Park Wiśniowy Sad w Krakowie

Park Wiśniowy Sad
Ilustracja
Widok ogólny południowej części parku
Państwo Polska
MiejscowośćKraków
DzielnicaNowa Huta
Powierzchnia2,73 ha
Data założeniaok. 1960
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Park Wiśniowy Sad”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Park Wiśniowy Sad”
Ziemia50°04′32,4″N 20°01′37,0″E/50,075667 20,026944

Park Wiśniowy Sad – niewielki park miejski w Krakowie, znajdujący się w Dzielnicy XVIII Nowa Huta pomiędzy osiedlami Kolorowym i Spółdzielczym. Od strony wschodniej przylega do ulicy gen. Boruty-Spiechowicza. Powierzchnia parku wynosi 2,73 ha[1].

Historia

Park został założony na początku lat 60. XX wieku, podczas budowy osiedli sektora D Nowej Huty, zrealizowanych w stylu modernizmu już po odwilży w stosunkach politycznych z roku 1956, w odmienności od pozostałych sektorów A, B oraz C, które jako, że realizowane były wcześniej w mniejszym lub większym stopniu reprezentują styl socrealistyczny. Pochodzenie nazwy jest nieznane. Istnieje hipoteza, iż może się ona wywodzić od istniejących w tym miejscu pozostałości sadów z czasów przed budową osiedli, jakkolwiek może także pochodzić od nazwy dramatu Wiśniowy sad autorstwa Antona Czechowa[1].

Park został zaprojektowany w oparciu o deptak przebiegający ze wschodu na zachód. Zachodnia część charakteryzuje się funkcją rekreacyjną, znajdują się tu place zabaw. Dawniej w tej części parku znajdował się także basen letni. Funkcjonował on do drugiej połowy lat 70., kiedy to zepsuła się instalacja filtrująca wodę. Po tym czasie do zbiornika nasypano ziemię i urządzono ogródek. Wśród charakterystycznych elementów małej architektury w Parku Wiśniowy Sad z pierwszych lat jego istnienia można wyróżnić kosze na śmieci w kształcie misiów trzymających plaster miodu. Wschodnia część posiada charakter bardziej spacerowy z trawnikami, klombami i rzeźbami plenerowymi[1].

W latach 2014-2017 stopniowo przeprowadzony został generalny remont parku w ramach którego w 2014 roku opracowano projekt architektoniczno-budowlany na zagospodarowanie parku, zmieniono nawierzchnię alejek, ławki parkowe, kosze na śmieci i latarnie. W 2015 roku zamontowano nowe urządzenia zabawowe. Z kolei w 2016 roku zamontowano pozostałe latarnie, linarium i urządzenia do ćwiczeń dla dorosłych[2].

Roślinność

Na terenie parku występują 23 gatunki drzew i 16 gatunków krzewów. Najliczniej wśród drzew występują klon jawor, jesion pensylwański i lipa drobnolistna. Najczęściej występującymi gatunkami krzewów są dereń biały, bez czarny, głóg jednoszyjkowy i śnieguliczka biała. Kilka drzew w parku, głównie klonów oraz lip posiada bardzo okazały harmonijny pokrój i rozbudowaną koronę[1].

Rzeźby

Charakterystycznym elementem parku Wiśniowy Sad są rzeźby plenerowe. Do czasów współczesnych zachowały się dwie rzeźby:

  • Syrenka, zlokalizowana we wschodniej części parku, autorstwa Magdaleny Pruszyńskiej-Jaroszyńskiej, wykonana ze sztucznego kamienia w 1963 roku. Syrenka jako symbol Warszawy upamiętnia fakt, iż Park Wiśniowy Sad powstał ze środków Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy, przemianowanego w 1958 roku na Społeczny Fundusz Odbudowy Kraju i Stolicy. Rzeźba została odnowiona w 2006 i ponownie w 2017 roku[1][3][4].
  • Flirt wodorostów z muszlą, popularnie zwana Ślimakiem lub Muszlą – abstrakcyjna rzeźba autorstwa Magdaleny Pruszyńskiej-Jaroszyńskiej, zlokalizowana w zachodniej części parku, ustawiona w 1963[5]. Betonowa konstrukcja na metalowym stelażu, dekorowana mozaiką ceramicznych, kolorowych kafelków. Przedstawia dwie formy, zwijające się w jednym punkcie. Rzeźba od początku jest szczególnie popularna wśród dzieci, które m.in. usiłują wspinać się na strukturę. Podczas remontu parku z lat 2014-2017, rzeźba zmieniła nieznacznie swoją lokalizację[1][6]. W 2017 została odnowiona[4].

Wcześniej w parku istniały również inne rzeźby jak np. betonowa, zdobiona ceramiką rzeźba małego osiołka, znajdująca się przy drodze w kierunku osiedla Kolorowego oraz umiejscowiona w podobnej lokalizacji metaloplastyczna żyrafa, zlikwidowana pod koniec lat 70. Usunięcie obu rzeźb ma związek z dużą ilością wypadków wśród dzieci, wspinających się na konstrukcje. We wschodniej części parku znajdowała się rzeźba Macierzyństwo, przedstawiająca postać matki trzymającej za ręce dwoje dzieci w charakterze zabawy w kółko graniaste[1].

Galeria

Przypisy

  1. a b c d e f g Roman Marcinek, Zbigniew Myczkowski: Park Wiśniowy Sad i Park Żeromskiego. Kraków: Ośrodek Kultury im. Cypriana Kamila Norwida, 2017, s. 49-52, seria: Parki Krakowa; 16. ISBN 978-83-934916-9-8.
  2. Tak wygląda park Wiśniowy Sad. W: Kraków.pl [on-line]. 2017-07-20. [dostęp 2020-02-21].
  3. Szlak plenerowych rzeźb i instalacji nowohuckich. Kraków: 2018.
  4. a b Nowohuckie instalacje odzyskały dawny blask. W: Kraków.pl [on-line]. 2018-02-14. [dostęp 2020-02-21].
  5. Monika Kozioł: Rzeźby plenerowe w Nowej Hucie. W: Nowa Huta w kulturze — kultura w Nowej Hucie. Jarosław Klaś, Maria Wąchała-Skindzier (red.). Kraków: Ośrodek Kultury im. C.K. Norwida, 2019, s. 189. ISBN 978-83-948244-8-8. [dostęp 2020-08-30].
  6. Alternatywny przewodnik po Nowej Hucie. Kraków: Ośrodek Kultury im. Cypriana Kamila Norwida, 2017, s. 127-128. ISBN 978-83-948244-0-2.

Media użyte na tej stronie

Kraków location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.15 N
  • S: 49.95 N
  • W: 19.76 E
  • E: 20.26 E
Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Green pog.svg
Shiny green button/marker widget.
ParkWiśniowySad-Rzeźba„FlirtWodorostówZMuszlą”-POL, Kraków.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Rzeźba „Flirt wodorostów z muszlą”, zwana również „Ślimakiem” lub „Muszlą”. Autor: Magdalena Pruszyńska-Jaroszyńska, 1963, beton, mozaika. Park Wiśniowy Sad w Krakowie. 2019
OsiedleSpółdzielcze-Rzeźba1-POL, Kraków.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 3.0
Rzeźba „Syrenka”, autorstwa Magdaleny Jaroszyńskiej z lat 1963-1965 w Parku Wiśniowy Sad na Osiedlu Spółdzielczym w Krakowie. 2019
Wisniowy Sad (Cherry Orchard) Park,winter, os. Kolorowe,Nowa Huta,Krakow,Poland.jpg
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Wiśniowy Sad zimą,os. Kolorowe,Nowa Huta,Kraków
Wisniowy Sad (Cherry Orchard) Park, os. Kolorowe,Nowa Huta,Krakow,Poland.jpg
Autor: Zygmuny Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Wiśniowy Sad,os. Kolorowe,Nowa Huta,Kraków
ParkWiśniowySad-OsiedleKolorowe-POL, Kraków.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Park Wiśniowy Sad w Krakowie. Widok południowej części parku w kierunku zachodnim. 2019