Parki narodowe w Rosji

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

Rozmieszczenie parków narodowych na terenie Rosji, numeracja odpowiada poniższemu zestawieniu (stan na 24 sierpnia 2021 roku)

W Rosji znajdują się 64 parki narodowe (stan na 24 sierpnia 2021 roku), nie licząc Krymskiego Parku Narodowego (powstałego w 2018 roku) na zaanektowanym przez Rosję Półwyspie Krymskim^[1]. Wszystkie z nich posiadają status parku narodowego II kategorii według IUCN. Ostatni z parków narodowych, Teberdyński Park Narodowy, powstał 16 sierpnia 2021 roku^[2].

Zgodnie z ustawą o obszarach chronionych w Rosji, parki narodowe to obszary ziemi i wody poświęcone ochronie przyrody, edukacji ekologicznej i badaniom naukowym. Zaliczają się do nich miejsca o szczególnej wartości ekologicznej, historycznej, estetycznej, jak i krajobrazowej^[3].

Istniejące parki narodowe są nadzorowane przez federalne Ministerstwo Zasobów Naturalnych i Ekologii Federacji Rosyjskiej (ros. Министерство природных ресурсов и экологии Российской Федерации), które poprzez odpowiednie ustawy reguluje np. możliwość uprawiania turystyki na terenie obszarów objętych ochroną^[3]. Spośród wszystkich rosyjskich parków narodowych dziesięć jest wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO (w tym cztery na wstępną), osiem otrzymało status rezerwatu biosfery UNESCO, jeden jest wpisany na listę konwencji ramsarskiej i jeden otrzymał certyfikat organizacji PAN Parks, zrzeszające najbardziej spokojne i nie narażone na działalność człowieka, ale udostępnione turystyce parki narodowe na obszarze Europy.

Parki Narodowe w Rosji

Zgodnie z poniższym zestawieniem najmniejszy z parków narodowych mieszczących się na terenie Rosji jest Kisłowodzki Park Narodowy o powierzchni 9,6 km², znajdujący się w Kisłowodzku. Największym natomiast parkiem narodowym w kraju i jednym z największych na świecie jest utworzony w 1994 roku Park Narodowy Jugyd wa znajdujący się w Republice Komi, mający około 18 917 km² powierzchni.

Poniższa tabela przedstawia rosyjskie parki narodowe:

Nazwa parku narodowego – polska nazwa wraz z jej rosyjskim oryginałem;

Rok utworzenia – rok utworzenia parku według aktu ustanawiającego park;

Akt prawny – numer aktu ustanawiającego park;

Położenie – republika; kraj; obwód;

Uwagi – informacje na temat statusu rezerwatu biosfery UNESCO, posiadanych certyfikatów itp.

Zestawienie parków narodowych w Rosji

Lp.	Zdjęcie	Nazwa parku narodowego	Rok utworzenia	Akt prawny	Powierzchnia (km²)	Położenie	Uwagi
1.		Park Narodowy „Alania”[4] Национальный парк «Ала́ния»	1998	225	549	Osetia Północna
2.		Park Narodowy „Ałchanaj” Национальный парк «Алханай»	1999	533	1382	Kraj Zabajkalski
3.		Park Narodowy „Aniujskij” Национальный парк «Анюйский»	2007	1838-р	4293	Kraj Chabarowski
4.		Park Narodowy „Baszkiria”[4] Национальный парк «Башкирия»	1986	398	2672	Baszkortostan	Rezerwat biosfery UNESCO[5]
5.		Park Narodowy „Beringia”[6] Национальный парк «Берингия»	2013	3	18194,5	Czukocki Okręg Autonomiczny
6.		Park Narodowy „Bikin” Национальный парк «Бикин»	2015	1187	11604	Kraj Nadmorski	lista światowego dziedzictwa UNESCO[7]
7.		Park Narodowy „Buzułukskij bor” Национальный парк «Бузулукский бор»	2008	709-p	1068	Obwód orenburski
8.		Park Narodowy „Chwałynskij” Национальный парк «Хвалынский»	1994	980	255	Obwód saratowski
9.		Park Narodowy „Chibiny” Национальный парк «Хибины»	2018	130	848	Obwód murmański
10.		Park Narodowy „Czawasz Warmanie” Национальный парк «Чаваш Вармане»	1993	588	255	Czuwaszja
11.		Park Narodowy „Czikoj” Национальный парк «Чикой»	2014	588	6664	Kraj Zabajkalski
12.		Park Narodowy „Dolna Kama”[4] Национальный парк «Нижняя Кама»	1991	223	266	Tatarstan
13.		Gydański Park Narodowy Национальный парк «Гыданский»	2019	[1]	8781,74	Jamalsko-Nieniecki Okręg Autonomiczny
14.		Park Narodowy „Jugyd Wa”[4] Национальный парк «Югыд ва»	1994	377	18917	Komi	lista światowego dziedzictwa UNESCO[8]
15.		Park Narodowy „Kalewalskij” Национальный парк «Калевальский»	2006	1654-p	743	Karelia
16.		Kienozierski Park Narodowy[4] Кенозерский национальный парк	1991	84	1397	Obwód archangielski	Rezerwat biosfery UNESCO[9], wstępna lista światowego dziedzictwa UNESCO[10]
17.		Kisłowodzki Park Narodowy Кисловодский национальный парк	2016	493	9,6	Kisłowodzk
18.	(c) Haras z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0	Park Narodowy „Kodar” Национальный парк «Кодар»	2018	129	4917	Kraj Zabajkalski
19.		Park Narodowy „Kojgorodskij” Национальный парк «Койгородский»	2019	[2]	567	Republika Komi
20.		Park Narodowy „Słupy Krasnojarskie” Национальный парк «Красноярские Столбы»	2019	[3]	480,66	Kraj Krasnojarski	wstępna lista światowego dziedzictwa UNESCO[11]
21.		Park Narodowy „Kytałyk” Национальный парк «Кыталык»	2019	[4]	18855,54	Jakucja	wstępna lista światowego dziedzictwa UNESCO[12]
22.		Park Narodowy „Słupy Leńskie” Национальный парк «Ле́нские столбы́»	2018	[5]	12179,41	Jakucja	lista światowego dziedzictwa UNESCO[13]
23.	(c) Natalia Semenova, CC BY 3.0	Park Narodowy „Ładoskie Szkiery” Национальный парк «Ладожские шхеры»	2017	1684	1220	Karelia
24.		Park Narodowy „Łosinyj ostrow” Национальный парк «Лосиный Остров»	1983	401 280. giod.consultant.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-16)].	124	Obwód moskiewski
25.		Park Narodowy „Marij Czodra” Национальный парк «Марий Чодра»	1985	400	366	Republika Mari El
26.		Park Narodowy Mierzei Kurońskiej[4] Национальный парк «Куршская коса»	1987	423	66	Obwód kaliningradzki	lista światowego dziedzictwa UNESCO[14]
27.		Park Narodowy „Mieszczora”[4] Национальный парк «Мещёра»	1992	234	1189	Obwód włodzimierski
28.		Mieszczorski Park Narodowy[4] Национальный парк «Мещёрский»	1992	235	1030	Obwód riazański	Wpisany na listę konwencji ramsarskiej[15]
29.		Nadbajkalski Park Narodowy[4] Прибайкальский национальный парк	1986	71	4180	Obwód irkucki	lista światowego dziedzictwa UNESCO[16]
30.		Park Narodowy „Nieczkinskij” Национальный парк «Нечкинский»	1997	1323	208	Udmurcja
31.		Park Narodowy „Paanajarwi” Национальный парк «Паанаярви»	1992	331	1045	Karelia	Certyfikat „PAN Parks”[17]
32.	(c) Безымянный Ответ at ru.wikipedia, CC BY-SA 2.5	Park Narodowy „Pleszczejewo oziero” Национальный парк «Плещеево озеро»	1998	777	238	Obwód jarosławski
33.		Park Narodowy Pojezierza Smoleńskiego[4] Национальный парк «Смоленское Поозерье»	1992	247	1462	Obwód smoleński
34.		Park Narodowy „Polesie Orłowskie”[4] Национальный парк «Орловское полесье»	1994	6	777	Obwód orłowski
35.		Park Narodowy „Pomorze Oneskie”[6] Национальный парк «Онежское Поморье»	2013	153	2016,7	Obwód archangielski
36.		Park Narodowy „Pripyszminskije bory” Национальный парк «Припышминские Боры»	1993	589	491	Obwód swierdłowski
37.		Park Narodowy „Przyelbrusie”[4] Национальный парк «Приэльбрусье»	1986	407	1004	Kabardo-Bałkaria
38.		Park Narodowy „Rosyjska Arktyka”[4] Национальный парк «Русская Арктика»	2009	821-9	14260	Obwód archangielski
39.		Park Narodowy „Rosyjska Północ”[4] Национальный парк «Русский Север»	1992	182	1664	Obwód wołogodzki
40.		Park Narodowy „Sajlugiemskij” Национальный парк «Сайлюгемский»	2010	241-9	1183	Republika Ałtaju
41.	(c) Gamma-aspirin z rosyjskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0	Park Narodowy „Sałair” Национальный парк «Салаир»	2020	[6]	1612,20	Kraj Ałtajski
42.	(c) Delphiski-oracul z rosyjskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0	Park Narodowy „Samarskaja Łuka” Национальный парк «Сама́рская Лука́»	1984	161	1340	Obwód samarski	Rezerwat biosfery UNESCO[18]
43.		Park Narodowy „Samurskij” Национальный парк «Самурский»»	2019	[7]	482,73	Dagestan
44.		Siebieski Park Narodowy[19] Национальный парк «Себежский»	1996	2	500	Obwód pskowski
45.		Park Narodowy „Siengilejewskije gory” Национальный парк «Сенгилеевские горы»	2017	306	437	Obwód uljanowski
46.		Park Narodowy „Smolnyj” Национа́льный па́рк «Смо́льный»	1995	229	365	Mordowia
47.		Soczijski Park Narodowy Национальный парк «Сочинский»	1983	214 534. giod.consultant.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-16)].	1937	Kraj Krasnodarski	wstępna lista światowego dziedzictwa UNESCO[20]
48.		Szoriański Park Narodowy[19] Шорский национальный парк	1989	386	4182	Obwód kemerowski
49.		Park Narodowy „Szuszenskij bor” Национальный парк «Шушенский бор»	1995	1088	392	Kraj Krasnojarski
50.		Park Narodowy „Taganaj” Национальный парк «Таганай»	1991	130	568	Obwód czelabiński	Rezerwat biosfery UNESCO[21]
51.		Teberdyński Park Narodowy Национальный парк «Тебердинский»	2021	[8]	1126,06	Karaczajo-Czerkiesja	Rezerwat biosfery UNESCO[22]
52.		Park Narodowy „Tokinsko-Stanowoj” Национальный парк «Токинско-Становой»	2019	[9]	2528,93	Obwód amurski
53.		Tunkiński Park Narodowy[23] Национальный парк «Тункинский»	1991	282	11837	Buriacja
54.		Park Narodowy „Udegiejskaja legienda” Национальный парк «Удэгейская легенда»	2007	745-p	886	Kraj Nadmorski
55.		Park Narodowy „Ugra” Национальный парк „Угра”	1997	148	986	Obwód kałuski	Rezerwat biosfery UNESCO[9]
56.		Wałdajski Park Narodowy[23] Национальный парк «Валдайский»	1990	157	1585	Obwód nowogrodzki	Rezerwat biosfery UNESCO[9]
57.		Wodłozierski Park Narodowy[23] Национальный парк «Водлозе́рский»	1991	224	4689	Karelia	Rezerwat biosfery UNESCO[9]
58.		Park Narodowy „Wyspy Szantarskie” Национальный парк «Шантарские острова»	2013	1304	5155	Kraj Chabarowski
59.		Zabajkalski Park Narodowy[23] Национальный парк «Забайкальский»	1986	401	2672	Buriacja	lista światowego dziedzictwa UNESCO[16]
60.		Park Narodowy „Zawidowo” Национа́льный па́рк «Завидово»	1992	[10]	1328,58	Obwód moskiewski, Obwód twerski
61.		Park Narodowy „Zigalga” Национальный парк «Зигальга»	2019	[11]	456,62	Obwód czelabiński
62.		Park Narodowy „Ziuratkul” Национа́льный парк «Зюратку́ль»	1993	1111	882	Obwód czelabiński
63.		Park Narodowy „Zow Tigra” Национальный парк «Зов Тигра»	2007	708-p	822	Kraj Nadmorski
64.		Park Narodowy „Ziemla Leoparda” Национальный парк „Земля леопарда”	2012	282	2619	Kraj Nadmorski

Przypisy