Parki narodowe na Słowacji
Parki narodowe na Słowacji – obszary prawnie chronione na terenie Słowacji wyróżniające się ekosystemami zasadniczo niezmienionymi przez działalność człowieka lub naturalną strukturą krajobrazu, zwykle o powierzchni ponad 1000 ha, tworzące ponadregionalne ośrodki najważniejszego dziedzictwa naturalnego.
Na terytorium Słowacji znajduje się 9 parków narodowych zajmujących 6,5% powierzchni kraju (stan na 2020 rok).
Historia
Historia ochrony przyrody na Słowacji sięga XIII w., kiedy ochroną objęto żubra europejskiego i obszar obecnego rezerwatu Badínsky prales niedaleko Bańskiej Bystrzycy[1]. W 1876 roku wyznaczono pierwszy obszar chroniony – Wielicki Ogród (słow. Kvetnica) w Dolinie Wielickiej w Tatrach Wysokich[1]. Pierwszym parkiem powstałym na terenie współczesnej Słowacji był Tatrzański Park Narodowy powołany 18 grudnia 1948 roku[1] – park rozpoczął swoją działalność 1 stycznia 1949 roku[2].
Parki narodowe na terenie Słowacji to obszary prawnie chronione wyróżniające się ekosystemami zasadniczo niezmienionymi przez działalność człowieka lub naturalną strukturą krajobrazu, zwykle o powierzchni ponad 1000 ha, tworzące ponadregionalne ośrodki najważniejszego dziedzictwa naturalnego[1].
Na terytorium Słowacji znajduje się 9 parków narodowych zajmujących 6,5% powierzchni kraju (stan na 2020 rok)[2].
Parki narodowe
Poniższa tabela przedstawia słowackie parki narodowe:
- Nazwa parku narodowego – polska nazwa[3] wraz z nazwą w języku słowackim;
- Rok utworzenia – rok utworzenia/rozszerzenia parku;
- Powierzchnia – powierzchnia parku w km²;
- Położenie – kraj;
- Uwagi – informacje na temat statusu rezerwatu biosfery UNESCO, posiadanych certyfikatów, przyznanych nagród i wyróżnień międzynarodowych itp.
- Rok utworzenia – rok utworzenia/rozszerzenia parku;
Lp. | Zdjęcie | Nazwa parku narodowego | Rok utworzenia[1] | Powierzchnia (km²)[1] | Położenie | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|---|
1. | Tatrzański Park Narodowy Tatranský národný park | 1948 1987 2003 | 738 | Kraj preszowski Kraj żyliński | Ostoja ptaków IBA[4] | |
2. | Pieniński Park Narodowy Pieninský národný park | 1967 1997 | 37,5 | Kraj preszowski | Należy do sieci Natura 2000[5] | |
3. | Park Narodowy „Niżne Tatry” Národný park Nízke Tatry | 1978 1997 | 728 | Kraj bańskobystrzycki Kraj preszowski Kraj żyliński | Ostoja ptaków IBA[6] | |
4. | (c) Kristo, CC-BY-SA-3.0 | Park Narodowy „Mała Fatra” Národný park Malá Fatra | 1967 (park krajobrazowy) 1988 (park narodowy) | 226,3 | Kraj żyliński | Ostoja ptaków IBA[7] |
5. | (c) Kristo, CC-BY-SA-3.0 | Park Narodowy „Słowacki Raj” Národný park Slovenský raj | 1964 (park krajobrazowy) 1988 (park narodowy) | 197,63 | Kraj koszycki Kraj preszowski | Ostoja ptaków IBA[8] |
6. | Park Narodowy „Połoniny” Národný park Poloniny | 1997 | 298,05 | Kraj preszowski | Europejski Dyplom dla Obszarów Chronionych[9] | |
7. | (c) I, Marcela Ševelová, CC-BY-SA-3.0 | Národný park Muránska planina[10] Národný park Muránska planina | 1977 (park krajobrazowy) 1997 (park narodowy) | 203,18 | Kraj bańskobystrzycki | Ostoja ptaków IBA[11] |
8. | Park Narodowy „Wielka Fatra” Národný park Veľká Fatra | 1974 (park krajobrazowy) 2002 (park narodowy) | 403,71 | Kraj bańskobystrzycki Kraj żyliński | Ostoja ptaków IBA[12] | |
9. | Park Narodowy „Kras Słowacki” Národný park Slovenský kras | 1973 (park krajobrazowy) 2002 (park narodowy) | 346,11 | Kraj koszycki | Od 1977 roku Kras Słowacki jest rezerwatem biosfery UNESCO[13]; ostoja ptaków IBA[14] |
Przypisy
- ↑ a b c d e f Štátny zoznam osobitne chránených častí prírody SR ↓.
- ↑ a b Enviroportál Ministerstva životného prostredia SR ↓.
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2013, s. 282. ISBN 978-83-254-1988-2. [dostęp 2020-05-21].
- ↑ BirdLife International: Important Bird Areas factsheet: Tatry (ang.). 2020. [dostęp 2020-05-21].
- ↑ Pieniny (ang.). W: NATURA 2000 [on-line]. [dostęp 2020-05-21].
- ↑ BirdLife International: Important Bird Areas factsheet: Nízke Tatry (ang.). 2020. [dostęp 2020-05-21].
- ↑ BirdLife International: Important Bird Areas factsheet: Malá Fatra (ang.). 2020. [dostęp 2020-05-21].
- ↑ BirdLife International: Important Bird Areas factsheet: Slovensky raj (ang.). 2020. [dostęp 2020-05-21].
- ↑ Council of Europe: European Diploma areas: Awarded Areas in Slovakia (ang.). W: www.coe.int [on-line]. [dostęp 2020-05-21].
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju: Nazewnictwo geograficzne świata Zeszyt 11 Europa Część I. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2013, s. 211. ISBN 978-83-254-1988-2. [dostęp 2020-05-21].
- ↑ BirdLife International: Important Bird Areas factsheet: Muránska plateau and Stolicke hills (ang.). 2020. [dostęp 2020-05-21].
- ↑ BirdLife International: Important Bird Areas factsheet: Velká Fatra (ang.). 2020. [dostęp 2020-05-21].
- ↑ UNESCO: Biosphere Reserve Information Slovakia SLOVENSKY KRAS (ang.). [dostęp 2020-05-21].
- ↑ BirdLife International: Important Bird Areas factsheet: Slovenský karst (ang.). 2020. [dostęp 2020-05-21].
Bibliografia
- Slovenská agentúra životného prostredia: Chránené územia prírody Slovenskej republiky (słow.). W: Štátny zoznam osobitne chránených častí prírody SR [on-line]. [dostęp 2020-05-21].
- Národné parky sú najcennejšie prírodné územia Slovenskej republiky (słow.). W: Enviroportál Ministerstva životného prostredia SR [on-line]. 2018-01-22. [dostęp 2020-05-21].
Media użyte na tej stronie
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wysoka, widok z południowej (słowackiej) strony
Autor: David Paloch (Caroig), Licencja: CC BY-SA 2.5
Southern side of Rakytov Mountain in Veľká Fatra, Slovakia
(c) Milan Bališin, CC BY-SA 4.0
To jest fotografia obszaru chronionego w ramach programu Natura 2000 o identyfikatorze
Autor: derivative work Виктор_В, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief map of Slovakia
Zadiel Canyon, located in Slovak Karst National Park, the Western Carpathians, Slovenský kras, Slovakia.