Parnowskie Jezioro
| ||
 | ||
| Położenie | ||
| Państwo |  Polska | |
|---|---|---|
| Miejscowości nadbrzeżne | Cieszyn, Parnowo | |
| Region | Równina Białogardzka | |
| Wysokość lustra | 28,2 m n.p.m. | |
| Morfometria | ||
| Powierzchnia | 55,1 ha | |
| Głębokość • średnia • maksymalna | 4,3 m 9,2 m | |
| Objętość | 2395,0 tys. m³ | |
| Hydrologia | ||
| Klasa czystości wody | II klasa | |
| Rzeki wypływające | Czerwona | |
Położenie na mapie gminy Biesiekierz _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Biesiekierz") | ||
Położenie na mapie Polski  | ||
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | ||
Położenie na mapie powiatu koszalińskiego  | ||
 54°09′57″N 16°02′58″E/54,165833 16,049444 | ||
Parnowskie Jezioro[1] – jezioro w województwie zachodniopomorskim, w powiecie koszalińskim, w gminie Biesiekierz[2].
Urzędowa nazwa Parnowskie Jezioro została ustalona w Rozporządzeniu Ministra Administracji Publicznej z dnia 2 kwietnia 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości (nazwa niemiecka: Parnower See)[1]. Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych w opublikowanym w 2006 Narodowym gazeterze Polski dot. hydronimów wprowadziła zestandaryzowaną nazwę Jezioro Parnowskie[2].
Położenie
Według regionalizacji fizycznogeograficznej Parnowskie Jezioro leży na obszarze megaregionu Pozaalpejska Europa Środkowa, prowincji Nizina Środkowoeuropejska, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckie, makroregionu Pobrzeże Koszalińskie (313.4), mezoregionu Równina Białogardzka (313.42)[3]. Kondracki i Richling zaklasyfikowali mezoregion do typu wysoczyzn młodoglacjalnych przeważnie z jeziorami, w większości o charakterze gliniastym, falistym lub płaskim[4][5].
Kilkaset metrów na wschód od Parnowskiego Jeziora leży Jezioro Tatowskie[6], znajdujące się w granicach rezerwatu przyrody „Parnowo” powołanego w celu ochrony lęgowisk ptactwa wodnego i błotnego[7]. Po stronie zachodniej jeziora rozciągają się zabudowania wsi Parnowo, na północnym wschodzie wsi Cieszyn. Około 0,8 km na północny wschód od akwenu położony jest Kikut – wzniesienie o wysokości 60,2 m n.p.m.[6]
W systemie gospodarki wodnej stanowi jednolitą część wód powierzchniowych „Parnowskie” o międzynarodowym kodzie PLLW20905[8].
Jezioro leży na terenie obwodu rybackiego Jezioro Parnowskie (Parnowo) na rzece Czerwona – nr 1, w dorzeczu Przymorza od rzeki Parsęty do rzeki Wieprza, obejmującego nie tylko sam akwen, ale i rzekę Czerwoną na odcinku od linii prostopadłej do osi rzeki łączącej punkty brzegu oddalone o 50 metrów od wypływu z jeziora[9].
Charakterystyka
Jezioro ma powierzchnię 55,1 ha, przy głębokości średniej 4,3 m i maksymalnej dochodzącej do 9,2 m[10]. Objętość zbiornika wodnego wynosi 2395,0 tys. m³[11]. Lustro wody położone jest na wysokości 28,2 m n.p.m.[6] Charakteryzuje się nieregularnym kształtem, linię brzegową urozmaicają dwie większe zatoki. Całkowita powierzchnia zlewni akwenu wynosi 3,80 km², a bezpośrednia 1,55 km². Struktura użytkowania gruntów w zlewni bezpośredniej według Raportu o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w latach 2006-2007 kształtowała się następująco: grunty orne – 77,5%, lasy – 7,7%, użytki zielone – 7,7%. Do jeziora wpływają dwa niewielkie cieki[10]. Z akwenu wypływa rzeka Czerwona[9][12]. Według niektórych źródeł istnieje tylko jeden odpływ o charakterze sezonowym[10].
Zgodnie z typologią abiotyczną zbiornik wodny został sklasyfikowany jako jezioro o wysokiej zawartości wapnia, o małym wypływie zlewni, niestratyfikowane, w obszarze Niżu Środkowopolskiego (2b)[8].
Ze względu na typ rybacki Parnowskie Jezioro określane jest jako sandaczowe[10].
Jakość wód
W 2006 na podstawie badań Inspekcji Ochrony Środowiska jezioro zaklasyfikowano do II klasy czystości w oparciu o System Oceny Jakości Jezior. W porównaniu do obserwacji z 1995[10] i 2002[11] nastąpiła poprawa klasy czystości, kiedy to jezioru przypisano III klasę[10].
W 2010 w związku ze znaczną degradacją jeziora na jego brzegu zainstalowano aerator. Pochłania on wody epilimniczne ze strefy przybrzeżnej (płytkiej) jeziora, by poddać je napowietrzeniu wewnątrz urządzenia. Natlenione zasoby odprowadzane są z kolei tam, gdzie występowały deficyty tlenowe[13].
Dzięki aeracji średnie roczne stężenie azotu ogólnego w 2012 osiągnęło wartość 1,04 mg/dm³, podczas gdy w 2010 wynosiło 1,53 mg/dm³. Zmniejszeniu uległa także ilość fosforu ogólnego – z 0,62 mg/dm³ w 2010 do 0,58 mg/dm³ w 2012. Zaobserwowano znaczny spadek fitoplanktonu, zarówno w analizie liczbowej, jak i masowej. Po dwóch latach od uruchomienia instalacji ilość biomasy spadła do poziomu 1,89 mg/dm³, przy poziomie wyjściowym 6,32 mg/dm³, a zagęszczenie glonów uległo dwukrotnemu pomniejszeniu[13].
Przypisy
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 2 kwietnia 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości. (M.P. z 1949 r. nr 29, poz. 445)
- ↑ a b Część 2 – wody stojące, tom 1 Hydronimy, Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (Nazewnictwo geograficzne Polski), s. 225 [dostęp 2020-06-22] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-25].
- ↑ Geoserwis Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (pol.). Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2020-06-22].
- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, s. 46. ISBN 978-83-01-16022-7.
- ↑ Jerzy Kondracki, Andrzej Richling. Regiony fizycznogeograficzne, skala 1:1 500 000. Warszawa: Główny Geodeta Kraju, 1994.
- ↑ a b c Geoportal Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej (pol.). Główny Urząd Geodezji i Kartografii. [dostęp 2020-06-22].
- ↑ Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie z dnia 5 marca 2015 r. w sprawie rezerwatu przyrody „Parnowo” (pol.). Dziennik Urzędowy Województwa Zachodniopomorskiego, poz. 1081 – Szczecin, dnia 30 marca 2015 r. [dostęp 2020-06-22].
- ↑ a b Ministerstwo Środowiska: Raport dla Obszaru Dorzecza Odry z realizacji art. 5 i 6, zał. II, III, IV Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE (pol.). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, 2005. s. 79. [dostęp 2020-06-22].
- ↑ a b Rozporządzenie nr 7/2006 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Szczecinie z dnia 13 grudnia 2006 r. w sprawie ustanowienia obwodów rybackich (pol.). Dziennik Urzędowy Województwa Zachodniopomorskiego, nr 121 poz. 2528 – Szczecin, dnia 22 grudnia 2006 r. [dostęp 2020-06-22].
- ↑ a b c d e f Praca zbiorowa: Jeziora (pol.). W: Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w latach 2006-2007 [on-line]. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie, 2008. [dostęp 2020-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
- ↑ a b Adam Choiński: Katalog Jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 118. ISBN 83-232-1732-7. OCLC 169954726.
- ↑ Karolina Kacaper, Monika Kowalska-Góralska, Magdalena Senze: Srebro w wodzie rzeki Czerwonej (województwo zachodniopomorskie) (pol.). W: Interdyscyplinarne zagadnienia w inżynierii i ochronie środowiska. Materiały konferencyjne [on-line]. 2012. s. 239-244. [dostęp 2020-06-22].
- ↑ a b Katarzyna Pikuła: Rekultywacja Jeziora Parnowskiego metod aeracji pulweryzacyjnej (pol.). Politechnika Koszalińska, 2016. s. 3. [dostęp 2020-06-22].
Media użyte na tej stronie
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
znak graficzny do map, ukazujący przykładowe jezioro
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of West Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.65 N
- S: 52.58 N
- W: 13.95 E
- E: 17.10 E
Autor: Torrosbak, Licencja: CC BY 3.0
Jezioro Parnowskie na Równinie Białogardzkiej
Autor:
Mapa powiatu koszalińskiego, Polska
Autor:
Mapa gminy Biesiekierz, Polska
Autor: Torrosbak, Licencja: CC BY 3.0
Jezioro Parnowskie na Równinie Białogardzkiej