Park Narodowy Morza Wattowego

Park Narodowy Morza Wattowego
Nationalpark Vadehavet
Ilustracja
Morze Wattowe – widok z Rømø
park narodowy
Państwo Dania
Data utworzenia16 października 2010
Powierzchnia1459 km²
Położenie na mapie Danii
Mapa konturowa Danii, blisko lewej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Park Narodowy Morza Wattowego”
Ziemia55°15′00″N 8°28′59″E/55,250000 8,483000
Strona internetowa
Morze Wattowe[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Sort sol w Tøndermarsken
Państwo Niemcy
 Holandia
 Dania
Typprzyrodniczy
Spełniane kryteriumVIII, IX, X
Numer ref.1314
Region[b]Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę2014
na 38. sesji
  1. ↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO
  2. ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Park Narodowy Morza Wattowego[1] (duń. Nationalpark Vadehavet) – park narodowy w południowo-zachodniej części Danii. Obejmuje ochroną duńską część Morza Wattowego, które znajduje się również na terytorium Niemiec i Holandii.

W 2009 roku niemiecka i holenderska część Morza Wattowego zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO – w 2014 roku wpis został poszerzony o część duńską i na listę dopisano 80% obszaru Parku Narodowego Morza Wattowego.

Położenie

Utworzony 16 października 2010 roku park o powierzchni 1459 km² leży w południowo-zachodniej części Danii[2][3]. Park Narodowy Morza Wattowego jest największym parkiem narodowym na obszarze Danii właściwej[3].

Zajmuje obszar Morza Wattowego z wyspami Fanø, Mandø i Rømø, Blåvandshuk i część rozlewisk za rowami wodnymi na stałym lądzie, m.in. Tjæreborgmarsken, Ribemarsken, Margrethekogen oraz ziemie wydarte morzu, tzw. kogi, w Tøndermarsken[2]. Obejmuje ochroną płytkie wody, watty, wyspy, wydmy, rozlewiska i słone mokradła[3].

Park leży na terenie czterech gmin: Tønder, Esbjerg, Fanø i Varde[3].

Opis

Park obejmuje ochroną krajobraz wattowy – szerokich równin pływowych odsłanianych w czasie odpływu morza[2]. W ciągu 25 godzin występują dwa przypływy i dwa odpływy, a różnica pomiędzy przypływem a odpływem waha się od 1,5 m w Esbjergu do 2 m na południu Rømø[4]. Podczas pływów przez watty przepływa 1 miliard m³ wody, niosącej 70 milionów ton osadów[4]. Z czasem osady utworzyły mielizny, z których później powstały wysepki[4].

Obszar ten ma szczególnie znaczenie jako ostoja dla ptaków wędrownych – co roku zatrzymuje się tu 12–15 milionów ptaków podczas migracji szlakiem wschodnioatlantyckim (ang. East Atlantic Flyway)[5]. Przylatuje tu przynajmniej 40 gatunków ptaków, a osiem z nich ściąga tu co roku całą swoją populację[4]. W parku spotkać można m.in. berniklę białolicą, kaczki z rodzaju Mareca, rożeńca zwyczajnego, szlamnika zwyczajnego, biegusa rdzawego i zmiennego, siewki i kuliki[4]. Gniazdują tu m.in.: biegus zmienny, batalion, sieweczka morska i rybitwa białoczelna[4]. Wiosną i jesienią obserwować można tu zjawisko sort sol, kiedy to przed zachodem słońca tysiące szpaków gromadzą się w ogromne stada, by znaleźć miejsce na nocleg[4]. Jesienią przylatują tu liczne stada gęsi, m.in. gęsi krótkodziobe, gęsi białoczelne, bernikle obrożne i białolice[4].

Występują tu również foki pospolite (3–4 tys.) i szarytki morskie (75–100 osobników)[6][4].

W 1996 roku znaleziono pierwszą ostryżycę japońską, która od tego czasu szybko się rozprzestrzeniła, tworząc liczne rafy ostrygowe[7].

W piasku i mule wattów żyje mnóstwo niewielkich zwierząt, np. mały ślimak Hydrobia ulvae, którego liczebność na jednym metrze kwadratowym to ok. 120 tys. osobników, skorupiak Thalassinidea (100 tys. na 1 m²) czy piaskówka[8].

Na terenie parku znajdują się pozostałości niemieckiego systemu umocnień – Wału Atlantyckiego[4].

Morze Wattowe obejmuje przybrzeżne wody Danii, Niemiec i Holandii – rozciąga się od Blåvandshuk do Den Helder na długości 500 km, tworząc najdłuższy, nieprzerwany obszar wattowy na świecie[9]. W 2009 roku niemiecka i holenderska część Morza Wattowego zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO – w 2014 roku wpis został poszerzony o część duńską i na listę dopisano 80% obszaru Parku Narodowego Morza Wattowego[10][3].

Przypisy

  1. ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2013, s. 128. ISBN 978-83-254-1988-2. [dostęp 2018-08-26].
  2. ↑ a b c The Wadden Sea National Park On October 16th 2010 the largest National Park in Denmark was inaugurated (ang.). W: Wadden Sea National Park [on-line]. [dostęp 2018-08-26].
  3. ↑ a b c d e About the Wadden Sea (ang.). W: Wadden Sea National Park [on-line]. [dostęp 2018-08-26].
  4. ↑ a b c d e f g h i j The Wadden Sea National Park (ang.). W: Wadden Sea National Park [on-line]. [dostęp 2018-08-26].
  5. ↑ Migratory birds in the Wadden Sea (ang.). W: Wadden Sea National Park [on-line]. [dostęp 2018-08-26].
  6. ↑ Seals in the Wadden Sea (ang.). W: Wadden Sea National Park [on-line]. [dostęp 2018-08-26].
  7. ↑ Oysters of the Wadden Sea (ang.). W: Wadden Sea National Park [on-line]. [dostęp 2018-08-26].
  8. ↑ Life on the tidal flat (ang.). W: Wadden Sea National Park [on-line]. [dostęp 2018-08-26].
  9. ↑ The Wadden Sea landscape (ang.). W: Wadden Sea National Park [on-line]. [dostęp 2018-08-26].
  10. ↑ UNESCO: Wadden Sea (ang.). [dostęp 2018-08-26].
Parki narodowe w Królestwie Danii
Dania
Grenlandia

Media użyte na tej stronie

Green pog.svg
Shiny green button/marker widget.
Sort sol pdfnet2.jpg
Starlings forming fascinating formations over Tøndermarsken, south-west Jutland, Denmark. Image from http://www.pdfnet.dk. Material is in Public Domain.
Denmark physical map.svg
Autor: Urutseg, Licencja: CC0
Denmark physical map, parameters equal to File:Denmark location map.svg
Vadehavet.jpg
Autor: Malene Thyssen, Licencja: CC-BY-SA-3.0
The Wadden Sea view - from the dam at the island Rømø, Denmark