”.

[6] Krzysztof Jabłoński i in.: Warszawa: portret miasta. Warszawa: Arkady, 1984, s. strony nienumerowane (Kronika odbudowy, budowy i rozbudowy 1945−1982). ISBN 83-213-2993-4.

[Podgórski-7] Tadeusz Podgórski: Zwiedzamy Warszawę. Warszawa: Sport i Turystyka, 1956, s. 150–152.

[Krzyżakowa150-8] Krystyna Krzyżakowa: Warszawskie osiągnięcia [w:] Kalendarz Warszawski'88. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 150. ISBN 83-03-01684-9.

[9] Piotr Wierzbicki. Pamiętajcie o ogrodach. Ulubione parki warszawiaków. „Skarpa Warszawska”, s. 21–22, lipiec 2018.

[10] Jerzy Łoziński, Andrzej Rottermund (red.): Katalog zabytków sztuki. Miasto Warszawa. Część I – Stare Miasto. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczna i Filmowe, 1993, s. 410. ISBN 83-221-0628-9.

[11] Pomnik Syrenki. warszawa1939.pl. [dostęp 2018-01-13].

[12] Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 407. ISBN 83-86619-97X.

[13] Uchwała nr XXXIX/1237/2020 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 19 listopada 2020 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 11633 [on-line]. 27 listopada 2020. [dostęp 2021-06-05].

[14] Janusz Dereziński: Pamiętne miejsca Czerniakowa. Ząbki: Apostolicum Wydawnictwo Księży Pallotynów, 2004, s. 72. ISBN 83-7031-445-7.

[15] Park im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. zielona.um.warszawa.pl. [dostęp 2020-12-26].

[16] Janusz Dereziński: Pamiętne miejsca Czerniakowa. Ząbki: Apostolicum Wydawnictwo Księży Pallotynów, 2004, s. 76. ISBN 83-7031-445-7.

[17] Janusz Dereziński: Pamiętne miejsca Czerniakowa. Ząbki: Apostolicum Wydawnictwo Księży Pallotynów, 2004, s. 94. ISBN 83-7031-445-7.

[18] Janusz Dereziński: Pamiętne miejsca Czerniakowa. Ząbki: Apostolicum Wydawnictwo Księży Pallotynów, 2004, s. 54. ISBN 83-7031-445-7.

[19] Janusz Dereziński: Pamiętne miejsca Czerniakowa. Ząbki: Apostolicum Wydawnictwo Księży Pallotynów, 2004, s. 93. ISBN 83-7031-445-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne