Parobek

Parobek w świtce

Parobek – stały lub sezonowy robotnik najemny pracujący w folwarku lub gospodarstwie bogatego chłopa[1][2], też służący w karczmie[1] lub majątku dworskim[1].

Etymologia obecna i historyczna

Słowo powiązane ze współczesnym robota=ciężka praca, ale też stanowisko pracy[1] (zobacz też międzynarodowe słowo robot o tej samej etymologii słowiańskiej). Dawne słowniki podają, że w niektórych językach słowiańskich poroba=niewolnictwo.

Historia pojęcia

Dawniej (XVII-XVIII w.), według wstępnej analizy[3]: słowo zwykle oznaczało: niewykwalifikowanego robotnika, który mógł pracować np.:

  • w gospodarstwie na wsi (np.: „Iuz tez potrzebnieyszą ku Starosci rad bym odmięnił sarzą. To iest uczyc się aekonomiki przy dobrey iakiey Gospodyniey przy stawszy za parobka”)[4],
  • rzadziej w kopalni (np.: „Parobków robiąc[ych] dojźrzeć mają p. stygar i starejsi, aby wedle miary słuszną doręba była, żeby j. k. mci i mistrzowi szkody przez złą dorębę nie było.”)[4]

Przypisy

  1. ↑ a b c d „Słownik Języka Polskiego L-P”, Tom 2., PWN, Warszawa, 1978-1993, nadzór: prof. dr Mieczysław Szymczak
  2. ↑ „Mały słownik języka polskiego”, PWN, Warszawa, 1968-1995, nadzór: Elżbieta Sobol
  3. ↑ Na podstawie wersji nieostatecznej opracowania PAN.)
  4. ↑ a b „Słownik języka polskiego XVII i 1. połowy XVIII wieku”. xvii-wiek.ijp-pan.krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]., PAN, Instytut języka polskiego

Media użyte na tej stronie