Park Miejski w Toruniu
nr rej. A/78 z 20 stycznia 1997 | |
Jesień, 2018 rok | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Dzielnica | |
Powierzchnia | 25 ha |
Data założenia | 1817 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
53°00′31,4″N 18°34′40,5″E/53,008722 18,577917 |
Park Miejski w Toruniu – jeden z najstarszych publicznych parków miejskich w Polsce[1]. Obejmuje 25 ha (z czego 0,5 ha to układ wodny). W 1997 roku został wpisany do rejestru zabytków.
Lokalizacja
Park jest usytuowany w zachodniej części miasta, w dzielnicy Bydgoskie Przedmieście - od północy ograniczony ulicą Bydgoską, od południa Martwą Wisłą, od zachodu ulicą Przybyszewskiego, zaś od wschodu ulicą Konopnickiej[2].
Historia
Park założony został w 1817 roku jako park typu angielskiego, początkowo na terenach pocegielnianych, stąd zwany dawniej Parkiem Cegielnia. W początku XX wieku był zwany Laskiem przy Cegielni. Park ostatecznie ukształtowany został w latach dwudziestych XX wieku.
Przed I wojną światową w parku stał pomnik Bismarcka (rozebrany w 1926 roku). W 1909 roku, w 150. rocznicę urodzin poety Friedricha Schillera, postawiono marmurową ławkę z jego popiersiem (tzw. ławkę Schillera, odrestaurowaną w 2004 i 2005 roku), a powstały w ten sposób zakątek parku nazywano Idyllą. Również w tym okresie istniała w parku największa w całej prowincji zachodniopruskiej letnia restauracja Gustava Behrenda (4 000 miejsc, muszla koncertowa) uchodziła za największe miejsce wycieczkowe w Prusach Zachodnich. Na Wiśle przy ul. Przybyszewskiego istniała przystań wioślarska. Park był wówczas (jak i w okresie międzywojennym) tętniącym życiem miejscem spotkań i spacerów. W 1937 roku w parku odsłonięto pomnik ku czci żołnierzy Wojsk Balonowych autorstwa Michała Kamieńskiego, który został zniszczony jesienią 1939 roku podczas działań wojennych. W latach 60. XX wieku zlikwidowano 2 stawy, dewastacji uległy też różne elementy małej architektury. W parku znajduje się tor saneczkowy[3].
Od roku 2004 do dziś sukcesywnie remontowany - wymieniono oraz wprowadzono nowe elementy małej architektury (latarnie, ławki, toalety, siedziska, stoły szachowe, kosze na śmieci, donice z kwiatami) oraz zainstalowano monitoring wizyjny. Ponadto wybudowano muszlę koncertową, poddano renowacji fontannę, urządzono boisko sportowe, siłownię zewnętrzną i place zabaw[4][5].
Charakterystyka
Obszar parku nie jest specjalnie wyodrębniony z otoczenia, gdyż znaczna część tej dzielnicy charakteryzuje się rozwiniętą zielenią. Wzdłuż parku i ul. Bydgoskiej na długości około 1 km był założony charakterystyczny ciąg do konnej jazdy, zamieniony następnie na torowisko tramwajów w związku z poszerzeniem ul. Bydgoskiej i pełniący rolę torowiska tramwajowego do dziś[6].
Park położony jest na skarpie, w urozmaiconym, falistym terenie, odznacza się malowniczością. Charakteryzuje go powiązanie układów regularnych (klomby, kwietniki, sadzawka) z formami krajobrazowymi. Tworzą je swobodnie skupione grupy drzew, lasków i zagajników, rozmieszczone wśród otwartych zieleńców, a między nimi wiją się kręte, boczne ścieżki i błyszczą wody małych stawów, będących pozostałościami po dawnych wyrobiskach cegielni. Jedną z większych atrakcji jest dolina ze stawem z łabędziami i ze sztuczną kaskadą[1].
W obręb perspektyw i widoków parkowych wciągnięto graniczący od południa teren błoń nadwiślańskich dokąd prowadzi mostek przez starorzecze - Martwą Wisłę[7].
Roślinność
Drzewostan parkowy jest bardzo okazały, o bogatym składzie gatunkowym (63 gatunki i odmiany drzew oraz 26 gatunków krzewów rodzimych i egzotycznych)[1].
Drzewostan
Wśród drzew parku znajduje się wiele ciekawych okazów. Należą do nich:
- bożodrzew chiński
- buk pospolity
- brzoza brodawkowata odmiana zwisająca
- choina kanadyjska
- cis pospolity
- czeremcha amerykańska i pospolita
- cyprysik groszkowy
- daglezja zielona
- dąb bezszypułkowy, czerwony, szypułkowy i szypułkowy strzępolistny
- dławisz okrągłolistny
- głóg dwuszyjkowy - odmiana Paul's Scarlet
- grab pospolity
- grusza pospolita
- iglicznia trójcierniowa
- jabłoń niska i rajska
- jarząb pospolity i szwedzki
- jesion wyniosły
- jodła biała
- jedyny w Toruniu kasztan jadalny
- kłęk kanadyjski
- klon tatarski
- kruszyna pospolita
- leszczyna turecka
- lipa drobnolistna, srebrzysta i szerokolistna
- mąkinia
- miłorząb dwuklapowy
- modrzew europejski
- morwa biała
- olsza czarna i szara
- orzech włoski
- robinia akacjowa
- sosna czarna i pospolita
- sumak octowiec
- śliwa domowa
- świerk kłujący i pospolity
- topola biała, czarna, włoska i kanadyjska
- wiąz szypułkowy
- wierzba biała, zwisająca i krucha
- wiśnia pospolita
- żywotnik zachodni
Krzewy
Wśród krzewów występują:
- berberys zwyczajny
- bez czarny
- dereń świdwa
- forsycja pośrednia
- głóg jednoszyjkowy
- jałowiec chiński
- jaśminowiec wonny
- karagana syberyjska
- leszczyna pospolita
- lilak pospolity
- malina właściwa
- mahonia pospolita
- pęcherznica kalinolistna
- pigwowiec japoński
- porzeczka alpejska
- powojnik pnący
- tawlina jarzębolistna
- wiciokrzew pospolity
- śnieguliczka biała
- tawuła Menziesa
- tawuła van Houtte’a
- trzmielina pospolita
- róża dzika
- róża pomarszczona
- żylistek szorstki
Pomniki oraz instalacje artystyczne
Nazwa | Data odsłonięcia | Zdjęcie |
---|---|---|
Ławka Schillera | 1909 | |
Pomnik Żołnierzy Wojsk Balonowych | 1937/2020 |
Ciekawostki
- Jedynym śladem po miejskiej cegielni, pochodzenia jeszcze średniowiecznego jest nazwa ulicy Przy Cegielni[8].
- Na zachód od Parku znajduje się obszerny teren założony w otoczeniu parkowym z dużym pawilonem z 1928 roku zaprojektowany przez Kazimierza Ulatowskiego i przeznaczony na cele wystawowe. Do 1939 roku odbywały się tam Krajowe Wystawy Ogrodnicze. Pawilon ten grał w serialu "Lekarze" szpital Copernicus[9].
Pory roku w parku
Wiosna
Lato
Jesień
Zima
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c Ksenia Gimińska, Park Miejski na Bydgoskim Przedmieściu w Toruniu, Wydawnictwo Regionalnego Ośrodka Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Toruniu, Toruń 1997.
- ↑ JW Web Development , Toruń, Atrakcje Torunia, Przewodnik po Toruniu, Zwiedzanie Torunia z przewodnikiem, Przewodnicy miejscy Toruń przewodnik miejski Informacja turystyczna, Zabytki Torunia i kujawsko-pomorskiego, Muzea, Historia, Pierniki toruńskie, Twierdza Toruń, www.turystyka.torun.pl [dostęp 2017-01-18] (pol.).
- ↑ Park miejski w Toruniu, www.parki.org.pl [dostęp 2017-01-18] (pol.).
- ↑ Rewitalizacja w parku na Bydgoskim | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-01-24] .
- ↑ Park Miejski na Bydgoskim Przedmieściu | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-01-24] .
- ↑ Park Miejski na Bydgoskim Przedmieściu | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2017-01-18] (pol.).
- ↑ Mostek nad Martówką gotowy, www.torun.pl [dostęp 2017-01-18] (pol.).
- ↑ JW Web Development , Toruń, Atrakcje Torunia, Przewodnik po Toruniu, Zwiedzanie Torunia z przewodnikiem, Przewodnicy miejscy Toruń przewodnik miejski Informacja turystyczna, Zabytki Torunia i kujawsko-pomorskiego, Muzea, Historia, Pierniki toruńskie, Twierdza Toruń, www.turystyka.torun.pl [dostęp 2017-01-18] (pol.).
- ↑ Magdalena Janowska , Poznaj historię budynku, który "gra" Szpital Copernicus w serialu "Lekarze", „pomorska.pl” [dostęp 2017-01-18] (pol.).
Literatura przedmiotu
- Bartosz Drzewiecki, Katarzyna Pękacka-Falkowska, Historia Parku Miejskiego w Toruniu, Towarzystwo Miłośników Torunia, Toruń 2012.
- Bartosz Drzewiecki, Niezwykłe dzieje parku z XIX w. Niezwykłe dzieje parku z XIX w. - rozmowa Gazeta Wyborcza. Dodatek lokalny: Toruń" 2013-06-08
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa miasta Toruń, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Shiny green button/marker widget.
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski latem,Toruń44
Autor: Michał Sulik, Licencja: CC BY 3.0
Martówka (Martwa Wisła w Toruniu)
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mała architektura w Parku Miejskim w Toruniu
Autor: Ola Zaparucha, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń Bydgoskie Przedmieście, ul. Szosa Bydgoska - Park Miejski, po 1880, 1920 zabytek nr A/684)
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski jesienią,Toruń
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski jesienią,Toruń5
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rabaty w parku miejskim w Toruniu
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ogród Muzyków w Toruniu, wiosna
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski - fontanna parkowa w Toruniu
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski w Toruniu - jesień 2015
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Błonia nadwiślańskie - Toruń
Autor: Dusiak90, Licencja: CC BY 3.0
Toruń, park miejski, 1817, po 1880, 1920
Autor: Ola Zaparucha, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń Bydgoskie Przedmieście, ul. Szosa Bydgoska - Park Miejski, po 1880, 1920 zabytek nr A/684)
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park na Bydgoskim w Toruniu
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski w Toruniu (zima)
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Łabędzie w Parku Miejskim w Toruniu
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski na Bydgoskim Przedmieściu w Toruniu
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski jesienią,Toruń2
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pomnik Żołnierzy Wojsk Balonowych w Toruniu
Autor: Ola Zaparucha, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń Bydgoskie Przedmieście, ul. Szosa Bydgoska - Park Miejski, po 1880, 1920 zabytek nr A/684)
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Miejski latem,Toruń4