Park Sielecki w Sosnowcu

Park Sielecki

nr rej. - A/15/60 z 23.02.1960 (woj. katowickie) - A/921/2021 z 09.12.2021 (woj. śląskie)[1]
Nad Czarną Przemszą. Park Sielec w Sosnowcu
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Sosnowiec
Dzielnica	Sielec
Adres	Zamkowa
Powierzchnia	20,24 ha
Data założenia	1835
Położenie na mapie Sosnowca Park Sielecki
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Park Sielecki
Położenie na mapie województwa śląskiego Park Sielecki
50°17′02,00″N 19°08′30,80″E/50,283889 19,141889

Wiosna w Parku

Park Sielecki (Park Renardowski^[2], Park Mauvego^[2]) − zabytkowy park miejski w Sosnowcu; Drugi względem roku założenia, czwarty pod względem wielkości wśród parków miejskich a zarazem największy z parków zabytkowych; Stanowiący kompleks wraz z Zamkiem Sieleckim; Podzielony na dwie części: Nowy Park Sielecki^[3] i Park Sielecki Stary^[3], które zajmują odpowiednio powierzchnię: część nowa – 9,84 ha^[3], część stara – 10,4 ha^[3][4], a granicę stanowi przepływająca przez środek parku rzeka Czarna Przemsza^[3].

Położenie

Usytuowany w dzielnicy Sielec na brzegach Czarnej Przemszy, na pograniczu Śródmieścia i dzielnicy Pogoń. Obwód parku wyznacza od strony zachodniej i północnej ul. 3 Maja, zabudowania basenu od strony północnej i wschodniej, oraz Zamek Sielecki, budynek lodowiska oraz ulica Zamkowa od strony wschodniej a od strony południowej zabudowania dzielnicy Sielec przy ulicy Parkowej, Legionów, Krętej i Sieleckiej^[3].

Flora

Występuje tu około 60 gatunków drzew i krzewów^[5]. Wśród nich można znaleźć rzadko spotykane: katalpa bignoniowa, winnik zmienny, głóg szkarłatny, migdałowiec trójklapowy^[6]. Średni wiek drzew wynosi około 100 lat^[5] ale występują też okazy starcze: topole kanadyjskie osiągające 3 – 5 m w obwodzie^[7]. 12 drzew jest zaliczonych do pomników przyrody: surmia zwyczajna, 6 topoli późnych, 2 wiązy szypułkowe, klon srebrzysty, dąb szypułkowy^[8].

Historia

Park Sielecki / Park Muavego w 1917 roku

Nieistniejący Pomnik Czynu Rewolucyjnego

Park powstał przed rokiem 1835 po odbudowie z pożaru Zamku Sieleckiego, jako część dóbr rodziny Renardów. Pierwsze informacje o parku pochodzą właśnie z 1835 roku^[7]. Uporządkowany na zlecenie hr. Andrzeja Renarda. W końcu XIX i pierwszych latach XX w. park odrestaurował i zmodernizował Ludwik Mauve^[2], generalny dyrektor Gwarectwa Hrabia Renard. Przez krótki czas park nazywano nawet jego imieniem^[2]. W 1902 r. poszerzone zostały jego granice w kierunku południowo-wschodnim, a od strony północnej założono staw^[2][7].

Park był ogólnie dostępny, ale w okresie międzywojennym ograniczono liczbę odwiedzających i wprowadzono przepustki^[7]. W latach 60. XX w wyburzono część starej zabudowy parku, włącznie z ogrodzeniem. Zachowano jedynie Zamek Sielecki oraz dwie zabytkowe wieżyczki: jedna z nich mieści się obecnie pomiędzy blokami na wprost wejścia frontowego do hali lodowiska a druga na lewym brzegu rzeki w pobliżu domu przy ul. Legionów 28 i Szkoły Muzycznej. Park stał się ponownie ogólnodostępny^[7].

W miejsce zniszczonej zabudowy parku wybudowano amfiteatr, dziś praktycznie nieistniejący, baseny kąpielowe funkcjonujące do dziś jako kąpielisko otwarte oraz sztuczne lodowiska, stanowiące bazę treningową drużyny hokejowej lokalnego klubu sportowego.

W latach 90. XX w. rozmontowano słynny Pomnik Czynu Rewolucyjnego, znajdujący się wówczas w centralnym punkcie parku. Sławę pomnikowi przyniosła wysoka konstrukcja rurowa. Po zlikwidowanym pomniku pozostał marmurowy podest oraz przyległy plac. Na miejscu dawnego pomnika wybudowano nowy monument. Obecny pomnik składa się z wizerunku orła białego (orzeł z godła Polski) oraz napisu: " Wolność Praca Godność ". W roku 2005, 9 czerwca powstał w zachodniej części parku, w pobliżu lodowiska Skatepark. Jest on drugim obiektem po drewnianym placu zabaw urozmaicającym wypoczynek w parku.

W 2016 i 2017 miały miejsce kolejne przebudowy. W starej części parku kompleks wzbogacił się o ogrodzony plac zabaw dla dzieci, plenerową siłownię pod chmurką. W nowej części powstał tor rolkowy, strefa relaksu oraz stanowiska dla małej gastronomii^[9]. Kolejnym etapem modernizacji parku było utworzenie w części zwanej Nowym Parkiem toru przeznaczonego do jazdy na rolkach^[10].

Infrastruktura

Tor rolkowy w Parku Sieleckim w Sosnowcu

Infrastruktura rekreacyjna

Na obszarze parku są ulokowane atrakcje stałe:

• Sezonowa strefa gastronomiczna z foodtrackami^[11];
• Wydzielony tor do jazdy na łyżworkolkach o długości 1500 m w postaci jednokierunkowej zamkniętej pętli^[10][11];
• Strefa relaksu z mini plażą^[9];
• Bulodrom do gry w pétanque.
• Skatepark: mini rampa, 2 murki, 1 quater pipe,3 banki, 3 schodki, piramidka^[12];
• Siłownia plenerowa "Pod Chmurką";
• Ogrodzony plac zabaw / ogród jordanowski dla dzieci^[9];
• Stoły do gry w tenisa stołowego;
• Boiska do koszykówki.

Miejska wypożyczalnia rowerów w Parku

Infrastruktura komunikacyjna

• Wypożyczalnia rowerów Sosnowieckiego Roweru Miejskiego z miejscami na 24 rowery;
• Parking dla wypożyczanych hulajnóg elektrycznych systemu Blinkee City.

Pomniki i miejsca pamięci

• Wolność Praca Godność – nowa część parku – płyta placu głównego;
• Pomnik Aleksego Bienia – stara część parku, za aleją od strony Szkoły Muzycznej i ul. Legionów;
• Pomnik młodego Janka Kiepury – aleje w starej części parku od strony Szkoły Muzycznej i ul. Legionów;
• Wieża dawnego ogrodzenia Parku Sieleckiego – alejka nad Czarną Przemszą w starej części parku.

Wydarzenia

Podest wokół obecnego pomnika adaptowany jest często na scenę muzyczną. W parku odbywają się imprezy okolicznościowe oraz szereg imprez cyklicznych:

• Dni Sosnowca,
• Dni Sportu,
• Majówka Europejska,
• Tydzień Dziecka,
• Piknik Miltarny,
• Inwazja Foodtrucków,
• Śniadanie na trawie w Parku Sieleckim.

Na popularnych imprezach na terenie parku rozbijają się stragany oraz luna park.

Galeria

• 

  Pomnik „Wolność, Praca, Godność”

• 

  Rzeka Czarna Przemsza

• 

  Tor rolkowy

• 

  Strefa relaksu

• 

  Alejka w starej części Parku

• 

  Wieża dawnego ogrodzenia parku zamkowego

• 

  Pomnik przyrody

• 

  Występ Sosnowieckiej Orkiestry Dętej na płycie pomnika

• 

  Jesień w Parku Sieleckim, rzeka Czarna Przemsza

• 

  Wiosna w Parku Sieleckim

• 

  Zimowa noc w Parku Sieleckim

• 

  Starodrzew w zabytkowej części Parku

Linki zewnętrzne

• Sosnowiecki Park Sielecki w Encyklopedii Zagłębia Dąbrowskiego
• Archiwalne zdjęcia Parku Sieleckiego w serwisie FotoPolska.
• Stan parku na dzień 6 maja 2015

Zobacz też

• Bulwar Czarnej Przemszy
• Zamek Sielecki

Bibliografia

• Piotr Cempulik, Krystyna Holeksa, Jacek Betleja, Witold Ryka, Przyroda Sosnowca, Wrocław: PTPP "Pro Natura", 1999
• Piotr Cempulik, Krystyna Holeksa, Waldemar Żyła: Przyroda Sosnowca. PTPP "Pro Natura". Wyd. 2 – uzupełnione. Sosnowiec: Urząd Miasta, 2008. ISBN 978-83-926690-2-9. OCLC 316610944.
• MałgorzataM. Śmiałek MałgorzataM., Sosnowieckie ABC, tom II, ZbigniewZ. Studencki (red.), Sosnowiec: Muzeum w Sosnowcu, 2003, s. 40-41, ISBN 83-89199-03-3, OCLC 751020770 .

Przypisy